Part of the debate – Senedd Cymru am 4:58 pm ar 8 Ebrill 2020.
Yn ystod cyfnod o argyfwng byd-eang ac amgylchiadau difrifol iawn sy'n effeithio ar lawer o'n pobl yng Nghymru, ni allaf ar unrhyw gyfrif groesawu'r Bil Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) heddiw. I ganolbwyntio, yn ystod y cyfnod hwn o argyfwng, ar y Bil hwn, pan ein bod ni wedi gweld mygu ein democratiaeth leol, a lle na ellir craffu'n briodol o ganlyniad i bob un ohonom ni'n cydweithio i addasu i gadw pellter cymdeithasol—. Felly, i mi, mae amser gwerthfawr yn y Cyfarfod Llawn yn cael ei golli oherwydd y ddeddfwriaeth hon. Nid oes ond angen i rywun edrych ar heddiw, pan oedd naw Aelod nad oedd modd iddyn nhw holi cwestiynau craffu difrifol a phwysig i'r Prif Weinidog a gorfod ildio i roi amser ar gyfer hyn, ac mae'n rhywbeth nad wyf i'n hapus iawn o gwbl ag ef.
Nawr, yn y lle cyntaf, byddwch yn ymwybodol bod Llywodraeth Cymru, llywodraeth leol ac ymateb y sector cyhoeddus i COVID-19 yn rhoi straen rhyfeddol a sylweddol ar yr adnoddau ariannol sydd ar gael i'n hawdurdodau lleol, a hoffwn gydnabod ar goedd waith ein hawdurdod lleol a'r holl bersonél wrth ymdopi â'r sefyllfa argyfwng erchyll hon sydd gennym ni, ond mae yn rhoi straen ariannol ar ein hawdurdodau lleol.
Nawr, mae llawer o'r adnoddau ariannol hynny wedi gorfod dod o'u cyllidebau cyfredol ac ati. Felly, i mi, mae'n ymddangos braidd yn anghyfrifol i ni fod yn ystyried Bil, a fydd, yn ôl ei asesiad effaith rheoleiddiol ei hun, yn costio dros £17 miliwn, ac mae hynny'n cynnwys costau trosiannol i lywodraeth leol o tua £3 miliwn. I wneud pethau'n waeth, dywedodd y Pwyllgor Cyllid fod y Bil yn cynnwys nifer o feysydd na chyfrifwyd eu cost hyd yma a bod hyn—. Mae'n ddrwg gennyf, ond mae hyn yn digwydd yn rhy aml gyda phasio deddfwriaeth Llywodraeth Cymru. Gwyddom fod dileu cosb rhesymol—a basiwyd dim ond wythnosau yn ôl—wedi ei dangyllido o ran yr effaith a gaiff.