Part of the debate – Senedd Cymru am 2:00 pm ar 29 Ebrill 2020.
Wel, rwy'n gobeithio y bydd y mesurau yr ydych chi wedi'u cyflwyno nawr yn ddigon cadarn, oherwydd mae'n bwysig bod gwybodaeth gywir yn cael ei chyhoeddi er mwyn cynnal ffydd y cyhoedd.
Nawr, yr wythnos diwethaf, fel y dywedasoch yn eich datganiad heddiw, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ei strategaeth ymadael ar gyfer COVID-19, 'Fframwaith ar gyfer adferiad', sy'n ei gwneud yn eglur bod Llywodraeth Cymru yn cynyddu ei chapasiti a'i gallu i brofi, er mwyn deall lefel yr haint sy'n bresennol yng Nghymru ymhellach. Fodd bynnag, rydym ni'n gwybod y bu nifer o broblemau sylweddol gyda'r rhaglen brofi yng Nghymru ac eto nid yw fframwaith adfer Llywodraeth Cymru yn cynnig unrhyw fanylion am sut y mae capasiti a gallu yn cael eu cyflymu mewn gwirionedd.
Mae'r fframwaith hefyd yn nodi bod angen i Lywodraeth Cymru allu olrhain a dilyn achosion yn y dyfodol, nawr, yn yr haf, a phan fydd y pwysau gwirioneddol yn dod yn ystod misoedd y gaeaf, fel na fydd rhaid i ni ailgyflwyno cyfyngiadau ar ôl i benderfyniad gael ei wneud i'w codi. Mae'n gwbl hanfodol bod gennym ni brofion cymunedol cynhwysfawr yn cael eu cynnal ledled Cymru i drechu'r feirws hwn, ac felly mae'n siomedig clywed bod Llywodraeth Cymru yn dewis peidio â phrofi holl breswylwyr a staff cartrefi gofal.
Felly, Prif Weinidog, efallai y gallech chi ddweud wrthym ni yn eich ymateb sut y bydd Llywodraeth Cymru yn cynyddu ei chapasiti a'i gallu i brofi, yn ogystal â dweud ychydig mwy wrthym ni am sut y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu olrhain a dilyn unrhyw achosion yn y dyfodol. Siawns bod Llywodraeth Cymru, trwy beidio â dewis profi holl staff a phreswylwyr cartrefi gofal ledled Cymru, yn cyfleu'r neges nad yw profi cymunedol mor bwysig â hynny yn y lle cyntaf.
Nawr, mae'r fframwaith ar gyfer adferiad hefyd yn nodi mai un o'r ffactorau i'w hystyried wrth godi cyfyngiadau yw bod angen tystiolaeth y gall GIG Cymru ymdopi â'r cynnydd disgwyliedig i anghenion gofal iechyd am o leiaf 14 diwrnod os bydd y gyfradd heintio yn mynd uwchlaw 1. Felly, yng ngoleuni fframwaith y Llywodraeth ar gyfer adferiad, a allwch chi ddweud wrthym ni sut y bydd Llywodraeth Cymru yn gallu dangos mewn gwirionedd y gallai'r gwasanaeth iechyd ymdopi ag unrhyw gynnydd i'r gyfradd heintio yn y dyfodol?