Part of the debate – Senedd Cymru am 2:23 pm ar 13 Mai 2020.
Ar y cychwyn, y rheswm am gyflwyno'r cyfyngiadau llym ar ryddid dynol a hawl pobl i weithio oedd amddiffyn y GIG rhag cael ei lethu. Mae'n ymddangos bellach ei fod wedi newid i atal y ffactor R, ffactor atgynhyrchu'r clefyd, rhag codi uwchlaw 1. Ond onid yw'r Prif Weinidog yn deall mai ffolineb yw hyn?
Ysgrifennodd yr Athro Giesecke, prif gynghorydd Llywodraeth Sweden ar y coronafeirws, erthygl yn The Lancet yr wythnos diwethaf, pryd y dywedodd bod y clefyd yn lledaenu bron bob amser o bobl iau heb unrhyw symptomau neu symptomau gwan i bobl eraill a fydd hefyd â symptomau ysgafn. Ychydig iawn y gallwn ni ei wneud i atal lledaeniad hwn. Efallai y bydd cyfyngiadau symud yn oedi achosion difrifol am gyfnod, ond ar ôl i'r cyfyngiadau gael eu llacio, bydd achosion yn ailymddangos. Rwy'n disgwyl, os byddwn ni'n cyfrif nifer y marwolaethau o COVID ym mhob gwlad flwyddyn o nawr, y bydd y ffigurau'n debyg, waeth beth fo'r mesurau a gymerwyd. Dywedodd y Prif Weinidog yn gynharach, yn gwbl briodol, bod y cyfyngiadau symud yn gynhyrchydd mawr o dlodi ac anghydraddoldeb, felly mae'n rhaid i ni godi'r cyfyngiadau mor gyflym ag sy'n gyson â rhwystro'r gwasanaeth iechyd rhag cael ei lethu yn ei allu i drin achosion difrifol.
Yn Sweden, mae cyfradd heintio'r clefyd yn llai nag yma ym Mhrydain mewn gwirionedd. Ac yn sir Stockholm, mae chwarter y boblogaeth wedi cael yr haint hwn erbyn hyn, ond nid yw'r cyfraddau marwolaeth yn Sweden, er eu bod yn uwch na'u cymdogion, yn wahanol iawn i'r cyfraddau marwolaeth yng ngwledydd eraill gorllewin Ewrop. Felly, onid yw e'n gweld bod buddiannau gorau cyffredinol pobl y wlad hon yn deillio o fod yn feiddgar, yn hytrach na bod yn betrus, sef yr hyn y mae'n ymddangos bod Llywodraeth Cymru eisiau ei wneud?