5. Datganiad gan y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd: Y goblygiadau cyllidol i Gymru yn sgil effaith COVID-19 a'r ymateb iddo

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:32 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Nick Ramsay Nick Ramsay Conservative 4:32, 13 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Gweinidog, ac fel y dywedwch chi, rwyf wedi arfer â materion technegol y cyllidebau atodol, ond bydd hwn yn bwysicach nag erioed, am resymau amlwg, felly edrychwn ymlaen at hynny.

O ran yr ateb ynghylch y trethi busnes yr ydych chi newydd ei roi hefyd, fel y dywedaf, rwy'n sylweddoli bod rhesymau penodol dros y polisi, ond credaf fod dadleuon cryf iawn dros roi'r gefnogaeth honno i gwmnïau mwy fel Debenhams i wneud yn siŵr bod y siopau angori mawr hynny'n dal yno ar ddiwedd hyn i ddarparu'r effeithiau canlyniadol ar gyfer gweddill yr economi—yr effeithiau canlyniadol cadarnhaol yr ydym ni wedi arfer eu cael ganddyn nhw.

O ran benthyca a threthu, fe wnaethoch chi grybwyll benthyca yn eich datganiad, a chredaf ichi ddweud bod y diffyg presennol a ragwelir yn y gyllideb, ledled y DU, oddeutu £263 biliwn. Mae hynny tua £100 biliwn yn fwy, rwy'n credu, na'r diffyg yn y gyllideb adeg anterth yr argyfwng ariannol dros 10 mlynedd yn ôl. Felly, gan fod hynny eisoes yn golygu swm sylweddol o fenthyca, pa mor realistig yw mentro popeth ar geisio hyblygrwydd enfawr o ran pwerau benthyca Llywodraeth Cymru, o gofio y bydd arian yn amlwg yn brin dros y flwyddyn nesaf?

Yn ail, o ran trethiant, rwyf wedi trafod trethiant incwm. Wrth gwrs, y trethi mawr eraill o dan gylch gwaith Llywodraeth Cymru—treth gwarediadau tirlenwi, treth stamp—o ran treth gwarediadau tirlenwi, dychmygaf fod y refeniw yna wedi gostwng yn sylweddol. Nid yw'n cynnwys tipio anghyfreithlon, sy'n digwydd ar raddfa eithaf eang mewn rhai ardaloedd, fel y gwyddom ni. O ran y dreth stamp, mae'r farchnad dai wedi arafu'n llwyr. Gwn fod ymdrechion yn y DU i geisio rhoi hwb i'r farchnad dai, felly credaf y byddai'n dda pe gallem ni edrych ar ffyrdd i gefnogi hynny a'r gwerthwyr tai yma. A fyddai'n syniad da inni gael datganiad pwrpasol, efallai, ar y trethi datganoledig yng Nghymru a faint o refeniw y disgwylir inni ei golli, fel y gallwn ni gynllunio ar gyfer y dyfodol?

Yn olaf un, ar adroddiad cenedlaethau'r dyfodol—dogfen swmpus iawn yr wyf newydd bori drwyddi yma—mae llawer o bethau yn y fan yna yr wyf yn siŵr y byddwch yn eu hystyried wrth inni ddod allan o'r pandemig. Sonnir am gaffael yn y fan honno a'r posibilrwydd o ganiatáu mwy o sefydlogrwydd, efallai contractau pum tymor ar gyfer cyrff pan fydd Llywodraeth Cymru yn ystyried caffael yn y dyfodol. A ydych yn edrych ar bob un o'r agweddau hyn i sicrhau y bydd gan fusnesau yn y dyfodol gymaint o sefydlogrwydd â phosib i roi arian yn ôl i mewn i'r economi a chael pethau i symud eto?