2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 20 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 1:54, 20 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Brif Weinidog, yr wythnos diwethaf gofynnais gwestiwn i chi ynglŷn â’ch Llywodraeth yn diwygio'r rheoliadau coronafeirws i ddileu'r gofyniad fod cyfyngiadau yn angenrheidiol. Fe wnaethoch ymateb fel pe bawn wedi awgrymu nad oedd angen i'r cyfyngiadau fod yn gymesur. Mae'r cofnod yn dangos i mi eich beirniadu am ddileu'r gofyniad fod cyfyngiadau yn angenrheidiol. Deuthum i ben drwy nodi bod gofyniad San Steffan y dylai unrhyw gyfyngiadau fod yn rhesymol ac yn gymesur yn dal i fodoli, ac y dylid eich dwyn i gyfrif yn erbyn hynny. Wrth gwrs, bydd gennych chi a minnau farn wahanol ynglŷn ag a yw'r cyfyngiadau'n rhesymol ac yn gymesur, ac yn y pen draw, adolygiad barnwrol yn unig a allai benderfynu hynny. Fodd bynnag, pam y dylai pobl yng Nghymru orfod wynebu’r cyfyngiadau mwyaf eithriadol, ymwthiol a rhagnodol ar eu rhyddid os nad ydynt yn angenrheidiol? Nid oes llawer o'r bobl nad oeddent yn deall cwmpas y pwerau datganoledig o'r blaen yn hoffi'r ateb erbyn hyn: oherwydd datganoli, oherwydd eu bod yn byw yng Nghymru, ac oherwydd bod Llywodraeth Cymru, a'r Senedd yn ddiweddarach heddiw mae'n debyg, yn gwneud y deddfau hynny. Mae'n bosibl y bydd Prif Weinidog y Deyrnas Unedig yn ystyried bod eich cyfyngiadau'n ddiangen. Efallai y bydd yn anghytuno'n llwyr â'ch profion cydraddoldeb Corbynaidd ar gyfer eu codi. Ond fel y mae llawer o bobl yn ei ddysgu erbyn hyn, mae ei air fel Prif Weinidog Prydain ar y mater hwn, fel ar gynifer o faterion, yn gymwys ar gyfer Lloegr yn unig. Yng Nghymru, mae Llywodraeth y DU wedi cael ei hamddifadu o'r pwerau hynny.

Mae'r BBC wedi mynd i helynt yn yr Alban am awgrymu bod y Prif Weinidog yno wedi mwynhau arfer y pwerau, ac mae'r gohebydd wedi ymddiheuro'n briodol. Ni waeth faint rwy'n anghytuno â'ch penderfyniadau fel Prif Weinidog i barhau i weithredu cyfyngiadau yng Nghymru sydd wedi'u codi yn Lloegr, rwy'n derbyn mai cymhellion gwasanaeth cyhoeddus diffuant sy'n eich arwain i wneud hynny. Fodd bynnag, a ydych yn credu mai un o ganlyniadau'r argyfwng i ni yng Nghymru fydd bod pobl yn deall datganoli'n well, a pha mor bell y mae pwerau wedi symud oddi wrth Lywodraeth y DU a Senedd y DU i'ch Llywodraeth ac i'r Senedd? A ydych chi'n cytuno bod nifer sylweddol o bobl yng Nghymru nad ydynt wedi sylweddoli hyd a lled hyn tan yn awr, a sut ydych chi'n ymateb i'r nifer o bobl y byddai'n well ganddynt i Brif Weinidog Prydain wneud penderfyniadau allweddol yn hytrach na chi?