Felly, yr eitem nesaf yw'r Rheoliadau Gwasanaethau Rheoleiddiedig (Darparwyr Gwasanaethau ac Unigolion Cyfrifol) (Cymru) (Diwygio) (Coronafeirws) 2020, a dwi'n galw ar y Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i gyflwyno'r cynnig—Julie Morgan.

Cynnig NDM7327 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o'r Rheoliadau Gwasanaethau Rheoleiddiedig (Darparwyr Gwasanaethau ac Unigolion Cyfrifol) (Cymru) (Diwygio) (Coronafeirws) 2020 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 6 Mai 2020.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Mae'r Rheoliadau hyn wedi eu datblygu i liniaru effeithiau y coronafeirws ar ofal cymdeithasol i oedolion mewn tair prif ffordd. Yn gyntaf, maen nhw'n mynd i'r afael â'r angen posibl i ehangu'r sector drwy ganiatáu i ddarpariaeth frys gael ei sefydlu'n gyflym dan nawdd comisiynwyr statudol gofal cymdeithasol mewn amrywiaeth o leoliadau. Yn ail, maen nhw'n mynd i'r afael â'r angen posibl i hwyluso trefniadau recriwtio staff trwy lacio rhai o'r gofynion sy'n ymwneud â thystiolaeth sydd ar ddarparwyr ar hyn o bryd. Ac yn drydydd, maen nhw'n caniatáu i gartrefi gofal, gyda chymeradwyaeth y rheoleiddiwr, roi defnydd i ystafelloedd nad ydyn nhw wedi eu meddiannu ar hyn o bryd, fel ystafelloedd gwely a rennir.

Mae'r newidiadau yn berthnasol i leoliadau preswyl i oedolion a gwasanaethau cymorth cartref i oedolion yn unig. Er mwyn cyflawni'r diben cyntaf, mae rhai gwasanaethau, a grëwyd yn benodol i ymateb i COVID-19, wedi eu heithrio rhag cael eu cofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru. Mae'n bosibl iddyn nhw gael eu sefydlu'n gyflymach ac mewn ystod ehangach o safleoedd nag a fyddai'n bosibl ar gyfer gwasanaeth rheoleiddiedig. Gan na fydd ganddyn nhw oruchwyliaeth rheoleiddiwr, dim ond gwasanaethau a ddarperir gan neu ar ran comisiynwyr gofal a chymorth, awdurdodau lleol a byrddau iechyd lleol, gyda darparwyr sydd eisoes wedi cofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru neu'r Comisiwn Ansawdd Gofal, sy'n gymwys. Comisiynwyr fydd yn gyfrifol am ansawdd y gofal a'r cymorth a ddarperir, a gellir eu harolygu yn hyn o beth gan y rheoleiddiwr, Arolygiaeth Gofal Cymru neu Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru. Mae hyn yn gam diogelu pwysig i unrhyw un sy'n derbyn gofal dros dro gan y gwasanaethau hyn.

Mae'r ail ddiben yn ymwneud â chadw tystiolaeth ynghylch aelodau newydd o staff. Ar hyn o bryd, mae rheoliadau yn cynnwys gofynion manwl ynghylch tystiolaeth yn ymwneud â materion megis cymwysterau. Oherwydd y gallai amgylchiadau'r pandemig ei gwneud yn anodd cael gafael ar yr ystod lawn o dystiolaeth, mae'r diwygiad yn caniatáu i'r gofynion hyn gael eu cyflawni trwy ddarparu cymaint o dystiolaeth ag sy'n rhesymol ymarferol. Nid yw'r gofyniad i gynnal gwiriadau wedi newid, ac mae'n rhaid i'r dystiolaeth barhau i fod ar gael i'r rheoleiddiwr fel arfer. Nid yw'r newidiadau yn effeithio ar y gofynion sy'n ymwneud â chadw tystiolaeth o wiriadau'r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd.

Yn olaf, mae'r trydydd diben yn ymwneud â rhannu ystafelloedd. Ni ddylai preswylwyr presennol deimlo dan bwysau i rannu ystafell, felly mae'r gwelliant dim ond yn caniatáu i gartref gofal roi defnydd i ystafelloedd nad ydyn nhw wedi eu meddiannu ar hyn o bryd, fel ystafelloedd ychwanegol a rennir. Arolygiaeth Gofal Cymru fydd yn eu cymeradwyo a byddan nhw'n yn cael eu hystyried bob amser er budd pennaf y preswylwyr.

Mae'r newidiadau hyn yn rhai tymor byr, sy'n ymatebol i'r argyfwng presennol, a byddan nhw'n cael eu gwrthdroi mewn ffordd bwyllog sy'n rhoi amser i'r sector addasu cyn gynted ag y bo'n gyfrifol gwneud hynny. Felly, gofynnaf i'r Aelodau gefnogi'r cynnig.

Mae'n bosibl y bydd rhai o'r safleoedd y gellid eu defnyddio ar gyfer gwasanaethau preswyl brys yn annhebygol o fodloni'r safon sy'n ofynnol i gofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru o dan Ddeddf 2016. Felly, pa sicrwydd allwch chi ei roi i mi y bydd y darparwyr sy'n bodloni'r eithriad yn destun rheoleiddio ac arolygu priodol?

Hefyd, yn ôl Arolygiaeth Gofal Cymru, nid yw'n ymgymryd ag arolygiadau rheolaidd, a phan ddaw'r pandemig i ben, ni fydd yn ystyried camau gweithredu ôl-weithredol. Felly, sut y bydd hyn yn effeithio ar ddiogelwch preswylwyr a chamau i nodi esgeulustod bwriadol neu, yn wir, niwed bwriadol?

Nawr, fel y gwyddoch chi, Gweinidog, mae rhai gwasanaethau yn cael anawsterau o ran recriwtio, cadw, offer a chyllid. Felly, a ydych chi wedi ystyried yr effaith negyddol y gallai safleoedd newydd ei chael ar y problemau presennol?

Yn ystod cyfarfod y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, nodwyd nad yw'n ymddangos bod y rheoliadau yn berthnasol i'r sector preifat nad yw'n darparu gwasanaethau i'r sector cyhoeddus. Cwestiwn arall: pam felly?

Ac yn olaf, anogodd ymatebwr i'r ymgynghoriad fod gwiriadau cyn cyflogi yn hanfodol i ddiogelu unigolion. Pa asesiad sydd wedi ei wneud o'r risg o lacio'r rheolau hyn ac a allwch chi gadarnhau na fydd rheoliad 7 yn tanseilio'r gofyniad cyfreithiol bod oedolion yn cytuno i rannu ystafell ac y gallai cam o'r fath fod yn gyson â'u lles? Diolch.

Y Dirprwy Weinidog i ymateb i'r ddadl—neu i'r cyfraniad.

Hoffwn i ddiolch i Janet Finch-Saunders am y sylwadau yna, a hoffwn i ailadrodd mai mesurau dros dro yw'r rhain i'w rhoi ar waith mewn argyfwng. Ni fyddan nhw'n fesurau parhaol, ac mae pob un o'r pwyntiau a wnaeth wedi eu hystyried yn ofalus iawn.

O ran un o'r pwyntiau diwethaf a wnaeth, ynghylch a yw'n berthnasol i ddarpariaeth breifat, hoffwn i roi gwybod iddi fod y ddarpariaeth o ran rhannu ystafelloedd yn berthnasol i gartrefi gofal i oedolion preifat, awdurdodau lleol a'r trydydd sector fel ei gilydd. Felly, maen nhw yn berthnasol i ddarpariaeth breifat. Hefyd, mae'r hawddfreintiau sy'n ymwneud â thystiolaeth yn berthnasol i'r broses o benodi staff gofal cartref a phreswyl preifat, awdurdodau lleol a'r trydydd sector, a'r unig wahaniaeth yw'r hyn a wneir o ran darpariaeth frys COVID-19. Yma, roeddem ni o'r farn ei bod yn gwbl hanfodol bod y ddarpariaeth yn cael ei goruchwylio'n statudol. Gall darparwyr preifat ddarparu'r ddarpariaeth a gomisiynir. Felly, rwy'n gobeithio bod hynny wedi egluro hynny ynghylch y ddarpariaeth breifat.

Hoffwn i hefyd bwysleisio, o ran y bobl sy'n cael eu recriwtio, eu bod yn dal yn destun gwiriadau'r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd. Mae'r cyfrifoldeb ar berchennog y cartref gofal i sicrhau bod pobl addas yn cael eu recriwtio. Ond rwy'n credu y bydd yr Aelod yn derbyn, o dan yr amgylchiadau eithriadol hyn, fod yn rhaid cael rhywfaint o hyblygrwydd i sicrhau ein bod ni'n gallu ehangu'r ddarpariaeth os bydd yn rhaid i ni er mwyn ymdopi â'r cyfnod eithriadol o anodd hwn.

Diolch i'r Dirprwy Weinidog.

Y cynnig, felly, yw derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Oes, gallaf weld gwrthwynebiad, ac felly byddaf yn gohirio'r bleidlais ar hyn tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.