Diolch, Lywydd. Rwy'n croesawu'r cyfle hwn i esbonio'r cefndir i'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn. Cyflwynodd yr Ysgrifennydd Gwladol dros Fusnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol Fil Ansolfedd a Llywodraethu Corfforaethol Llywodraeth y DU ar 20 Mai 2020. Mae diben y Bil yn ddeublyg: mae rhai darpariaethau wedi'u hanelu'n benodol at sefydlu mesurau brys dros dro i helpu cwmnïau i ymdrin â'r pandemig COVID-19 drwy ddiwygio cyfraith cwmnïau ac ansolfedd, gan gyflwyno darpariaethau, er enghraifft, i ganiatáu hyblygrwydd dros dro i gwmnïau a chyrff tebyg allu cynnal cyfarfod cyffredinol blynyddol a chyfarfodydd cyffredinol eraill yn electronig, dros y ffôn neu'n rhithwir, ar gyfer y cyfnod rhwng 26 Mawrth 2020 a 30 Medi 2020.

Mae'r darpariaethau sy'n weddill yn cyflwyno diwygiadau i gyfraith ansolfedd, y mae Llywodraeth y DU wedi bod yn eu datblygu ac yn ymgynghori yn eu cylch dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf. Unwaith eto, mae'r mesurau hyn yn cael eu hystyried yn arbennig o ddefnyddiol i fynd i'r afael â'r materion a gododd yn sgil y pandemig COVID-19. Yn benodol, mae'r Bil yn cyflwyno moratoriwm newydd i Ddeddf Ansolfedd 1986, a fydd yn berthnasol i bob cwmni. Mewn rhai amgylchiadau, bydd cwmni'n gallu gwneud cais am foratoriwm, gyda'r bwriad o ganiatáu i gwmni sydd mewn trafferth ariannol gael cyfle i archwilio ei opsiynau o ran achub ac ailstrwythuro heb i gredydwyr ddwyn camau cyfreithiol yn ei erbyn.

Yn ystod y cyfnod moratoriwm, bydd rhai manteision a chyfyngiadau penodol yn berthnasol. Er enghraifft, ni fydd modd rhoi unrhyw gamau cyfreithiol ar waith yn erbyn cwmni heb ganiatâd y llys. Bydd cwmnïau sy'n destun moratoriwm yn parhau o dan reolaeth eu cyfarwyddwyr, ond byddant hefyd yn cael eu goruchwylio gan fonitor, ymarferydd ansolfedd trwyddedig, sy'n un o swyddogion y llys.

Fel y soniais, bydd y Bil yn berthnasol i bob cwmni yn y DU. Mae ansolfedd yn fater a gadwyd yn ôl fel arfer ac felly byddai'r darpariaethau'n berthnasol ledled y DU. Ac yn ddealladwy efallai, o ystyried sefyllfa COVID-19, defnyddiwyd gweithdrefn garlam i gael y Bil drwy Senedd y DU. Disgwylir y bydd yn cael Cydsyniad Brenhinol erbyn diwedd mis Mehefin.

Ar 5 Mai cysylltodd swyddogion o'r Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol â fy swyddogion, oherwydd daeth yn amlwg fod darpariaethau'r Bil yn effeithio ar ddarpariaethau ansolfedd presennol y ddeddfwriaeth tai, sydd wedi'u cynllunio i helpu pe bai landlord cymdeithasol cofrestredig yn wynebu trafferthion ariannol. Mae'r darpariaethau hyn, sydd wedi'u cynnwys yn Neddf Tai 1996, hefyd yn cynnwys cyfnod moratoriwm, sy'n darparu amser i Weinidogion Cymru, fel rheoleiddiwr tai cymdeithasol, i weithio gyda'r landlord cymdeithasol cofrestredig i ddatrys problemau, yn bennaf er mwyn dod o hyd i ateb sy'n galluogi'r asedau tai cymdeithasol i gael eu cadw yn y sector tai cymdeithasol rheoledig, gan ddiogelu tenantiaid yn eu tro. Yn anffodus, mae'r weithdrefn garlam ar gyfer y Bil wedi golygu na fu modd i'r pwyllgor graffu ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol yn ôl yr arfer, ac felly mae'r ddadl hon wedi'i chyflwyno i roi cyfle i'r Aelodau leisio'u barn.

Mae nifer fach iawn o landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru yn gwmnïau cofrestredig, ac felly bydd darpariaethau moratoriwm y Bil yn berthnasol iddynt. Fodd bynnag, ni fydd darpariaethau'r moratoriwm yn berthnasol i fathau eraill o landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, megis cymdeithasau cofrestredig neu sefydliadau elusennol corfforedig. Mae hyn yn arwain at ddarpariaethau ansolfedd gwahanol ar gyfer gwahanol fathau o landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru a photensial clir i'r moratoriwm ansolfedd newydd arfaethedig wrthdaro yn erbyn y trefniadau presennol, sy'n berthnasol i bob math o landlord cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru.

Yn yr amser sydd wedi bod ar gael, ni fu'n bosibl asesu goblygiadau'r darpariaethau newydd yn llawn, o ystyried y pwerau ansolfedd helaeth sydd eisoes yn bodoli. Am y rheswm hwnnw, rwy'n cytuno y dylai swyddogion geisio darpariaethau yn y Bil i alluogi Gweinidogion Cymru i gymhwyso, datgymhwyso neu addasu'r darpariaethau drwy is-ddeddfwriaeth, er mwyn sicrhau bod y darpariaethau yn y Bil sy'n ymwneud â'r moratoriwm yn gweithredu mewn ffordd sy'n ategu darpariaethau ansolfedd presennol ar gyfer landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru, a chadw pwerau a swyddogaethau presennol Gweinidogion Cymru i ymdrin ag ansolfedd landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, fel y nodir yn Neddf Tai 1996, i sicrhau canlyniadau dymunol y gyfundrefn ansolfedd honno—y prif un yw diogelu stoc ac asedau tai cymdeithasol a diogelu tenantiaid—a sicrhau bod y darpariaethau yn y Bil sy'n ymwneud â'r moratoriwm yn gweithredu, cyn belled ag y gallant, mewn ffordd sy'n gyson ar gyfer pob math o landlord cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru.

Felly, mae'r Bil, fel y'i cyflwynwyd, wedi'i ddrafftio i ystyried y bwriadau polisi, lle bo'n bosibl, ac mae bellach yn gwneud darpariaethau penodol ar gyfer Gweinidogion Cymru. Ceir dadleuon cyfreithiol rhesymol fod y darpariaethau ar gyfer Gweinidogion Cymru o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd, ac rwyf o'r farn felly y dylid ceisio cydsyniad deddfwriaethol y Senedd. Fodd bynnag, er fy mod yn credu bod y darpariaethau yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd, rwy'n fodlon y dylid eu gwneud ym Mil Llywodraeth y DU er hwylustod o ystyried y pwnc dan sylw.

Felly, rwy'n cyflwyno'r cynnig a gofynnaf i'r Senedd gymeradwyo'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn. Diolch.