Rwy'n awyddus iawn i archwilio beth arall y gallem ni ei wneud neu ei wneud yn wahanol, mewn gwirionedd, ym maes cyllid llywodraeth leol, ac yn benodol wrth gwrs ardrethi annomestig, ond hefyd y dreth gyngor, oherwydd dyna'r ddau biler sy'n cynnal llywodraeth leol. Dyna un o'r rhesymau i mi gomisiynu amrywiaeth o waith ymchwil a fydd yn ein helpu ni i ddeall beth yw'r dewisiadau i'r dyfodol. Felly, mae gennym ni Brifysgol Bangor yn edrych ar botensial treth gwerth tir lleol ac fe wnaethom ni gyhoeddi'r adroddiad hwnnw ym mis Mawrth eleni. Mae'r Sefydliad Astudiaethau Cyllid wedi gwneud rhyw gymaint o ymchwil i ailbrisio a diwygio'r dreth gyngor, ac fe gyhoeddwyd hwnnw ym mis Ebrill eleni. Ac yna mae Polisi ar Waith wedi bod yn gweithio, gan edrych ar gynllun gostyngiadau yn y dreth gyngor. Cyhoeddwyd adroddiad interim ym mis Ionawr ac rydym ni'n disgwyl i'r adroddiad terfynol gael ei gyhoeddi yn fuan iawn. Ac yna mae darn arall o waith yr ydym ni'n ei ddisgwyl ym mis Medi sy'n ystyried trethi lleol yn seiliedig ar incwm, felly fe fyddai hwnnw'n ddull radical iawn yn hynny o beth.

Rwy'n awyddus iawn i'r holl ddarnau hyn o ymchwil fod ar gael i'r cyhoedd—yno er mwyn i bob plaid a phawb sydd â diddordeb fod yn eu hystyried nhw cyn yr etholiadau nesaf i'r Senedd, fel y gallwn ystyried y ffordd ymlaen. Nid oes gennyf i ddiddordeb mewn newid o ran newid, ond rwy'n cydnabod bod yna welliannau sylweddol y gallwn ni barhau i'w gwneud i drethi annomestig a'r dreth gyngor.