4. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru ar 1 Gorffennaf 2020.
6. Pa ddyraniadau ychwanegol fydd ar gael gan Lywodraeth Cymru yn ystod y cylch cyllideb presennol i gefnogi'r sector gofal cymdeithasol? OQ55370
Mae gofal cymdeithasol yn chwarae rhan hanfodol wrth gefnogi rhai o'r bobl fwyaf agored i niwed yng Nghymru. Mae'r gwaith hwn yn bwysicach nag erioed. Rydym wedi dyrannu £40 miliwn i gefnogi costau ychwanegol gwasanaethau gofal cymdeithasol i oedolion ac rydym yn rhoi taliadau o £500 i staff rheng flaen gofal cymdeithasol Cymru.
Diolch. Nid wyf yn credu ei fod yn beth doeth dal ati i sôn am y £500, oherwydd mae hynny'n warthus—sut mae'r ffigur hwnnw wedi dod i'r golwg mewn gwirionedd.
Nawr, mae Llywodraeth Cymru wedi cadarnhau bod yr elfen gofal cymdeithasol i oedolion yng nghronfa galedi awdurdodau lleol wedi cael ei hymestyn i gynnwys mis Mehefin ar ei hyd. A wnewch chi ganiatáu estyniad ar gyfer Gorffennaf ac Awst i roi sicrwydd i'n hawdurdodau lleol ni? Bydd angen sicrwydd yn y tymor hwy hefyd. Mae cartref i henoed sydd â gwendid meddwl ym Mhowys yn cael ffi wythnosol o £559, tra bo'r ffigur yng Nghaerdydd yn £793.48. Mae hynny'n £12,192.96 yn fwy i bob preswylydd nag ym Mhowys dros gwrs y flwyddyn. Mae'r amrywiad hwn ledled Cymru yn warthus. Felly, a wnewch chi ystyried cefnogi ymchwiliad i'r amrywiaeth hon o ran ffioedd, ac a wnewch chi weithio gyda chyd-Weinidogion i weld cyllid teg i gartrefi ledled Cymru? Diolch.
Diolch yn fawr iawn ichi am godi'r pwynt hwnnw. Rydych chi'n siŵr o fod yn gwybod y cafwyd grŵp rhyng-weinidogol i drafod talu am ofal cymdeithasol sydd wedi bod yn cwrdd dros nifer o flynyddoedd erbyn hyn i ystyried y ffyrdd ymlaen. Rydym yn ymwybodol iawn o'r gwahaniaethau hynny yn y taliadau a geir mewn ardaloedd gwahanol. Mae rhywfaint o hyn yn anodd iawn ei esbonio, yn fy marn i. Mae'r gwaith hwnnw'n parhau er gwaethaf yr argyfwng, gan ein bod yn cydnabod pwysigrwydd casglu'r holl dystiolaeth sydd ei hangen fel y gellir gwneud penderfyniadau ynglŷn â'r ffordd gymwys o dalu am ofal yn y dyfodol.
Ond, o ran yr ymateb uniongyrchol i'r argyfwng, unwaith eto, rwyf wedi clustnodi cyllid ychwanegol ar gyfer gofal cymdeithasol oherwydd y pwysau ychwanegol sy'n wynebu awdurdodau lleol, ac rydym yn dechrau gweld y ffigurau hynny ar gyfer yr ceisiadau sydd wedi dod i law hyd yn hyn. Felly, fe fyddaf yn gallu deall beth allai'r pwysau fod dros y mis hwn a'r misoedd nesaf er mwyn cael gwell syniad o'r hyn sydd ei angen.