Rwyf i'n credu bod David Rowlands yn edrych ar y broblem hon drwy ben anghywir y telesgop. Yn wir, byddai'n syniad da i ni gyd ddychwelyd i gerdded, oherwydd wedyn byddem ni i gyd yn llawer iachach. Ond nid wyf i'n credu, yn syml, dim ond oherwydd bod rhai pobl yn anwybyddu’r terfyn cyflymder ar hyn o bryd, ac felly bod angen ymdrin â nhw, a bod yr heddlu yn ymwybodol o hyn, na ddylem ni, felly, gyflwyno terfyn 20mya diofyn ym mhob ardal drefol, oni bai bod rhesymau da dros ei gael yn 30mya.

Mae angen gwirioneddol i ni newid y diwylliant ynghylch hyn oherwydd tri argyfwng. Un yw’r argyfwng newid hinsawdd. Un arall yw'r argyfwng gordewdra, sy'n lladd ein plant yn llawer cynt na'r rhieni a’u magodd nhw—mae mor ddrwg â hynny. Mae disgwyliad oes yn lleihau nid yn cynyddu. Ac, yn drydydd, yn amlwg mae gennym ni argyfwng iechyd cyhoeddus y coronafeirws ac rydym ni'n gwybod bod y coronafeirws yn bridio'n well mewn aer llygredig. Ac nid problem drefol yn unig yw hi, mae'n broblem wledig hefyd. Mae llygredd gwledig yn sgil ffermio dwys, er enghraifft yn yr Iseldiroedd, wedi profi bod—yn dangos bod—mwy o bobl yn cael y coronafeirws a bod mwy o bobl yn marw o’r coronafeirws mewn ardaloedd lle mae aer yn llygredig. Felly, am y tri rheswm hyn, mae'n rhaid i ni newid y ffordd yr ydym ni'n gwneud pethau.

Mae'n rhaid i ni annog rhieni i ddeall bod galluogi eu plentyn i ganfod ei ffordd o'i gartref i'w ysgol yn rhan bwysig o dyfu i fyny. Dyma a wnaethom ni pan oeddem ni'n blant—pam mae plant yn cael eu babaneiddio, ac yn cael eu gyrru i'r ysgol ymhell ar ôl iddyn nhw allu mynd i'r ysgol eu hunain yn gorfforol? Allwn ni ddim parhau yn y modd hwn, ac mae angen dull cymuned gyfan o leihau cyflymder arnom, oherwydd yn syml nid yw'n effeithiol o ran cost ceisio gwneud hynny fesul darn a fesul ffordd, ac rwy'n cymeradwyo'n llwyr ymrwymiad cyngor Caerdydd i gyflwyno terfyn 20mya diofyn drwy’r ddinas gyfan. Ond, er mwyn gwneud hynny'n fforddiadwy, mae'n rhaid i ni ei wneud yn ddiofyn, yn hytrach na'i fod yn costio £1 miliwn ym mhob ward.

Y mater arall sy'n bwysig iawn i'w ddeall yw, os oes gennym ni dwmpathau arafu ym mhob man, gan mai dyna'r unig ffordd y gallwn ni berswadio pobl i beidio â gyrru'n rhy gyflym, mae hynny’n ei gwneud yn hynod o anghyfforddus i bobl sy'n teithio ar fysiau sydd â phroblemau cefn drwg—mae mynd dros dwmpathau mewn bws yn anghyfforddus iawn, iawn.

Felly, mae angen i ni gyflawni newid diwylliant llwyr. Rwy’n cofio pobl yn gweiddi ac yn sgrechian ynghylch y syniad y dylem ni i gyd fod yn gwisgo gwregysau diogelwch, a phobl eraill yn dweud ei bod yn sarhad ar ryddid pobl i beidio â chael ysmygu yn wynebau plant. Ni fyddai neb yn dadlau'r achosion hynny yn awr, ac ni ddylem ni ychwaith fod yn gorfodi ar blant yr anallu i chwarae y tu allan a mynd i'r ysgol yn ddiogel—naill ai ar sgwter, ar droed neu ar y bws—oherwydd, ar hyn o bryd, ofn rhieni sy'n eu hatal rhag gwneud hynny. Nid y plant sy'n gwrthwynebu hynny. Hon yw'r un broblem fwyaf yr wyf i'n gwybod y mae pennaeth yr ysgol lle'r wyf i'n llywodraethwr yn ei hwynebu: sut mae dwyn perswâd ar ein pobl ifanc i deithio i'r ysgol yn annibynnol, yn hytrach na dibynnu ar y cludiant ysgol a ddarperir? Byddai buddsoddi mewn beic neu sgwter yn ffordd llawer gwell o ddefnyddio incwm rhieni na gorfod talu costau cludiant i'r ysgol. Felly, rwyf i’n llwyr groesawu cyflwyno'r mesur hwn i'w wneud yn ddiofyn mewn ardaloedd trefol.