8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gymorth i gynghorau tref a chymuned yn ystod y pandemig? OQ55474

Diolch i Rhun ap Iorwerth. Rydym yn cysylltu â'r sector i ddeall y pwysau sydd arno yn sgil COVID-19 er mwyn mynd i’r afael â phroblemau cyn gynted â phosibl. Mae cymorth amrywiol wedi'i ddarparu drwy reoliadau brys i alluogi cynghorau i weithredu'n ddiogel, yn effeithiol ac yn gyfreithlon, gan gadw'r egwyddorion o fod yn agored ac yn atebol.

Diolch yn fawr am yr ymateb yna. Mae Cyngor Tref Caergybi wedi trio eu gorau dros y blynyddoedd i wella cyfleusterau i bobl y dref a'r ardal, ac un fenter sydd wedi bod yn llwyddiannus iawn ydy ailagor sinema'r Empire. Fel gymaint o fusnesau, mi wnaeth yr Empire golli ei incwm yn llwyr oherwydd y pandemig. Mi wnaeth y cyngor gais am arian o'r gronfa gwytnwch economaidd, ond mi gafon nhw wrthod y cais hynny oherwydd bod y sinema yn cael ei redeg gan y cyngor a dydy o ddim yn endid busnes ohono fo ei hun. Mae hyn wedi creu problem fawr i'r cyngor. Mi gaiff sinemâu agor eto mewn cwpwl o wythnosau, ond mi hoffwn i chi ystyried un peth: mi fydd yna gyfyngiad ar eu gallu nhw i godi arian oherwydd na chawn nhw werthu bwyd a diod ar y ffordd i mewn. Mae hwnna'n un mater y byddwn i'n ddiolchgar pe buasech chi'n edrych arno fo. Ond, yn fwy cyffredinol, mi hoffwn i chi edrych ar y rheolau sydd yn golygu bod cyngor tref fel hyn wedi methu â chael gafael ar gymorth ariannol, achos dydw i ddim yn credu ei bod hi'n deg bod cyngor tref fel hyn yn cael ei gosbi am fod wedi trio creu menter ar gyfer eu pobl.

Llywydd, dyw Cyngor Tref Caergybi ddim yn cael ei gosbi o gwbl. Maen nhw'n gallu rhoi cais mewn am arian o'r Llywodraeth, achos maen nhw'n gallu rhoi cais mewn i gael arian o'r swm o £78 miliwn rŷn ni wedi ei roi i'r sector achos bod y cynghorau yn colli incwm, ac mae'r gronfa yna ar gael nid jest i'r prif awdurdodau lleol, ond hefyd i gyngor lleol fel Caergybi. So, y cyngor gorau i'r cyngor yw i roi cais i mewn—maen nhw'n gallu ei wneud e; mae'r arian yna. Rŷn ni yn gwybod, rŷn ni'n ymwybodol, am y sefyllfa mae Caergybi yn ei wynebu, achos maen nhw wedi codi mwy na hanner yr incwm maen nhw'n ei ddosbarthu trwy godi incwm—wel, llai na hanner—trwy godi'r precept, so maen nhw, mewn ffordd, hollol wahanol i'r mwyafrif mawr o'r cynghorau lleol, ond mae'r gronfa yna ar gael iddyn nhw, a'r cyngor gorau iddyn nhw yw paratoi cynllun a rhoi'r cynllun mewn i weld os rŷn ni'n gallu eu helpu nhw yn y ffordd yna.

Diolch i'r Prif Weinidog.