Part of the debate – Senedd Cymru am 1:46 pm ar 5 Awst 2020.
Wel, Lywydd, fel y dywedais yn fy natganiad, ni fydd swigod cymdeithasol—gallu pobl i gyfarfod dan do—yn cael eu llacio tan ddydd Gwener yr wythnos nesaf ar y cynharaf. Byddwn yn adolygu'r wybodaeth ddiweddaraf ar gylchrediad y feirws ddydd Mercher a ddydd Iau nesaf, ac yna'n gwneud penderfyniad a fydd yn cael ei gyhoeddi ddydd Gwener.
Mae ein gofal wrth ddarparu rhyddid pellach i bobl gyfarfod dan do yn seiliedig ar y dystiolaeth a welwn mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Mae Public Health England yn nodi bod 70 y cant o'r holl heintiau newydd a geir yn Lloegr yn deillio o gysylltiadau yn y cartref. Felly, nid oes niferoedd mawr o bobl yn dal y feirws yn y gweithle, nac mewn bwytai nac wrth gyfarfod yn yr awyr agored, ond mae saith o bob 10 haint newydd yn deillio o'r ffordd y mae pobl yn rhyngweithio o fewn y cartref. A pho fwyaf y caniatawn i hynny ddigwydd, y mwyaf o gyfleoedd a ddarparwn i'r feirws ail-ledaenu, ac os rhowch gyfleoedd newydd i'r feirws hwn, fe fydd yn ail-ledaenu. Dyna pam ein bod wedi mabwysiadu'r dull rhagofalus sydd gennym yng Nghymru.
Nawr, os yw'r feirws yn parhau i gael ei reoli’n effeithiol yng Nghymru ddiwedd yr wythnos nesaf, hoffwn allu mynd ymhellach na ble rydym ar hyn o bryd i ganiatáu mwy o gyfleoedd i deulu a ffrindiau gyfarfod dan do. Ond ni fyddwn yn gwneud hynny os yw’r dystiolaeth yn dangos y byddai hynny'n ychwanegu at y risg sy'n ein hwynebu yng Nghymru mewn ffordd a fyddai'n annog y feirws i ledaenu unwaith eto. Gwn y bydd yr Aelod yn deall bod ein dull rhagofalus yn cael ei atgyfnerthu ymhellach gan y ffordd y bu’n rhaid gwrthdroi camau i lacio’r mesurau dros y ffin, a heddiw yn yr Alban, fel y bydd wedi'i weld, am fod y feirws ar gynnydd eto. Felly, mae'n rhywbeth anodd sy'n rhaid ei gydbwyso'n ofalus iawn. Byddwn yn ystyried y data, fel bob amser, ac yn gwneud penderfyniad erbyn dydd Gwener yr wythnos nesaf.