Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:39 pm ar 15 Medi 2020.
Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Mae eich Llywodraeth wedi annog awdurdodau lleol i fuddsoddi mewn eiddo masnachol ledled y wlad. Rydych chi wedi rhoi benthyg arian trethdalwyr iddyn nhw wneud hynny, ac mae Banc Datblygu Cymru yn benthyca arian yn uniongyrchol i gwmnïau preifat sy'n datblygu eiddo masnachol. Yn ystod y flwyddyn ariannol ddiwethaf, rhoddodd y banc fenthyciadau gwerth £34.1 miliwn o arian trethdalwyr i ddatblygwyr eiddo, ac eleni mae gan y banc ddwy gronfa ar gael i ddatblygwyr eiddo, sy'n dod i gyfanswm o £97 miliwn. Mae'r rhan fwyaf ohono yn y gronfa eiddo masnachol, a darperir yr holl arian gan Lywodraeth Cymru, hynny yw, y trethdalwr. O ganlyniad i'r cyfyngiadau symud, mae arbenigwyr eiddo yn rhagweld y gallai eiddo masnachol golli 50 y cant o'i werth ac y bydd enillion rhent yn mynd ar chwâl wrth i fusnesau gau a lleihau maint swyddfeydd gan fod mwy o staff yn gweithio gartref neu eu bod angen gwyliau rhent. Mae hyd yn oed y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol yn cyfaddef i ostyngiad o 14 y cant o leiaf i werth yn ystod y flwyddyn nesaf. Os yw'r Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol yn iawn, gallai Banc Datblygu Cymru golli £7.7. miliwn mewn un flwyddyn os bydd yn buddsoddi ei gronfa eiddo masnachol gyfan o £55 miliwn. Gallai'r banc eisoes fod wedi colli £4.7 miliwn ar fuddsoddiadau y llynedd. Gallai'r darlun fod yr un mor wael i awdurdodau lleol. Mae Cyngor Sir y Fflint, er enghraifft, yn berchen ar 13 o ganolfannau busnes ac ystadau diwydiannol. Felly, faint o arian trethdalwyr a fuddsoddwyd mewn eiddo masnachol y gellid ei golli oherwydd y cyfyngiadau symud? Faint o arian ydych chi wedi ei neilltuo i achub cynghorau sy'n colli arian oherwydd lleihad i fuddsoddiadau mewn eiddo masnachol? Ac a yw Banc Datblygu Cymru wedi newid ei feini prawf benthyca ar gyfer datblygwyr eiddo masnachol ers i'r coronafeirws ymddangos a newid y ffordd y mae pobl yn gweithio ac yn cyflawni busnes?