2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

– Senedd Cymru am 2:53 pm ar 15 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:53, 15 Medi 2020

Felly, y datganiad a chyhoeddiad busnes sydd nesaf. Dwi'n galw ar y Trefnydd i wneud y datganiad hynny—Rebecca Evans.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Mae un newid i'r agenda heddiw: bydd y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog dros Bontio Ewropeaidd yn gwneud datganiad am Fil Marchnad Fewnol Llywodraeth y DU. Mae'r busnes drafft ar gyfer y tair wythnos nesaf wedi'i nodi ar y datganiad a chyhoeddiad busnes, sydd i'w weld ymhlith papurau'r cyfarfod sydd ar gael i'r Aelodau'n electronig.

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 2:54, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Gan ein bod yn dechrau craffu ar Fil y cwricwlwm, rwy'n credu y byddai'n ddefnyddiol os gallem ni gael rhywfaint o eglurder ynghylch diogelu bodolaeth ysgolion cyfrwng Cymraeg. Rwy'n gwybod bod y Gweinidog addysg, mewn trafodaethau diweddar ynghylch y gofyniad i beidio a bod yn rhan o'r cyfrwng Saesneg, wedi dweud nad yw hyn yn ymwneud â chyfrwng addysgu, mae'n ymwneud â phynciau, ond credaf i fod hynny'n codi'r cwestiwn ynglŷn â sut mae ysgolion yn cael eu categoreiddio ar hyn o bryd a pha ddiogelu sydd ar waith ar hyn o bryd. Tybed a allai'r Gweinidog addysg, neu'r Gweinidog dros y Gymraeg—oherwydd nid wyf i'n hollol siŵr pa un ydyw—roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd drwy ddatganiad ynghylch y gwaith sy'n cael ei wneud ar gategoreiddio iaith ysgolion yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf, dyweder, efallai, o ystyried y strategaeth ar gyfer 1 miliwn o siaradwyr Cymraeg ac wrth gwrs y Bil cwricwlwm, i weld a oes unrhyw wrthdaro posibl yn hynny. Diolch.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch i Suzy Davies am godi hynny y prynhawn yma. Yn y lle cyntaf, byddaf i'n cael sgwrs gyda'r ddau Weinidog i ddeall yn well beth allai fod y ffordd orau o roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd ynghylch y mater penodol hwnnw. Ond, fodd bynnag, byddaf i'n sicrhau eich bod chi'n cael ymateb ysgrifenedig i hynny.FootnoteLink

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 2:55, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Mae rhai pobl sydd wedi'u heithrio rhag gwisgo masgiau wyneb yn cael eu herio neu'n cael gwrthod mynediad i siopau, ac mae llawer o berchnogion busnesau bach yn arbennig yn dweud wrthyf i am yr anawsterau y maen nhw'n eu hwynebu yn plismona gwisgo masgiau wyneb. Felly, a wnaiff y Llywodraeth ystyried darparu rhyw fath o brawf swyddogol i bobl ei ddangos os ydyn nhw wedi'u heithrio rhag gwisgo masg wyneb?

Roeddwn i hefyd eisiau dweud 'diolch a da iawn' i'r holl staff a gamodd i mewn ar y funud olaf yn y Rhondda ar ôl i Lywodraeth y DU benderfynu lleihau nifer y profion y dydd i ddim ond 60. Rwy'n dal i gael pobl yn dweud bod ganddyn nhw symptomau COVID-19 ond nad ydyn nhw'n gallu cael prawf. Nawr, sut gall hyn ddigwydd yn y Rhondda pan ddywedwyd wrthym ni ein bod ni ar fin gweld cyfyngiadau symud lleol? Gallai'r methiant hwn beryglu bywydau, gallai helpu ail don. Felly, a allem ni gael datganiad yn amlinellu pa gynlluniau eraill sydd gan y Llywodraeth fel nad ydym ni ar drugaredd San Steffan ar gyfer y broses brofi hollbwysig hon?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 2:56, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i Leanne Wood am godi'r materion hynny. O ran yr ail, sy'n ymwneud â chael gafael ar brofion COVID-19, byddwn yn cyfeirio'r Aelod yn barchus at y sylwadau a wnaeth y Prif Weinidog yn ystod cwestiynau i'r Prif Weinidog yn gynharach y prynhawn yma, oherwydd rwy'n credu eu fod wedi rhoi sylw manwl i'r mater penodol hwnnw.

O ran masgiau wyneb, rwy'n cytuno ei bod yn sicr yn bwysig bod mwy o ddealltwriaeth o lawer na fydd pawb yn gallu gwisgo masg wyneb am nifer fawr o resymau, a byddaf yn sicrhau fy mod i'n cael sgwrs gyda'r Gweinidog iechyd i archwilio beth arall y gallwn ni ei wneud i sicrhau ein bod ni'n meithrin yr awyrgylch hwnnw lle mae pobl yn teimlo'n gyfforddus yn peidio â gwisgo masg os na allan nhw wneud hynny oherwydd rheswm meddyliol neu gorfforol, a bod gan bobl fwy o ddealltwriaeth bod pobl allan yno a allai fod â rheswm da iawn dros beidio â gwisgo masg wyneb.

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour 2:57, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Gweinidog, byddwch chi wedi clywed y drafodaeth yn gynharach rhwng Darren Millar a'r Dirprwy Weinidog ar fater canu ac addoli mewn eglwysi a chapeli ac mewn mannau eraill. Mae'n fater sy'n achosi cryn ofid mawr ymhlith pobl yn y gymuned. Efallai eich bod chi hefyd wedi gweld BBC Wales Today yr wythnos diwethaf, pan roedd côr meibion Beaufort yn ymarfer yng nghlwb rygbi Glynebwy i osgoi rhai o'r anawsterau a wynebir o ymarfer dan do. Mae'n bwysig, wrth i ni symud drwy'r misoedd anodd dros ben hyn, bod pwyntiau o normalrwydd ym mywydau pobl sy'n caniatáu iddyn nhw dderbyn a chydymffurfio â'r holl reoliadau eraill y mae angen i ni eu gorfodi ar wahanol adegau. A fyddai'n bosibl i'r Llywodraeth edrych yn ofalus eto ar rywfaint o'r dystiolaeth sy'n cael ei chynhyrchu i alluogi corau i ymarfer ac i ganu ddigwydd mewn mannau addoli, a hefyd sefyllfa bandiau pres ac eraill hefyd, i ganiatáu i bobl sicrhau, yn ystod misoedd hir y gaeaf, bod elfennau o normalrwydd yn eu bywydau?

Yr ail fater yr hoffwn i ofyn am amser y Llywodraeth ar ei gyfer, o ran datganiad neu ddadl, yw hwnnw sy'n ymwneud â gallu defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus. Ar ôl i ysgolion a cholegau ddychwelyd dros yr wythnosau diwethaf, rydym ni wedi cydnabod bod rhai anawsterau sylweddol gyda thrafnidiaeth gyhoeddus, yn enwedig, efallai, mewn ardaloedd fel Blaenau Gwent, lle nad yw pobl wedi gallu cyrraedd colegau lleol yn hawdd a lle nad yw pobl yn gallu cael gafael ar wasanaethau cyhoeddus yn hawdd oherwydd yr anawsterau gyda gwasanaethau bysiau yn bennaf.

Bydd Ysbyty Athrofaol y Faenor yn agor ym mis Tachwedd ac rydym ni i gyd yn croesawu'n fawr y buddsoddiad enfawr hwn yn ein gwasanaeth iechyd lleol, ond mae angen i ni sicrhau bod llwybrau trafnidiaeth gyhoeddus a gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus yn galluogi pobl i gyrraedd yr ysbyty hwnnw, boed hynny ar gyfer triniaeth neu i ymweld, pan fydd hynny'n bosibl. Felly, mae mynediad at wasanaethau trwy drafnidiaeth gyhoeddus yn parhau i fod yn fater pwysig iawn a byddwn yn ddiolchgar pe gallai'r Llywodraeth wneud datganiad ar hynny.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 2:59, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i Alun Davies am godi'r materion hyn. Gwn ei fod yn gefnogwr brwd—llywydd hyd yn oed, efallai, rwy'n credu—o gôr meibion Beaufort. Ac rwy'n amlwg yn datgan buddiant, fel yr Aelod dros Benrhyn Gŵyr, o gofio bod gennym ninnau hefyd rai o'r corau meibion a'r bandiau pres gorau yn y byd yn yr etholaeth honno hefyd. Felly, ydw, rwy'n gwneud yr ymrwymiad hwnnw y byddwn ni'n parhau i adolygu'r dystiolaeth honno, oherwydd rydym ni'n cydnabod gwir werth bod yn aelod o fand pres neu gôr. Ac, wrth gwrs, rwy'n gweld Mick Antoniw, cefnogwr enwog Band Cory, yn y Siambr y prynhawn yma hefyd. Felly, mae gennym ni lawer o gystadleuaeth ymhlith ein bandiau pres lleol ac mae'n dangos pa mor angerddol ydym ni amdanyn nhw. Felly, yn sicr, byddwn yn parhau i adolygu'r cyngor hwnnw wrth i'r dystiolaeth barhau i ddatblygu.

A gwn fod Gweinidog yr economi yn bwriadu cyflwyno datganiad ar fysiau yn fuan iawn, a byddwch yn gweld hynny yn cael ei ychwanegu at y datganiad busnes cyn bo hir.

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 3:00, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Troi'r sain ymlaen, iawn. Galwaf am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ar gymeradwyo a dosbarthu masgiau wyneb clir yng Nghymru. Mae Action on Hearing Loss Cymru wedi tynnu sylw at yr effaith anghymesur ar bobl fyddar neu sydd â cholled clyw yn ystod pandemig y coronafeirws, lle gall cyfathrebu anhygyrch fod yn risg o ran diogelwch hefyd. Mae ciwiau gweledol, fel mynegiant yr wyneb a darllen gwefusau, yn hanfodol ar gyfer cyfathrebu, ond mae cyfarpar diogelu personol mewn lleoliadau iechyd a gofal cymdeithasol yn cuddio'r ciwiau gweledol hyn.

Ar ôl i Lywodraeth y DU gyhoeddi cymeradwyaeth a dosbarthiad masg clir i'w ddefnyddio mewn lleoliadau iechyd a gofal cymdeithasol yn y DU, mae Action on Hearing Loss yn gofyn am eglurhad gan Lywodraeth Cymru ar: beth fydd y dyraniad cyntaf o fasgiau clir i Gymru; a fydd y dyraniad yn cynnwys lleoliadau iechyd a gofal cymdeithasol, gan gynnwys cartrefi gofal; sut bydd sefydliadau trydydd sector perthnasol, fel nhw eu hunain, yn gallu cael gafael ar gyflenwad; a sut bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau cyflenwad parhaus i fodloni'r galw? Galwaf am ddatganiad yn unol â hynny.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 3:02, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i Mark Isherwood am godi hynna, ac rwy'n credu mai dyma'r trydydd tro yn sesiwn y prynhawn yma yr ydym ni wedi archwilio'r anawsterau y mae pobl sy'n fyddar, sydd â cholled clyw, yn eu cael ar hyn o bryd o ganlyniad i'r defnydd o fasgiau wyneb. Felly, mae'n fater pwysig iawn a byddaf yn sicrhau bod Action on Hearing Loss yn cael ateb i'w cwestiynau penodol am sut y bydd y masgiau hynny sydd wedi'u haddasu yn arbennig yn cael eu dosbarthu i sicrhau eu bod nhw'n cael eu dosbarthu i bobl sydd eu hangen fwyaf ac a fydd yn elwa fwyaf ohonyn nhw.FootnoteLink

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 3:02, 15 Medi 2020

Gweinidog, gawn ni ddatganiad am y camau mae'r Llywodraeth yn eu cymryd i ymateb yn rhagweithiol i'r argyfwng tai dŷn ni'n ei weld mewn nifer o gymunedau ar draws Cymru? Mae yn argyfwng, wrth gwrs, sy'n cael ei yrru yn bennaf, ond nid yn unig, gan y ffaith bod nifer cynyddol o gartrefi nawr yn cael eu prynu fel ail gartrefi neu dai gwyliau. Mae'n cael ei ddwysáu hefyd, wrth gwrs, gan y ffaith bod mwy o bobl nawr yn symud o'r dinasoedd a'r ardaloedd poblog i gefn gwlad Cymru mewn ymateb, wrth gwrs, i'r pandemig.

Nawr, fe glywoch chi yn y Pwyllgor Cyllid ddoe fod nifer o Aelodau'n teimlo y dylai'r Llywodraeth fod yn gwneud gwell defnydd o'i phwerau trethiannol i geisio mynd i'r afael â'r mater yma. Byddwn i'n licio clywed pa gamau o'r newydd y mae'r Llywodraeth yn edrych arnyn nhw i'r perwyl hwnnw. Ond yn bennaf oll, wrth gwrs, mae angen edrych ar gamau pendant o fewn y gyfundrefn gynllunio, ac yn sicr mae angen rheoli y gallu i newid defnydd tŷ annedd o fod yn gartref cyntaf i fod yn ail gartref, man lleiaf. Mae yna enghreifftiau o gamau sydd wedi cael eu cymryd mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig, yng Nghernyw, yn benodol, o safbwynt ail gartrefi. Yn Guernsey, wrth gwrs, o safbwynt y farchnad dai, mae yna farchnad agored a marchnad gaeedig, ac mae yna enghreifftiau ar draws Ewrop a thu hwnt hefyd o'r mathau o bethau dylai'r Llywodraeth nawr fod yn eu hystyried.

Felly, dwi eisiau gwybod pa gynlluniau sydd ar droed gan y Llywodraeth i ymateb i'r argyfwng yma. Oherwydd rŷn ni i gyd yn gwybod, wrth gwrs, ac yn cofio beth ddigwyddodd yn y 1980au, ac roedd hynny'n uniongyrchol yn ganlyniad i fethiant gan wleidyddion i fynd i'r afael â'r broblem. Nawr, does neb eisiau gweld eu hunain nôl yn y sefyllfa yna, wrth gwrs, oherwydd petai hynny'n digwydd, yna mi fyddai hynny yn cynrychioli methiant difrifol o safbwynt Llywodraeth Cymru, methiant difrifol o safbwynt y Senedd honno, ac mi fyddai hynny yn sen ar ddatganoli.

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 3:04, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, wrth gwrs, rydym ni wedi cael llwyddiant rhagorol yn ystod y Senedd hon o ran cyflawni ein hymrwymiad gan Lywodraeth Cymru i bobl Cymru, y byddem ni'n adeiladu 20,000 o dai fforddiadwy newydd yn ystod y Senedd hon. Ac rwy'n falch iawn o allu dweud ein bod ni'n sicr ar y trywydd iawn i gyrraedd y targed hwnnw erbyn diwedd tymor y Senedd.

Rwy'n cydnabod yr holl faterion y mae Llyr wedi'u disgrifio o ran y pwysau ar y farchnad dai, yn enwedig mewn rhai rhannau o Gymru, a gwn fod y Gweinidog tai yn cymryd rhan o bell y prynhawn yma, ond bydd wedi clywed y cais hwnnw am ddatganiad neu ddadl er mwyn ymchwilio ymhellach i'r materion hynny. FootnoteLink

Photo of David Rees David Rees Labour 3:05, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Trefnydd, mae twristiaeth wedi bod yn un o'r sectorau y mae'r pandemig wir wedi cael effaith wael arno, ond eto gall twristiaeth hefyd fod yn un o'r sectorau a all sbarduno ein hadfywiad o'r economi wrth i ni symud ymlaen. Nawr, gyda hynny mewn golwg, yn amlwg, rydym ni eisiau ceisio hyrwyddo twristiaeth a hyrwyddo prosiectau sy'n datblygu twristiaeth cymaint â phosibl. I'r perwyl hwnnw, mae twnnel y Rhondda wedi bod yn un o'r prosiectau hynny a allai wireddu'r syniad o dwristiaeth erioed. Rwyf i wedi codi hyn o'r blaen yn y Siambr hon, mai perchnogaeth y twnnel fu bod yn un o'r rhwystrau mawr i ddatblygiad y gwaith yno. A allaf i gael datganiad gan Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru ynghylch pa gynnydd a wnaed o ran trosglwyddo'r perchnogaeth o Highways England i Lywodraeth Cymru neu i lywodraethau yng Nghymru fel y gallwn ni fwrw ymlaen â'r prosiect, fel y gallai'r prosiect, erbyn yr adeg y byddwn ni'n edrych ar sefyllfa lle'r ydym ni wir eisiau adfywio ein heconomi yn ein Cymoedd, wir fod yn mynd rhagddo ac y gallai'r twnnel hwnnw fod yn un o'r pethau sy'n denu pobl yma?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 3:06, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i David Rees am godi hynna, ac mae'n gwybod fy mod i'n rhannu ei frwdfrydedd at y prosiect penodol hwnnw. Mae swyddogion trafnidiaeth wrthi'n trafod telerau unrhyw drosglwyddiad posibl o'r twnnel gyda'r Adran Drafnidiaeth, yn ogystal â Chyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf ar ddatblygu achos busnes dros ei ddefnydd yn y dyfodol. Rwy'n credu, yn ôl yr wyf i'n ei ddeall, bod un o'r problemau mawr sydd heb eu datrys, wrth gwrs, yn ymwneud â chymryd cyfrifoldeb am ased a chymryd cyfrifoldeb am risg a pha gyllid ddylai gyd-fynd â hynny, ond mae hynny yn rhywbeth sy'n parhau i gael ei drafod ar hyn o bryd, rwy'n deall. Cafodd Dirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth gyfarfod gyda'r cyngor a Chymdeithas Twnnel y Rhondda ddechrau'r mis hwn, a gwn fod cyfarfodydd yn cael eu trefnu eto ar gyfer y dyfodol i drafod rheolaeth y twnnel yn y dyfodol a'r mater hwnnw o berchnogaeth y twnnel. Felly, yn sicr mae gwaith parhaus yn cael ei wneud yn y gofod hwn, er ein bod ni wedi bod yn wynebu pandemig.

Photo of Neil McEvoy Neil McEvoy Independent 3:07, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Prynodd trigolion Victoria Wharf yng Nghaerdydd yr hyn yr oedden nhw'n eu hystyried yn gartrefi eu breuddwydion, ond y gwir amdani yw mai prynu hunllef a wnaethon nhw. Mae'r eiddo yn ddiwerth erbyn hyn, dydyn nhw ddim yn gallu benthyg ar eu sail, dydyn nhw ddim yn gallu eu gwerthu a cheir pryderon gwirioneddol ynghylch diogelwch tân. Nid yw'r trigolion hyn yn cysgu'n dawel yn eu gwelyau liw nos erbyn hyn, a chadarnhawyd y blociau gan gyngor Caerdydd a'r datblygwyr. Felly, y datganiad yr hoffwn i ei gael gan y Llywodraeth yw: beth maen nhw'n bwriadu ei wneud i helpu'r trigolion hyn yng Nghaerdydd, ac nid yng Nghaerdydd yn unig, ond ym mhob cwr o Gymru? Mae pobl mewn sefyllfaoedd ofnadwy, lle mae'n ymddangos yn syml nad yw'r adeiladau hyn yn ddiogel. Beth fydd yn cael ei wneud?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 3:08, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Mae'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol wedi ei gwneud hi'n eglur dro ar ôl tro y dylai perchnogion a datblygwyr adeiladau wynebu'r hyn sydd, yn ei hanfod, yn gyfrifoldeb moesol cryf iawn a chywiro'r diffygion hyn ar draul eu hunain, neu maen nhw'n peryglu eu henw da proffesiynol, oherwydd mae'n gwbl hanfodol bod pobl yn teimlo'n ddiogel yn eu cartrefi ac rydym ni wedi ymrwymo i wella diogelwch adeiladau yma yng Nghymru. Gwn, unwaith eto, mai bwriad y Gweinidog yw rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd yn y dyfodol agos ynghylch y gwaith yr ydym ni wedi bod yn ei wneud o ran y rhaglen diogelwch adeiladau honno er mwyn mynd i'r afael â'r pryderon a ddaeth i'r amlwg yn dilyn tân trasig Grenfell.

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 3:09, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Trefnydd, un o ganlyniadau COVID yw bod llawer ohonom ni wedi bod yn gwneud mwy o ymarfer corff. Rydym ni wedi bod yn mynd am dro yn rhai o'r ardaloedd cefn gwlad anhygoel a hardd sydd gennym ni o'n cwmpas. Rwy'n cerdded yn rheolaidd erbyn hyn trwy goedwig Coedelái, drwy'r Smaelog, ac mae'r ailgysylltu â natur wir yn rhywbeth sydd efallai yn un o'r agweddau cadarnhaol sydd wedi dod o'r pandemig hwn.

Ond ochr yn ochr â hynny y mae ymddygiad gwarthus lleiafrif o bobl a lefel y tipio anghyfreithlon, faint o sbwriel sy'n cael ei adael. Rwyf i wedi bod yn tynnu lluniau o hyn. Ar un adeg, nid oeddwn i'n gallu cerdded mwy nag ychydig fetrau heb weld tipio anghyfreithlon. Mae cyngor Rhondda Cynon Taf wedi bod yn wych, nid yn unig o ran monitro cyfryngau cymdeithasol, ond yna mynd ati a chlirio hyn, ond yn arwain, wrth gwrs, at gost i'r holl aelodau hynny o'r cyhoedd nad ydyn nhw'n ymgymryd â'r math hwnnw o ymddygiad gwrthgymdeithasol.

Y pwynt yr wyf i'n ei wneud yw hwn: mae Rhondda Cynon Taf wedi bod yn egnïol iawn yn erlyn, cafwyd nifer o erlyniadau, ond nid yw'r dirwyon yn atal pobl. Maen nhw'n llai o lawer na'r budd y mae'r unigolyn yn ei gael, ac nid ydyn nhw'n adlewyrchu'r gost i'r cyngor o orfod clirio'r safleoedd hyn mewn unrhyw ffordd. Nawr, rwyf i wedi ysgrifennu at y Cwnsler Cyffredinol ynglŷn â'r pwynt hwn, ond mae'n ymddangos i mi y byddai'n ddefnyddiol iawn pe bai dadl yn amser y Llywodraeth yma pan fyddem ni'n trafod y ddeddfwriaeth sy'n bodoli, y cosbau sy'n bodoli, sut y mae'n rhaid i'r cosbau fod yn gysylltiedig â chost clirio tipio anghyfreithlon bellach, a sut y mae'n rhaid i ni ymgyrchu yn erbyn yr ymddygiad gwrthgymdeithasol hwn. A ydych chi'n cytuno â mi y byddai nawr yn amser da i ddechrau trafod hyn, ac i edrych o ddifrif ar y ddeddfwriaeth i wella ein gallu i atal ac erlyn y rhai sy'n ymgymryd â'r ymddygiad gwrthgymdeithasol ofnadwy hwn?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 3:10, 15 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Hoffwn ymuno â Mick Antoniw i longyfarch Rhondda Cynon Taf ar y gwaith y maen nhw wedi bod yn ei wneud ar y mater penodol hwn, ac ar fod yn rhagweithiol iawn yn eu hymateb iddo, oherwydd nid ellir cyfiawnhau tipio anghyfreithlon byth o dan unrhyw amgylchiadau, ac yn amlwg yn ystod cyfyngiadau symud COVID-19 buom ni'n gweithio yn arbennig o agos gydag awdurdodau lleol a busnesau i sicrhau bod y cyhoedd yn ymwybodol o'u cyfrifoldeb i storio eu gwastraff yn ddiogel tan i'r safleoedd ailagor. Rydym ni'n gwybod na wnaeth pawb hynny, ac rydym ni wedi gweld canlyniadau hynny.

Rydym ni wrthi'n archwilio opsiynau ynghylch y ffordd orau o gynorthwyo'r awdurdodau lleol hynny a Cyfoeth Naturiol Cymru ymhellach yn eu gwaith gorfodi. Yn amlwg, mae'r maes hwn yn cynnwys y ddwy eitem sydd wedi'u datganoli i ni yma yng Nghymru—felly, y materion amgylcheddol hynny, er enghraifft—ond ceir rhai materion hefyd sy'n ymwneud â'r system cyfiawnder a gadwyd yn ôl. Gallaf gadarnhau y byddwn ni'n mynd ar drywydd hyn gyda Llywodraeth y DU yn y lle cyntaf, a byddaf yn falch iawn o roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y trafodaethau hynny.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:12, 15 Medi 2020

Diolch i'r Trefnydd.

Byddwn ni nawr yn cynnal egwyl fer ac yn oedi'r darllediad dros dro.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 15:12.

Ailymgynullodd y Senedd am 15:25, gyda’r Dirprwy Lywydd (Ann Jones) yn y Gadair.