Felly, mae'n realiti anodd, ond un na ellir ei osgoi yn anffodus, fod ein rôl fel Llywodraeth Cymru yn gyfyngedig o ran yr hyn y gallwn ei wneud ynghylch gorfodi'r bobl sy'n gyfrifol am gynhyrchu'r adeiladau hyn i wynebu eu cyfrifoldeb. Mae hefyd yn wir fod Llywodraeth y DU wedi cyhoeddi cyllid ar gyfer tynnu cladin anniogel oddi ar adeiladau preswyl sy'n uwch na 18m—mewn gwirionedd, mae'r cyfan yn gladin anniogel, nid ACM yn unig. Roedd yna gronfa ACM gynharach, fel y dywedoch chi'n gywir, David. Mae'n wir hefyd inni gael cyllid canlyniadol ar gyfer rhywfaint o hynny nad ydym wedi'i dargedu at hynny eto.

Rwyf hefyd am ddweud ar y pwynt hwn ein bod, ar yr adeg y cawsom y cyllid canlyniadol hwnnw, ynghanol pandemig COVID, ac felly cafodd yr holl gyllid canlyniadol ei wthio tuag at hynny ar unwaith. Ond rwyf wedi ymrwymo i archwilio ffyrdd ymlaen, gan gynnwys y posibilrwydd o gael cymorth ariannol arloesol i helpu i ariannu gwaith adfer mewn rhyw ffordd sy'n caniatáu i lesddeiliaid gysgu'n ddiogel yn eu gwelyau o leiaf, hyd yn oed os yw'n effeithio ar eu hecwiti.

Yr anhawster, Mike, gyda chyfalaf trafodion ariannol a'r awgrym a wnaethoch—mae'n debyg fod yna ffordd y gallwn wneud hynny, rwy'n eithaf sicr, ond dim ond drwy effeithio ar ecwiti'r lesddeiliad, a dyna un o'r anawsterau wrth geisio dod o hyd i gynllun sy'n bwrw ymlaen ag ef sy'n golygu bod y lesddeiliad yn cael rhywbeth ar eu ddiwedd. Felly, gallwn wneud gwaith yn ddiofyn, gall cynghorau wneud gwaith yn ddiofyn, gallant wneud pob math o bethau, gallant godi tâl tir ar eiddo'r bobl sy'n byw yno, ond ni fydd ecwiti gan y bobl hynny yn y pen draw. Mae hynny'n datrys y broblem diogelwch tân uniongyrchol, sy'n werth ei wneud, ond nid yw'n datrys y broblem y byddant yn aml wedi buddsoddi eu holl gynilion ac ymdrech sylweddol ac na fydd ganddynt unrhyw beth yn y pen draw. Felly, nid yw honno'n ymddangos i mi yn ffordd dda ymlaen. Felly, mae angen inni edrych ar rywbeth sy'n caniatáu iddynt hefyd fynd ar drywydd hawliadau yn erbyn yswirwyr a chwmnïau adeiladu ac nid yw ein hymyriad yn ymyrryd yn hynny. Felly, mae gennyf ddiddordeb mawr mewn gweld, a bydd y swyddogion yn dilyn yn agos beth sy'n digwydd gyda chronfa'r DU, i wneud yn siŵr nad ydym yn wynebu'r trafferthion hynny. Ac nid wyf wedi bod yn gwbl fodlon fod hynny'n mynd i ddigwydd, mewn gwirionedd. 

Felly, mae'n bwysig deall ein bod yn ceisio gwneud tri pheth ar unwaith: rydym yn ceisio cael yr adeilad i fod yn ddiogel rhag tân, sy'n un peth; rydym yn ceisio datrys anawsterau'r lesddaliad ei hun a'r ffordd y mae'r cwmni rheoli'n ei redeg, dyna'r peth arall; a'r trydydd peth yw ein bod yn ceisio cadw rhywfaint o ecwiti i'r bobl sydd yn y sefyllfa hon heb fod unrhyw fai arnynt hwy eu hunain. Y trydydd peth hwnnw mewn gwirionedd yw'r peth anoddaf, serch hynny. Gallwn ariannu'r awdurdodau lleol i wneud y gwaith yn ddiofyn, ond byddent yn codi tâl tir ar yr adeiladau a byddai hynny'n ddiwedd ar yr ecwiti. Felly, mae'n beth eithaf anodd, ac mae hynny'n gweithio ar gyfer y cyfalaf trafodion ariannol hefyd. Felly, rydym wedi edrych ar gryn dipyn o'r pethau hyn. 

Ar y pwynt hwn, hoffwn gynnig y peth rwy'n ei ddweud bob amser: nid yw'r holl syniadau gennyf yma. Rwy'n hapus iawn i weithio ar y cyd ag unrhyw Aelod arall yn y Siambr sydd ag unrhyw syniad o gwbl ynglŷn â'r hyn y gallem ei wneud. Rydym yn gwylio cronfa'r DU yn ofalus. Nid ydynt wedi gwario llawer ohoni eto, felly bydd yn ddiddorol gweld beth sy'n digwydd. Mae arnaf ofn ei fod yn mynd i fynd â'r ecwiti oddi wrth y lesddeiliaid, dyna'r gwir. Felly, cawn weld, ond mae gennyf lawer o gydymdeimlad â'r bobl. Felly, rydym yn edrych arno'n bendant iawn. Nid ydym wedi camu drosto eto gan nad oes gennyf ateb sydd, yn fy marn i'n bersonol, yn gwneud beth y mae pobl ei eisiau. 

Y peth arall i'w ddweud yw bod angen inni newid y system a gynhyrchodd y system hon. Fel y dywedodd David, mae'n gywilyddus fod Llywodraethau o bob lliw wedi methu ysgwyddo'r cyfrifoldeb hwn, felly mae angen inni wneud hynny yn awr. Mae angen cyfundrefn newydd i ganolbwyntio ar feysydd y gwyddom fod angen iddynt wella, sefydlu llinellau atebolrwydd clir, creu rolau a chyfrifoldebau newydd i'r rhai sy'n berchen ar yr adeiladau perthnasol ac yn eu rheoli, sy'n golygu na fydd unrhyw amheuaeth yn y dyfodol pwy sy'n ysgwyddo cyfrifoldeb. Hoffwn ddweud hefyd ar y pwynt hwn, er ein bod yn edrych ar y drefn diogelwch adeiladu o safbwynt pwy sy'n ei gorfodi—felly, holl rôl yr arolygydd adeiladu ac yn y blaen, nad oes gennyf amser i ymhelaethu arni yn awr, Ddirprwy Lywydd; mae'n awr o sgwrs, ac rydym eisoes wedi cael cyflwyniadau yn y Senedd ar hynny—mae problem fawr yn codi hefyd ynglŷn â sicrhau nad yw pobl yn prynu tai oddi ar gwmnïau cyfrwng un diben. David, fe ddywedoch chi yn eich cyflwyniad fod pobl wedi'u prynu gan adeiladwyr y gellir ymddiried ynddynt, pobl yr oeddent yn eu hadnabod, ond mewn gwirionedd roeddent yn aml yn gwmnïau cyfrwng un diben a oedd yn cario enw cwmni mawr ond a oedd yn cael eu gwarchod rhagddynt gan fecanwaith cyfreithiol. Felly, mewn gwirionedd, mae rhoi camau ar waith yn erbyn y cwmni daliannol wedi bod yn broblem. Felly, mae arnom angen cyfundrefn sy'n atal hynny rhag digwydd hefyd, fel nad ydych yn ffurfio 'cwmni adeiladu Melding a James inc.' er mwyn adeiladu un adeilad yn unig, a chwalu cwmni cyfrwng un diben a gadael.

Felly, mae materion eraill ar waith yma sy'n gymhleth iawn. Ac mae eich calon yn gwaedu dros y lesddeiliaid sy'n ceisio llywio eu ffordd drwy bwy yn union y maent yn ceisio eu herlyn, pwy'n union sy'n gyfrifol. Yn ogystal, mae llawer o'r cwmnïau hynny naill ai wedi rhoi'r gorau i weithredu fel busnes, neu wedi mynd yn fethdalwyr, neu maent wedi mynd i ddwylo'r gweinyddwyr, ac mae cadwyn o gyfrifoldebau'n cael ei throsglwyddo. Mae'n un o'r pethau mwyaf cymhleth rwyf wedi'i weld mewn gyrfa gyfreithiol go hir, felly—wyddoch chi, mae gennyf lawer o gydymdeimlad â hynny, ond mae angen i ni lywio ein ffordd drwy fateron eithaf cymhleth wrth geisio datrys beth sy'n digwydd. 

Rydym wedi sôn am y drefn dân droeon. Mae angen inni godi'r safonau, gwella cymhwysedd y diwydiant, grymuso preswylwyr â hawliau gwell a llais cryfach fel bod ganddynt ffordd o ddefnyddio hynny cyn gynted ag y byddant yn sylwi ar y diffygion a bod hynny'n bwydo i mewn i'r system yn gywir. Mae'n demtasiwn i ddweud: 'Edrychwch, ewch amdani: gwnewch hynny, deliwch ag ef', ond mewn gwirionedd, mae'n rhaid inni sicrhau ei bod yn system reoleiddio gryfach a mwy cydlynol, gyda chyrff gorfodi'n gallu rhoi camau difrifol ar waith gan wybod y bydd hynny'n digwydd.

Mae'n ymwneud â newid diwylliannol hefyd. Felly, rydym i gyd bellach yn derbyn, rwy'n credu, fod angen inni symud o ddiwylliant sy'n rhoi blaenoriaeth i godi'r adeilad am y gost rataf bosibl, i godi'r adeilad mewn ffordd sy'n sicrhau diogelwch ac ansawdd y ffordd o fyw sydd gan y bobl yn yr adeiladau hynny. Felly, rwy'n credu bod hwnnw'n newid diwylliannol mawr iawn. Y newidiadau—ni allwn eu cyflwyno dros nos; nid ateb cyflym arwynebol yw hwn, fel y dywedais droeon, ond diwygio cyfan gwbl sy'n creu newid ystyrlon ac sy'n sicrhau preswylwyr fod eu cartrefi'n ddiogel.

Oherwydd COVID-19, mae'n ddrwg gennyf ddweud ein bod bellach wedi colli ein rhaglen ddeddfwriaethol, dechreuadau'r rhaglen ddeddfwriaethol, ar gyfer diogelwch adeiladu a fyddai wedi bod gennym ac a gyflwynwyd gennyf yn y Senedd tua blwyddyn yn ôl bellach, rwy'n meddwl, mewn ymateb i ddadl a gyflwynwyd gan David bryd hynny. Felly, yn lle hynny, byddwn yn cyflwyno Papur Gwyn. Credaf y bydd y Papur Gwyn yn denu cefnogaeth drawsbleidiol, a hoffwn yn fawr ei weld ym maniffestos yr holl bleidiau yma yn y Senedd fel y byddem yn gwybod y byddai'n cael ei ddatblygu gan bwy bynnag sy'n ffurfio Llywodraeth y tro nesaf. A Ddirprwy Lywydd, byddwn yn sicr yn gweithio i sicrhau bod hynny'n digwydd. Diolch.