Cwestiynau nawr gan arweinwyr y pleidiau. Arweinydd Plaid Cymru, Adam Price. 

Diolch, Llywydd. A allai'r Prif Weinidog gyflwyno cynigion y Llywodraeth i'r Senedd o ran y newidiadau i gyfyngiadau coronafeirws, fel y mae Prif Weinidog y DU newydd ei wneud o ran Lloegr yn yr awr ddiwethaf, ac y bydd Prif Weinidog yr Alban yn ei wneud cyn bo hir yn Senedd yr Alban? Ac wrth wneud hynny, a allai ddweud a yw'n cytuno â'r hyn y mae'r gwrthbleidiau yn San Steffan wedi bod yn ei ddweud—sef er bod Gweinidog iechyd y DU wedi pwysleisio diffyg cydymffurfiad y cyhoedd â'r rheolau wrth ddod â ni i'r pwynt hwn, ei bod hefyd yn wir y bu rhai camgymeriadau polisi, sydd wedi cyfrannu at gyrraedd y sefyllfa hon? Sy'n codi dau gwestiwn, mewn gwirionedd: beth sydd wedi mynd o'i le y mae angen ei gywiro? Beth yw'r gwersi yr ydym ni wedi eu dysgu? A beth yw gweledigaeth a chynllun y Llywodraeth o ran y chwe mis nesaf? A yw'n olyniaeth o lacio cyfyngiadau ac yna eu hailgyflwyno, a gwneud hynny eto? Os felly, dylem fod yn onest am hynny. Os nad yw, yna sut gallwn ni ddefnyddio'r cyfnod hwn i gynyddu'r cydnerthedd fel nad ydym ni'n cael trydydd a phedwerydd cyfnod o gyfyngiadau symud?

Llywydd, diolchaf i Adam Price am hynna. Fe wnes i ddal rhywfaint o'r hyn a ddywedodd Prif Weinidog y DU yn Nhŷ'r Cyffredin ond nid y cwbl. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig atgoffa cyd-Aelodau ein bod ni'n dechrau mewn sefyllfa wahanol iawn yng Nghymru. Mae ein dull o lacio cyfyngiadau coronafeirws wedi bod ar wahanol gyflymder ac mewn gwahanol ffordd i'r hyn a wnaed dros ein ffin. Rydym ni eisoes wedi gwneud llawer o'r pethau y mae Prif Weinidog y DU yn sôn am eu gwneud heddiw yng Nghymru. Felly, yn y rhan o'i ddatganiad a glywais, roedd yn sôn am annog pobl unwaith eto i weithio gartref. Wel, nid ydym ni erioed wedi awgrymu dim byd arall yn hytrach na hynny yng Nghymru. Nid ydym ni erioed wedi mynd ar y trywydd o ddweud y dylai pobl fynd yn ôl ar y bws a mynd yn ôl i'r gwaith. Ein cyngor ni o'r cychwyn fu os gallwch chi weithio yn llwyddiannus gartref, yna dyna ddylech chi ei wneud. Byddwn yn atgyfnerthu'r neges honno heddiw, ond nid yw'r neges yng Nghymru erioed wedi newid.

Clywais Prif Weinidog y DU yn dweud y bydd materion sydd mewn canllawiau yn Lloegr yn cael eu rhoi mewn rheoliadau. Wel, rydym ni wedi gwneud mwy o ddefnydd o reoliadau yma o'r cychwyn. Yn gynnar iawn, rhoesom y pellter o 2 fedr yn y gweithle yn ein rheoliadau. Nid canllawiau oedden nhw yng Nghymru, ond rhwymedigaeth gyfreithiol ar gyflogwyr, ac mae hynny wedi gwneud gwahaniaeth. Pan gyhoeddwyd canllawiau gennym ar gyfer y diwydiant lletygarwch, yna mae ein rheoliadau yn ei gwneud yn ofynnol i'r sawl sy'n gyfrifol am leoliad o'r fath roi sylw dyledus i'r canllawiau hynny. Felly, rydym ni eisoes wedi gwneud hynny mewn modd gwahanol. Mae Prif Weinidog y DU yn mynd i dynhau y rheol chwech, wel, mae ein rheol chwech ni wedi bod yn dynnach o'r cychwyn. Caniateir i chi gyfarfod rhywun o'ch aelwyd estynedig yn unig, nid chwech o bobl o unrhyw hen aelwyd a allai gyfarfod dan do. Ac fe'i clywais yn dweud ei fod yn mynd i atal cynlluniau arbrofol ym myd y celfyddydau a chwaraeon. Wel, yn anfoddog, gohiriwyd ein cynlluniau arbrofol ni 10 diwrnod yn ôl. Cawsom dri chynllun arbrofol llwyddiannus ac roeddem ni'n gobeithio, yn y tair wythnos hon, y gallem ni fod wedi gwneud mwy. Penderfynwyd gennym 10 diwrnod yn ôl bod pethau yn rhy anodd i ni allu gwneud hynny. Felly, rydym ni'n dechrau mewn gwahanol sefyllfa. Ceir pethau y byddwn ni'n eu hystyried yn ystod y dydd. Byddwn yn siarad â'n cydweithwyr mewn llywodraeth leol, yn y gwasanaeth iechyd, ym maes iechyd y cyhoedd ac yn yr heddlu am y mesurau ychwanegol y gallem ni eu cymryd, ond byddwn yn gwneud hynny, fel bob amser, gyda'n partneriaid. Byddwn yn cynllunio ac yna byddwn yn gwneud cyhoeddiad.

Ledled Cymru, Llywydd, rwy'n credu bod y rhan fwyaf o bobl yn parhau i gadw at y rheolau yn ofalus iawn ac yn gydwybodol iawn. Maen nhw eisiau gwneud y peth iawn ac maen nhw eisiau gwybod beth yw'r peth iawn i'w wneud. Ceir lleiafrif bach o bobl a gymerodd y neges rywsut ar gyfer yr haf, pan oeddem ni'n lleihau cyfyngiadau, bod coronafeirws ar ben. Y rheini yw'r bobl y mae'n rhaid i ni eu hargyhoeddi bod angen iddyn nhw ailddechrau gwneud yr holl bethau yr oedden nhw'n eu gwneud yn gynharach yn yr haf, a bydd hynny'n golygu y bydd yr ymdrech ledled Cymru yn cael ei chryfhau unwaith eto. Dyna fydd fy neges i bobl yng Nghymru heddiw. Rwy'n cytuno â'r hyn a ddywedodd Adam Price: nid oes yn rhaid i hwn fod yn batrwm ar gyfer y dyfodol, ond os nad yw hynny am fod, mae hynny'n dibynnu yn hollbwysig nid yn unig ar yr hyn y mae'r Llywodraeth yn ei wneud ond ar yr hyn y mae pob dinesydd yn ei fywyd ei hun yn ei wneud er mwyn gwneud yr ymdrech gyfunol honno sydd, rwy'n credu, wedi bod yn nodweddiadol o'r ymateb yng Nghymru.

A gaf i ofyn i'r Prif Weinidog, pan fydd y Llywodraeth wedi gwneud penderfyniad o ran unrhyw newidiadau y mae'n mynd i'w cyflwyno, ei bod yn dod â datganiad i'r Senedd hon yn ddiweddarach y prynhawn yma?

Rydym ni wedi cefnogi dull gweithredu mor ddatganoledig â phosibl erioed. Efallai, wrth gwrs, y gallwch chi gyrraedd pwynt lle nad yw hynny'n bosibl mwyach a bod angen i chi gyflwyno newidiadau ledled y wlad, ond a gaf i ofyn i'r Prif Weinidog edrych ar egwyddor lleoleiddio oherwydd yr amrywiaeth o sefyllfaoedd yr ydym ni'n eu gweld ledled Cymru, ac o bosibl ystyried gwrthdroi'r rhesymeg, os mynnwch chi—cael polisi cenedlaethol cyffredin fel rhagosodiad, ond wedyn cael ardaloedd heb COVID ac ardaloedd o drosglwyddiad cymunedol isel a fyddai'n cael eu heithrio o'r newidiadau cenedlaethol hynny? Byddai hyn yn cyflawni dau ddiben: byddai'n cymell cydymffurfiad parhaus â'r rheolau mewn ardaloedd o drosglwyddiad isel ac yn cynyddu cydymffurfiad â'r rheolau mewn ardaloedd o drosglwyddiad uwch. Pa ystyriaeth ydych chi hefyd wedi ei rhoi i'r syniad o waharddiad y DU gyfan ar deithio rhyngwladol yn ystod y cyfnod tyngedfennol hwn, gwaharddiad ar deithio nad yw'n hanfodol o ardaloedd sy'n destun cyfyngiadau symud yng ngweddill y DU i Gymru, a chau tafarndai dan do dros dro, wedi'u hategu yn hanfodol, wrth gwrs, gan gymorth ariannol penodol i sectorau?

Wel, Llywydd, rwy'n credu bod Adam Price yn rhoi ei fys ar un o'r penblethau canolog sy'n ein hwynebu yng Nghymru, oherwydd er bod gennym ni sefyllfa anodd iawn mewn nifer o awdurdodau lleol yng nghornel y de-ddwyrain, heddiw mewn rhannau eraill o Gymru, mewn 10 awdurdod lleol yng Nghymru heddiw, roedd cyfradd coronafeirws yn dal i ostwng. Hyd yma, nid wyf i wedi fy argyhoeddi y dylem ni drin Ceredigion fel pe byddai'n Gaerffili, oherwydd mae nifer yr achosion o goronfeirws yng Ngheredigion yn dal i fod yn isel dros ben, ac ni fyddai'n gymesur gosod yr un lefel o gyfyngiadau ar ddinasyddion yn y fan honno ag y bu'n rhaid i ni ofyn i bobl yng Nghaerffili eu dilyn. Felly, dull cyfunol lle mae gennym ni rai negeseuon cenedlaethol pwysig—mae'r neges gweithio gartref yn neges genedlaethol, mae cyfarfod chwech o bobl dan do o'ch aelwyd estynedig yn rheol genedlaethol yma yng Nghymru. Byddaf eisiau dweud rhywbeth yn ddiweddarach heddiw am geisio annog pobl yng Nghymru dim ond i wneud y teithiau hynny sy'n wirioneddol angenrheidiol. Yng Nghaerffili a'r awdurdodau lleol eraill lle mae mesurau cyfyngiadau symud lleol ar waith, ni chewch adael y fwrdeistref sirol heb reswm da dros wneud hynny, ond y tu hwnt i hynny rwy'n credu y dylai pob un ohonom ni fod yn gofyn i ni ein hunain, 'A yw'r daith yna wir yn hanfodol?', oherwydd y lleiaf o bobl yr ydych chi'n cyfarfod â nhw a'r lleiaf o deithiau y byddwch chi'n eu gwneud, y lleiaf o berygl yr ydych chi'n ei achosi i chi eich hun ac i eraill. Felly, rwy'n credu bod honno, fel neges i bobl ym mhobman am sicrhau cyn lleied o deithio â phosibl ac aros yn agos i'ch cartref gymaint ag y gallwch, yn fric arall mewn wal genedlaethol y gallwn ni ei hadeiladu. Ar ôl hynny, rwy'n dal i fod o'r un meddwl ag yr awgrymodd Adam Price mai mesurau lleol ar gyfer amgylchiadau lleol ar y pwynt hwn yn y feirws yw'r ymateb cywir yng Nghymru o hyd.

Ie, a dyna fydd testun datganiad llawn yn ddiweddarach y prynhawn yma, Prif Weinidog—

Llywydd, nid wyf i eisiau addo y gellir gwneud datganiad yn ddiweddarach y prynhawn yma. Bydd y Gweinidog iechyd yn gwneud datganiad. Os na fydd y trafodaethau gyda'r awdurdodau y mae angen i ni ddod i gasgliad ar faterion yn dod i ben heddiw, byddwn yn cymryd y cyfle cyntaf y gallwn i wneud datganiad.

Yn gryno iawn ar gydnerthedd a phrofion—gwn ein bod ni wedi siarad am hyn o'r blaen—o ran y labordai goleudy, mae'n amlwg bod cynyddu ein capasiti ein hunain yn gwbl hanfodol. Ceir arbrawf diddorol yng ngogledd-ddwyrain Lloegr, lle maen nhw i bob pwrpas wedi cymryd labordy goleudy i berchnogaeth gyhoeddus, mae'n debyg y byddech chi'n ei alw, a hefyd maen nhw'n ei dargedu at awdurdodau lleol a phrifysgolion, a'r sector preifat lleol yn cydweithio. Model diddorol; oni ellid defnyddio hwnnw yng Nghasnewydd ac yna ei gysylltu â'n system gynhenid ein hunain? Roedd peiriannau anadlu yn thema allweddol yn ystod cyfnod cynnar y coronafeirws; mae awyru yn dod yn hanfodol i'r genhadaeth hefyd. A ydym ni'n mynd i fod yn darparu cymorth i weithleoedd ac adeiladau cyhoeddus gael gwell systemau awyru yn ystod y cyfnod tyngedfennol hwn?

Llywydd, cawsom gyflwyniad yn COBRA y bore yma gan Dido Harding, y sawl sy'n gyfrifol am y drefn brofi yn Lloegr. Mae arnaf i ofn y bydd hi'n nifer o wythnosau, o'r hyn a glywais, cyn i'r system labordy goleudy fod yn ôl i lefel y perfformiad a welsom ychydig wythnosau yn unig yn ôl. Yn y cyfamser, mae rhai arbrofion lleol o'r math y cyfeiriodd Adam Price atyn nhw yn cael eu cynnal, a byddwn yn sicr yn edrych i weld a ellid defnyddio unrhyw agwedd ar yr hyblygrwydd hwnnw yng Nghymru. A bydd, bydd awyru yn thema gynyddol bwysig wrth i ni gyrraedd misoedd y gaeaf, pan fydd pobl o dan do yn amlach a phan fydd yr ymyraethau anfeddygol hynny a all helpu i atal y clefyd rhag lledaenu hyd yn oed yn bwysicach, a bydd Llywodraeth Cymru yn sicr yn pwysleisio hynny yn y canllawiau yr ydym ni'n parhau i'w darparu i awdurdodau cyhoeddus ac i fusnesau preifat.

Ar ran grŵp y Ceidwadwyr, Suzy Davies. 

Diolch, Llywydd. Prif Weinidog, dywedasoch dros y penwythnos bod angen i chi ennill ffydd pleidleiswyr unwaith eto cyn yr etholiad. Pam ydych chi'n meddwl eich bod chi wedi colli ffydd pleidleiswyr?

Mae'n amlwg nad yw ffydd pleidleiswyr wedi ei cholli yng Nghymru. Pe byddai'r Aelod yn trafferthu i edrych ar unrhyw un o'r arolygon, maen nhw'n dangos bod lefelau ffydd yn Llywodraeth Cymru yn ystod y pandemig hwn ar lefelau eithriadol o uchel—75 y cant ac uwch yn Llywodraeth Cymru; 45 y cant yn y Llywodraeth y mae ei phlaid hi yn ei rhedeg yn San Steffan. Y pwynt a wnes i, Llywydd, yw hwn: mae'n rhaid i unrhyw blaid mewn Llywodraeth ennill ac adennill ffydd mewn unrhyw etholiad. Mewn pum etholiad yn olynol, mae'r Blaid Lafur wedi ennill ffydd pobl yng Nghymru, ac nid ydym ni'n cymryd dim o hynny yn ganiataol. Byddwn yn gweithio mor galed ag y gallwn ni i barhau i ennill y ffydd honno. Rwy'n tybio bod unrhyw blaid sy'n ceisio cael pleidleisiau etholwyr Cymru yn ceisio gwneud yn siŵr eu bod ganddyn nhw ffydd ynddi. Does dim byd anarferol yn yr hyn a ddywedais, ac rwy'n dychmygu ei fod yn cyfeirio at lawer o'i phlaid hi cymaint ag unrhyw blaid arall.

Mae'n drueni cael ymateb mor amddiffynnol i'r cwestiwn yna; efallai y byddai wedi rhoi cyfle i chi yn y Siambr heddiw ddweud rhai o'r pethau yr ydych chi'n honni sy'n lwyddiannau. Yn sicr, byddwn wedi gwerthfawrogi ateb a fyddai wedi cynnwys, efallai, wn i ddim, yr Aelod Llafur dros Ben-y-bont ar Ogwr yn cofio mynd â'i fasg i siop, yn unol â rheolau Llywodraeth Cymru ei hun. Ond rwy'n credu bod rhai materion mwy difrifol y gallech chi fod wedi mynd i'r afael â nhw yn eich ateb heddiw, Gweinidog, oherwydd yr wythnos diwethaf, fe wnaethoch chi gyhoeddi bod bwlch o 11 diwrnod rhyngoch chi yn dod i wybod am ddatgeliad gwybodaeth anghyfreithlon mawr o 18,000 o ddarnau o wybodaeth bersonol a'r cyfnod pan oedd eich Gweinidog iechyd yn gwybod amdanyn nhw. Dyma'r trydydd tro y bu problemau gyda data personol yn ystod eich teyrnasiad chi yn ystod y pandemig hwn yr ydym ni'n gwybod amdanyn nhw. A ydych chi'n gweld—neu'n rhagweld, ddylwn i ddweud—anhawster yn cadw'r pandemig hwn dan reolaeth os nad yw pobl yn ymddiried ynoch chi gyda'u data personol?

Wel, Llywydd, mae pobl yn ymddiried yn y system sydd gennym ni yng Nghymru gyda'u data personol. Dyna pam mae'r system sydd gennym ni yng Nghymru gymaint yn fwy llwyddiannus na'r system dros ein ffin. Roedd y mynediad diawdurdod at ddata yn destun gofid. Ymdriniwyd ag ef gan y corff sy'n gyfrifol amdano, sef y rheolwr data yn yr achos hwnnw. Rwyf i wedi gofyn heddiw a chael gwybod mai nifer fach iawn o bobl a allai fod wedi cael eu heffeithio sydd wedi cysylltu ag Iechyd Cyhoeddus Cymru gydag unrhyw bryderon. Bydd y pryderon hynny yn cael sylw. Nid wyf i'n credu bod y mater mor bwysig fel bod angen ei ailadrodd yn y fforwm hwn ddwy wythnos yn olynol, a chredaf fod materion pwysicach efallai y byddai'r Blaid Geidwadol wedi dymuno eu trafod, ond mae'n debyg eu bod nhw ofn gwneud hynny.

Wel, Prif Weinidog, nid oedd hynna'n swnio i mi fel esboniad o beth oedd y rheswm am y bwlch hwnnw o 11 diwrnod, ac nid oes unrhyw ddiben dweud mai Iechyd Cyhoeddus Cymru sy'n gyfrifol am hynny i gyd, pan rydym ni wedi cael problemau data deirgwaith yn olynol erbyn hyn. Unwaith, yn amlwg, byddai hynny yn anffawd. Byddai dwywaith yn ddiofal. Ond mae trydydd tro yn awgrymu i mi bod gennym ni Lywodraeth Cymru yn y fan yma nad yw mor awyddus â hynny i gymryd cyfrifoldeb am rywbeth sydd wir wedi dychryn llawer o bobl yn y fan yma. Rydym ni'n dibynnu ar y system tracio ac olrhain i fod yr ateb i gadw'r pandemig hwn dan reolaeth ac i osgoi'r math o gyfyngiadau symud cenedlaethol yr oedd Adam Price, gobeithio, yn ceisio eu hosgoi hefyd pan siaradodd yn gynharach.

O ran ffydd, fodd bynnag, mae rhywbeth eithaf difrifol, rwy'n meddwl, y mae angen i ni ei drafod yn y fan yma heddiw, gan eich bod chi wedi fy ngwahodd i wneud hynny. Ddoe, mewn cyfweliad ar raglen Sharp End ITV Wales, dywedodd y Gweinidog iechyd na fyddai'n diystyru ei gwneud yn orfodol i bobl gael brechlyn COVID-19, os a phan y bydd un ar gael. Nawr, brechlynnau gorfodol yw hynny, Prif Weinidog. A oeddech chi'n gwybod ei fod yn mynd i ddweud hyn, neu a oedd hwnnw'n ddarn arall o wybodaeth y mae'r Gweinidog iechyd wedi ei gadw oddi wrthych chi? A beth sydd mewn datganiad o'r fath? Mae'n ddatganiad cwbl Orwellaidd, yn ymosodiad gwirioneddol ar ryddid personol, sy'n gwneud i chi feddwl a ddylai unrhyw un fentro ymddiried mewn Llywodraeth Lafur yn y dyfodol.

Wel, Llywydd, o ran y mater o ffydd y mae'r Aelod wedi cynhyrfu gymaint yn ei gylch y prynhawn yma, o'r 440 o achosion cadarnhaol a oedd yn gymwys ar gyfer camau dilynol yn y system profi, olrhain, diogelu yn y cyfnod diweddaraf, cyrhaeddwyd 96 y cant, a rhoddasant fanylion eu cysylltiadau diweddar. Mae hynny yn dweud wrthyf i bod llawer o ffydd yn ein system a'i bod yn uchel ei pharch, a chysylltwyd yn llwyddiannus gydag 89 y cant o'r holl gysylltiadau hynny hefyd a llwyddwyd i ddatrys eu hachosion. Mae gennym ni lefelau uchel iawn o ffydd yn system Cymru, ac nid yw unrhyw beth y mae hi'n ei ddweud i'r gwrthwyneb yn cael ei gadarnhau gan y ffeithiau.

Gofynnwyd cwestiwn damcaniaethol i'r Gweinidog iechyd: a fyddai'n diystyru rhywbeth? Dywedodd yn syml na fyddai'n gwneud hynny. Nid aeth ymhellach na hynny. Nid oes unrhyw oblygiad yn yr hyn a ddywedodd ei fod wedi gwneud penderfyniad o unrhyw fath. Ac yn y cyd-destun hwn, yng nghyd-destun coronafeirws, pan fo cymaint yn ddirgelwch i ni, a phan fo cymaint yn y fantol, nid wyf i'n credu y byddai diystyru rhywbeth ar hyn o bryd wedi bod yn rhywbeth cyfrifol i'w wneud, ac rwy'n credu ei fod yn hollol gywir yn yr ateb a roddodd.

Arweinydd y grŵp Brexit, Mark Reckless. 

Prif Weinidog, mae'r ateb yna yn ymwneud â'ch Gweinidog iechyd yn dweud ddoe bod gennych chi'r grym i orfodi brechiadau, gan awgrymu y gallai pobl yng Nghymru gael eu chwistrellu dan orfod gyda brechlyn COVID, yn fy syfrdanu. Ai dyna y mae datganoli wedi arwain ato? Oni fyddai rhaglen o'r fath o chwistrelliadau gorfodol yn torri cyfraith ryngwladol, neu a yw hynny'n bryder dim ond pan fyddwch chi eisiau rhwystro Brexit? Oni fyddai hefyd yn torri cyfraith ddomestig, sy'n nodi yn adran 45E Deddf Iechyd y Cyhoedd (Rheoli Clefydau) 1984, fel y'i diwygiwyd gan Ddeddf Coronafeirws 2020, efallai na fydd rheoliadau yn cynnwys darpariaeth sy'n ei gwneud yn ofynnol i berson gael triniaeth feddygol.

Mae 'triniaeth feddygol' yn cynnwys brechiadau.

Prif Weinidog, yn yr un modd â Boris Johnson a Dominic Cummings, fe wnaethoch chi ryddhau eich Gweinidog iechyd o fai am fynd yn groes i ganllawiau pan gafodd ei bicnic teuluol ym Mae Caerdydd. A ydych wedi ei ryddhau o fai yn yr un modd nawr am gyhoeddi cyfeiriad a dyddiad geni pawb a brofodd yn bositif ar gyfer COVID yng Nghymru oherwydd nad oedd yn arwyddocaol, er bod y rheolau yn ei gwneud yn ofynnol i ddatgelu mynediad diawdurdod at ddata o'r fath i'r Comisiynydd Gwybodaeth o fewn 72 awr? A wnaiff ef aros yn ei swydd nawr er iddo ddweud y gallai eich Llywodraeth orfodi brechiadau yn groes i gyfraith y DU a chyfraith ryngwladol?

Llywydd, nid oes rhaglen o'r fath; ni fu erioed raglen o'r fath; does dim cynnig i gael rhaglen o'r fath. Mae'n rhywbeth sydd wedi cael ei ddychmygu. Mae'n gwybod hynny, ond mae eisiau apelio at fath penodol o berson yn y boblogaeth ac felly mae'n gwneud ffugio cyhuddiadau o'r fath ar lawr y Cynulliad Cenedlaethol. Gadewch i mi ddweud wrtho eto, rhag ofn ei fod eisiau gofyn i mi eto: nid oes rhaglen o'r fath; ni fu erioed raglen o'r fath; nid oes cynnig ar gyfer rhaglen. Ac mae pobl sydd eisiau esgus bod rhaglen o'r fath yn gwneud hynny yn gyfan gwbl er eu mantais wleidyddol eu hunain a dim byd arall.

Prif Weinidog, gallwn ddweud yr un peth yn rhwydd wrthych chi ynglŷn â'r hyn yr ydych chi wedi ei ddweud am Fil y farchnad fewnol a'r hyn yr ydych chi'n ei ddweud a fyddai'n torri'r gyfraith a chyfraith ryngwladol gan Brif Weinidog y DU. Dywedodd eich Gweinidog iechyd ddoe y dylai gadw'r dewis yn agored o frechu pobl â brechlyn COVID yng Nghymru dan orfodaeth. Dywedasoch nawr ei fod yn iawn i gadw'r dewis hwnnw yn agored, er gwaethaf y ffaith ei fod yn erbyn y gyfraith.

A allech chi egluro'r sefyllfa o ran amddiffyn? Dywedasoch wrth bobl hen ac agored i niwed yn y gorffennol am barhau i amddiffyn tan 16 Awst, er bod nifer yr achosion o'r feirws wedi bod yn isel ers rhai wythnosau erbyn hynny. Oni fydd yn fwy anodd iddyn nhw amddiffyn eto erbyn hyn, ar ôl dim ond dod allan o gyfnod mor faith o gaethiwed mor ddiweddar? Oni fyddai pobl hŷn ac agored i niwed mewn llai o berygl o COVID nawr, fel yn Sweden, pe byddai mwy o bobl iau eisoes wedi bod drwyddo yn hytrach na gohirio heintiau trwy gyfyngiadau symud?

Llywydd, rwy'n gweld y cwestiwn yn cael ei wyro i rywbeth hollol wahanol ar ei ddiwedd. Ni thorrwyd unrhyw gyfraith ryngwladol. Ni thorrwyd cyfraith o unrhyw fath, oherwydd nid oes cynnig o unrhyw fath a fyddai'n arwain at y canlyniad hwnnw. Pan fyddaf yn beirniadu Llywodraeth y DU am ei bwriad pendant o dorri cyfraith ryngwladol, nid wyf i'n gwneud hynny ar ben fy hun yn unig. Rwy'n argymell bod yr Aelod yn ddarllen araith Theresa May yn Nhŷ'r Cyffredin ddoe, araith pryd y dywedodd bod Llywodraeth y DU yn peryglu uniondeb y Deyrnas Unedig—araith pryd y dywedodd mai Llywodraeth Geidwadol yw hon sy'n barod i fynd yn ôl ar ei gair, i dorri cytundeb rhyngwladol a lofnodwyd yn ddidwyll ac i dorri cyfraith ryngwladol. Nid fi sy'n dweud hynny—Prif Weinidog Ceidwadol blaenorol y wlad hon sy'n dweud hynny, gyda chefnogaeth y ddau Brif Weinidog Ceidwadol blaenorol yn eu tro. Nid rhyw farn idiosyncratig gan Lywodraeth Cymru yw hon; mae'n farn a rennir yn eang yn y blaid sydd wedi ei chynnig.

O ran y boblogaeth sy'n amddiffyn, nodaf eto yr hyn y mae'n ei ddweud am Sweden. Yn Sweden, mae 10 gwaith mwy o bobl wedi marw nag yn Norwy, ei chymydog agos. Dychmygwch—dychmygwch y sefyllfa yn y fan yma: dychmygwch yr hyn y byddai'r Aelod yn ei ddweud wrthyf i pe byddai Cymru wedi dilyn polisi a arweiniodd at 10 gwaith nifer y dinasyddion yng Nghymru yn marw o'i gymharu â'r nifer dros ein ffin. A fyddai'n sefyll yn y fan yma yn ei argymell yn yr achos hwnnw? Wrth gwrs na fyddai.