15. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar Gyfyngiadau Coronafeirws Lleol

Part of the debate – Senedd Cymru am 7:01 pm ar 29 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 7:01, 29 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Diolch i chi am eich datganiad, Gweinidog. Rydych chi yn llygad eich lle wrth dynnu sylw at yr anawsterau i bobl sydd wedi ymddeol, yn arbennig, a byddwch yn ymwybodol bod gan Aberconwy, wrth gwrs, o ran demograffeg, un o'r poblogaethau hŷn. Nawr, gallaf ddweud wrthych chi fod llawer o'm hetholwyr yn y math hwnnw o ddosbarth wedi dioddef o ddifrif yn ystod y cyfyngiadau symud diwethaf, ac roedd gennym y nosweithiau goleuach, roedd gennym y tywydd gwell, felly, wrth i ni fynd tuag at y dyddiau llawer byrrach a'r tywydd gwael, rwyf wir yn poeni. Felly, pa rwydwaith cymorth y byddwch yn ystyried ei roi ar waith ar gyfer y rhai sy'n byw ar eu pennau eu hunain? Oherwydd, yng nghanol y cyfyngiadau symud diwethaf, tynnodd Age UK sylw at ymchwil yn dangos bod dros ddwy ran o bump o bobl 70 oed a hŷn wedi dweud bod coronafeirws wedi effeithio'n sylweddol ar eu hiechyd meddwl. Felly, rwy'n ofni'r categori hwn o bobl sy'n byw ar eu pennau eu hunain, yn aml heb unrhyw aelodau o'r teulu o gwmpas. Pa gymorth allan nhw ei gael? A allan nhw gael ffrindiau hyd yn oed—ffrind penodol—i ymweld? Dyma'r cwestiynau y bydd fy etholwyr i yn eu gofyn pan fyddan nhw'n cysylltu â mi.

Pa ystyriaeth ydych chi wedi ei rhoi i sicrhau bod y rheolau cyfyngiadau symud lleol yn unol ag erthygl 8 y Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol, a hwnnw yw'r hawl i barch at fywyd preifat a theuluol? Pa adnoddau ychwanegol y byddwch chi yn eu rhoi ar waith ar gyfer ein hardaloedd lleol? Gadewch i ni fod yn onest, yn ystod y cyfyngiadau symud diwethaf, mae'n rhaid i mi fod yn onest gyda chi, safodd Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy ar ei draed ac fe wnaeth ddarparu rhwyd gref o gefnogaeth i'n cymunedau lleol, ond daeth hynny ar gost i'n hardaloedd lleol, ac maen nhw'n dal yn sigledig yn sgil y pwysau y mae'r rheini—wyddoch chi, y diffyg cyllid gan eich Llywodraeth chi.

Roedd Darren Millar yn llygad ei le wrth sôn am fudd economaidd twristiaeth i'n sir—tua £900 miliwn. Eisoes y prynhawn yma, gan ofni'r hyn y gallech chi fod yn ei gyhoeddi heddiw, mae ein busnesau lletygarwch yn pryderu'n fawr. Nawr, y tro diwethaf, fe daeth Llywodraeth y DU i'r adwy yn dda iawn ar gyfer ein busnesau. A wnewch chi addo nawr—gwn y bu cyhoeddiad heddiw, ond a wnewch chi addo nawr y bydd eich Llywodraeth yn camu i'r adwy ac yn cefnogi'r busnesau hynny? A fyddan nhw'n gallu croesawu ymwelwyr o'r tu mewn ac o'r tu allan i'r sir?

Ac yn olaf—[Torri ar draws.]—ie, diolch, Llywydd—yn olaf, ar hyn o bryd, dim ond os ydyn nhw'n dangos symptomau y caiff preswylwyr cartrefi gofal yng Nghonwy eu profi. A wnewch chi yn awr—o gofio'r ffiasgo a welodd pob un ohonom ni yn ystod y cyfyngiadau symud diwethaf, a fyddwch chi nawr yn argymell cynnal profion wythnosol ar gyfer yr holl gartrefi gofal, cartrefi nyrsio, preswylwyr a staff? Diolch. Diolch, Llywydd.