2. Pa drafodaethau y mae'r Prif Weinidog wedi'u cael gyda Phrif Weinidog y DU ynghylch cynigion Llywodraeth y DU ar gyfer buddsoddi rhanbarthol yng Nghymru? OQ55600

Wel, Llywydd, nid yw Prif Weinidog y DU wedi cynnig unrhyw drafodaethau ynghylch y mater hwn. Rydym ni'n trafod ein cynlluniau gyda Gweinidogion eraill Llywodraeth y DU, ond mae cynnydd yn dal i fod yn araf, er mai dim ond tri mis sydd ar ôl tan y bydd cyllid yr UE ar ei gyfnod olaf .

Wel, Prif Weinidog, rwy'n siomedig o weld nad oes unrhyw drafodaethau wedi eu cynnal ar y lefel uchaf honno o Lywodraeth, ond nid wyf i'n rhoi'r bai arnoch chi o gwbl. Yng Nghymru, gyda'n model cadw pwerau sefydledig o ddatganoli a'r blaenoriaethau gwario yn deillio o fframwaith polisi eglur, a gyfansoddwyd yn gyfreithiol, yn seiliedig ar Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, gallwn ddadlau yn y Senedd ynghylch y blaenoriaethau cymdeithasol ac economaidd ac amgylcheddol, ein llwyddiant a'n methiannau, mewn ffordd agored ac atebol a democrataidd, ac rydym ni'n gwneud hynny. Ond, mae gen i bryder, Prif Weinidog. Yn Lloegr, cyn yr etholiad cyffredinol diwethaf, rydym ni'n gwybod erbyn hyn mai seddi ymylol y Ceidwadwyr mewn ardaloedd cefnog oedd naw o'r 10 prif fuddiolwr y cynnydd i wariant ar addysg . Ac mae'r Swyddfa Archwilio Genedlaethol wedi datgelu bod rhai o rannau mwyaf difreintiedig Lloegr wedi cael eu gadael allan o gynllun gwerth £3.6 biliwn i adfywio canol trefi. Dewiswyd chwe deg un o'r trefi hynny gan Weinidogion dan arweiniad Robert Jenrick, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol. Roedd pob un ond un yn seddi yr oedd y Torïaid yn eu cynrychioli neu a oedd yn dargedau iddynt.

Felly, Prif Weinidog, a ydych chi, fel finnau, yn poeni, yn absenoldeb eglurder ynghylch cronfa ffyniant gyffredin y DU, yn absenoldeb ymgysylltiad gan Brif Weinidog y DU ac yn absenoldeb fframwaith polisi DU, bod perygl eglur presennol y gallai Mr Johnson gael ei berswadio gan y rhai sydd â—[Anghlywadwy.] —a diffyg dealltwriaeth o ddatganoli i ystyried cronfeydd i ddisodli rhai'r UE fel cyfle ar gyfer jerimandro pleidiol yng Nghymru?

Wel, Llywydd, rwy'n credu bod Huw Irranca-Davies yn gwneud pwynt pwysig iawn, ac mae'n gwneud hynny gyda holl awdurdod rhywun sydd wedi cadeirio ein grŵp llywio buddsoddi rhanbarthol, sy'n cadeirio pwyllgor monitro'r cronfeydd strwythurol Ewropeaidd ac sy'n cadeirio ein grŵp cynghori Ewropeaidd. Felly, mae'r pethau y mae'n eu dweud wrth y Senedd yn dod gyda'r holl awdurdod a'r wybodaeth y mae wedi gallu eu dwyn ynghyd yn y swyddi pwysig iawn hynny.

Nawr, mae'r cynlluniau ar gyfer buddsoddiad yng Nghymru yn y dyfodol y mae wedi eu llunio gyda'r cyd-Aelodau hynny, trefniant wedi'i wneud yng Nghymru sy'n adlewyrchu arfer gorau rhyngwladol, gan ddiwallu anghenion penodol gwahanol sectorau a rhannau o Gymru gyda mwy o ddirprwyo penderfyniadau i ranbarthau, mae hwnnw'n ddull sydd wedi ei gymeradwyo nid yn unig gan y Senedd, ond gan y grŵp seneddol hollbleidiol dan gadeiryddiaeth ein cydweithiwr Stephen Kinnock yn San Steffan, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, Prifysgolion Cymru, yr Awdurdod Safonau Ariannol, Cydffederasiwn Diwydiant Prydain, Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru a melinau trafod annibynnol fel Sefydliad Joseph Rowntree.

Y perygl nawr yw bod Llywodraeth y DU, wrth geisio mantais bleidiol adrannol gul, yn llunio sefyllfa lle byddan nhw yn cymryd penderfyniadau oddi wrth y Senedd a etholwyd yn ddemocrataidd ac yn eu rhoi yn nwylo Ysgrifennydd Gwladol Cymru nas etholwyd—o safbwynt Cymru—ac mae gen i ofn bod yr holl rybuddion y mae Huw Irranca-Davies wedi eu gwneud y prynhawn yma yn debygol iawn o fod yn wir oni allwn ni atal y cynlluniau hynny rywsut, a byddwn yn gweithio mor galed ag y gallwn i wneud yn union hynny.

Prif Weinidog, canfu adroddiad y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ar ddyfodol datblygu rhanbarthol a buddsoddiad cyhoeddus yng Nghymru nad oedd y cysylltiadau marchnad lafur rhwng cymunedau'r canolbarth a'r de-orllewin yn arbennig o gryf. Nid yw'r argymhelliad hwnnw yn syndod o gwbl i mi. Aeth yr adroddiad ymlaen i argymell y byddai'n fuddiol gwahanu'r canolbarth oddi wrth y de-orllewin i greu pedwar rhanbarth economaidd ar wahân, yn hytrach na'r tri rhanbarth presennol. Tybed pa ystyriaethau yr ydych chi a Llywodraeth Cymru wedi eu rhoi i'r argymhelliad penodol hwn a'r argymhellion eraill ar gyfer buddsoddi rhanbarthol yn adroddiad yr OECD.

Llywydd, diolchaf i Russell George am y cwestiwn yna. Mae'n tynnu sylw at adroddiad pwysig iawn yr OECD a gomisiynwyd gennym ni, yn rhan o'n penderfyniad, fel y dywedais yn gynharach, y dylai polisi datblygu economaidd rhanbarthol yng Nghymru gael ei lywio gan arfer gorau rhyngwladol. Mae'r adroddiad yn cael ei ystyried gan y grwpiau a gadeirir gan Huw Irranca-Davies, a bydd hynny'n llywio ein syniadau yn Llywodraeth Cymru a byddwn yn ymateb yn llawn i argymhellion yr OECD. Ond y pwynt yr wyf i'n ei wneud yn fwy cyffredinol, Llywydd, yw hwn: bod yr adroddiad yn rhoi cyfle i ni yn y Senedd hon—Aelodau yma—gyfrannu eu holl brofiad a'u gwybodaeth leol at y ffordd y mae'r penderfyniadau hyn yn cael eu gwneud yng Nghymru. Mae'r syniad y dylai'r penderfyniadau hyn gael eu cymryd oddi wrthym ni ni a chael eu gwneud gan rywun sy'n eistedd y tu ôl i ddesg yn Whitehall, a fydd yn gwybod ychydig iawn, iawn am ganolbarth Cymru, de-orllewin Cymru nac unrhyw rannau eraill sydd angen elwa ar ein cyllid yn y dyfodol, rwy'n credu yn berygl gwirioneddol i ni a byddai'n golygu, yn y dyfodol, na fyddai'r mathau o gwestiynau y mae Russell George wedi eu codi yn briodol iawn yma y prynhawn yma yn rhan o'n hystyriaethau na'n penderfyniadau mwyach.