7. Datganiad gan Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru: Y Gronfa Cadernid Economaidd — Cam 3

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:45 pm ar 29 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Russell George Russell George Conservative 3:45, 29 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad y prynhawn yma a hefyd am y gefnogaeth ychwanegol a gyhoeddodd ef i gefnogi busnesau yma yng Nghymru? Rwy'n gwerthfawrogi, Gweinidog, hefyd, yn eich datganiad, eich bod chi'n croesawu'r gwahanol gynlluniau a gyhoeddodd y Canghellor i gefnogi busnesau ledled y Deyrnas Unedig. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n cytuno â mi hefyd, Gweinidog, y bydd mesurau fel y cynllun cefnogi swyddi yn rhoi'r cyfle sydd ei angen ar gyflogwyr i ddiogelu swyddi gweithwyr wrth inni ymlwybro trwy'r hyn sy'n debygol o fod, fel y dywedwch, Gweinidog, yn aeaf anodd iawn. Fe fydd rhywbeth i ddiogelu busnesau ymhellach, drwy ymestyn terfynau amser benthyciadau a gohirio TAW ar gyfer y sectorau twristiaeth a lletygarwch, yn fendith i'w chroesawu hefyd i lawer o fusnesau yma yng Nghymru.

Gan droi at eich datganiad, Gweinidog, fy marn i yw y dylai'r cyllid a ddarparwyd gan Lywodraeth y DU i Lywodraeth Cymru gael ei ddyrannu'n uniongyrchol i fusnesau cyn gynted ag y bo modd er mwyn atal busnesau rhag syrthio rhwng dwy stôl. Rwy'n sylweddoli bod Llywodraeth Cymru wedi ceisio lliniaru rhai o'r bylchau a theilwra rhai polisïau drwy bolisïau a gyflwynodd Llywodraeth y DU. Ers y mis diwethaf, rwy'n credu fy mod yn iawn i ddweud—fe wnewch chi fy nghywiro i os ydw i'n anghywir, ond—dim ond hanner y £500 miliwn o'r gronfa cadernid economaidd a gafodd ei ddosbarthu mewn gwirionedd. Felly, peth da fyddai cael dadansoddiad o'r dyraniad hwnnw o £500 miliwn: yr hyn a wariwyd ar gam 1 a cham 2, yr hyn a oedd dros ben o gam 2, a faint, os o gwbl, yr ydych chi'n disgwyl ei weld dros ben ar ddiwedd cam 3.

Rwy'n croesawu'r newyddion hefyd y bydd £60 miliwn ar gael yn benodol i ardaloedd sydd wedi gweld cyfnodau clo  unwaith eto, oherwydd rwy'n credu bod angen eglurder ar fusnesau, yn enwedig y busnesau llai a busnesau bach a chanolig, ynghylch sut i gael gafael ar yr arian. Rwy'n credu ei bod yn hanfodol i'r arian hwn gyrraedd y busnesau hynny cyn gynted ag y bo modd. Os yw'r cyllid ar gael, yna fe ddylid ei ddosbarthu ar fyrder, yn sicr, ac efallai y gallech ddweud rhagor wrthym am sut y bydd yr arian penodol hwn yn cyrraedd y busnesau cywir mewn da bryd.

Fe gyhoeddodd y Trysorlys y gall busnesau yn Lloegr, y mae'n ofynnol iddynt gau oherwydd cyfnodau clo lleol, hawlio £1,500 fesul safle bob tair wythnos. Nawr, rwy'n sylweddoli nad yw'n ofynnol i fusnesau gau fel rhan o fesurau cloi lleol yma, ond efallai y daw hynny'n angenrheidiol, a hefyd, i bob pwrpas, mae rhai busnesau yn cael eu cau gan y cyfyngiadau sydd ar waith. Felly, a ydych chi wedi ystyried cyflwyno cynllun tebyg yma yng Nghymru? Gallaf weld na soniwyd am hynny yng nghwestiynau'r Prif Weinidog ac ni soniwyd amdano yn y datganiad, ond rwy'n gobeithio y gwnewch chi roi rhagor o wybodaeth inni yn hynny o beth.

Mae angen rhywfaint o gymorth economaidd wedi ei dargedu ar gymunedau a gwahanol sectorau o fusnes yr effeithir arnynt  fwyaf oherwydd y pandemig, ac rwy'n sylweddoli eich bod wedi neilltuo cyllid ar gyfer y sector twristiaeth a lletygarwch, ond tybed a ydych chi wedi ystyried cymorth penodol i sectorau penodol eraill.

Roeddwn i braidd yn ofidus—rwyf wedi cael rhywfaint o ohebiaeth ynglŷn â phryderon busnesau fod yn rhaid iddyn nhw, i bob pwrpas, berthyn i undeb llafur cyn iddyn nhw gael unrhyw arian. Felly, byddai'n ddefnyddiol pe gallech chi efallai dawelu rhai o bryderon busnesau yn hynny o beth, oherwydd, yn amlwg, nid yw bod yn rhan o undeb llafur bob amser yn addas i rai busnesau, cyflogwyr neu weithwyr, ac fe fyddai hynny, yn amlwg, yn difreinio cryn nifer o fusnesau ledled Cymru.

Yn olaf, tybed pa ystyriaeth a gafodd ei rhoi i adolygiad gwariant mwy cynhwysfawr o flaenoriaethau, gan edrych ar feysydd eraill o fewn eich portffolio chi, efallai, nad ydyn nhw mor hanfodol yn ystod y cyfnod penodol hwn er mwyn ailgyfeirio arian mewn ffordd briodol yn ystod y pandemig, ac rwy'n meddwl tybed pa ystyriaethau o ran gwariant a wnaethoch chi dros y misoedd diwethaf yn hyn o beth. Diolch, Llywydd dros dro.