A gaf i ddiolch i Russell George am ei gwestiynau a'i ymateb adeiladol a chadarnhaol iawn i'r datganiad heddiw? A gaf i ddiolch ar goedd i Russell George a holl lefarwyr y gwrthbleidiau am y cyfle sy'n dod yn rheolaidd i drafod yr argyfwng economaidd sy'n ein hwynebu ni? Rwy'n croesawu eu cyfraniadau nhw, eu syniadau nhw a'u beirniadaethau nhw'n fawr iawn. Fe ofynnodd Russell George nifer o gwestiynau pwysig, ond a gaf i ddweud ei fod yn llygad ei le wrth nodi mai swyddogaeth gefnogol sydd gan Lywodraeth Cymru o ran y gwaith a wnawn ni gyda Llywodraeth y DU wrth geisio diogelu swyddi? Ein gwaith ni i gyd yw ceisio achub busnesau ac amddiffyn swyddi ar hyn o bryd. Rydym yn gweithio'n agos â'n gilydd. Rwy'n cael galwadau rheolaidd iawn gan Weinidogion Llywodraeth y DU, ac mae'n rhaid imi ddweud bod Llywodraeth y DU, ar adegau, wedi ymateb i feirniadaeth Llywodraeth Cymru a galwadau Llywodraeth Cymru am newidiadau i systemau, ac maen nhw wedi gwneud hynny mewn ffordd gadarnhaol. Fe allaf i nodi un achos penodol lle mae hynny wedi digwydd, ac mae hyn yn bwysig o ran y cynllun cymorth swyddi. O ran y cynllun benthyciadau amharu ar fusnes oherwydd coronafeirws, roeddem ni'n galw am wneud nifer o newidiadau ac fe ddigwyddodd y newidiadau hynny, ac, o ganlyniad i hynny, roedd modd i fwy o fusnesau yng Nghymru gael eu cefnogi drwy'r cynllun arbennig hwnnw.

Rwy'n croesawu'r cynllun i gefnogi swyddi, ydw wir. Mae'n gwbl hanfodol ein bod ni wedi osgoi dod â hwnnw i ben yn ddisymwth ar ddiwedd mis Hydref. Er hynny, yn ein hasesiad uniongyrchol ni o'r cynllun cymorth swyddi, fe ddaeth yn amlwg na fydd nifer o sectorau na nifer sylweddol o fusnesau, efallai, yn gallu cael y cymorth sydd ei angen i osgoi colli swyddi—efallai na fydd y gyfradd ymyrraeth yn ddigon mawr. Felly, er fy mod i'n croesawu'r cynllun cymorth swyddi, fe fyddwn i'n annog Gweinidogion Llywodraeth y DU i gadw meddwl agored hefyd, a bod yn wyliadwrus iawn fod y cynllun yn gweithredu fel y'i bwriadwyd, ac, os nad na, i wneud yr addasiadau angenrheidiol i sicrhau bod cynifer o fusnesau a chymaint o weithwyr â phosibl yn elwa arno. Fel y dywedais, fe ddigwyddodd hynny gyda'r Cynllun Benthyciadau Amharu ar Fusnesau oherwydd Coronafeirws, ac rwy'n gobeithio y bydd hynny'n digwydd, pe byddai angen, gyda'r cynllun cymorth swyddi.

Roeddem bob amser wedi bwriadu defnyddio'r gronfa cadernid economaidd cam wrth gam. Ni allem fod wedi gwario'r £500 miliwn ar un cam a disgwyl i fusnesau ddod trwy'r gwaethaf a allai barhau y tu hwnt i'r hydref eleni, ac sy'n debygol o wneud hynny. Ein bwriad ni bob amser, felly, oedd cadw cyllid ar gyfer cylchoedd pellach o gymorth i fusnesau. Rwy'n credu mai dyna'r peth iawn i'w wneud. Rydym wedi dyrannu £480 miliwn hyd yn hyn o'r £500 miliwn o'r gronfa cadernid economaidd. Mae hynny, wrth gwrs, dros ben y £768 miliwn a fuddsoddwyd mewn busnesau ledled Cymru drwy'r cynllun grant sy'n gysylltiedig ag ardrethi. Mae hynny'n golygu bod gennym £20 miliwn wrth gefn, ac mae hynny'n bwysig ar gyfer cylch arall bosibl o gymorth lleol sy'n gysylltiedig â chyfyngiadau yn y gaeaf. Rwy'n cydnabod bod angen brys i benderfynu ar sut i ddefnyddio ein cyllid, ac fe fydd Busnes Cymru, fel y dywedais i yn fy natganiad, yn rhoi eu gwirydd cymhwysedd nhw ar waith yr wythnos nesaf. Erbyn diwedd mis Hydref, fe fydd ceisiadau wedi cael eu gwneud gan fusnesau ac rwy'n credu, fel yr ydym ni wedi dangos mewn cylchoedd o gymorth yn flaenorol, y byddwn ni'n gweld yr arian yng nghyfrifon busnesau mewn dim o amser wedi i'r ceisiadau hynny gael eu prosesu.

Gallaf gadarnhau hefyd ein bod ni'n gweithredu fwy neu lai yr un cynllun ag a ddefnyddir mewn rhannau o Loegr o ran y grantiau sydd ar gael. Ac fe ddylwn i ddweud nad oes unrhyw fusnes—fel y dywedodd Russell George yn gywir, nad oes unrhyw fusnes yn cael ei orfodi i gau gan y rheoliadau, ond mae'n ddigon posibl bod perchnogion busnes yn teimlo nad oes dewis ganddyn nhw ond cau, oherwydd diffyg ymwelwyr a chwsmeriaid, ac felly mae'n debygol y caiff incwm sylweddol iawn ei golli, o ddiffyg gwerthiant, ac felly, yn ei dro, mae'n hanfodol bwysig ein bod ni'n dod i'r adwy ac yn cefnogi'r busnesau hynny ar sail dreigl.

Rydym wedi modelu faint o fusnesau y gallwn ni eu cefnogi gyda'r £60 miliwn o'r gronfa cyfnodau clo lleol. Rydym o'r farn, yn seiliedig ar y sefyllfa bresennol ledled Cymru, y darlun presennol, y byddem yn gallu darparu dau gylch o gyllid i fusnesau drwy ymyriadau cyfnodau clo lleol. Mae hwnnw'n gyfnod sylweddol iawn o gefnogaeth, oherwydd fe fyddai pob cyfnod yn debygol o bara am dair wythnos, ac felly mae hyn yn mynd â ni drwodd i'r flwyddyn newydd, pan ddywedaf i—. Ac rwyf wedi dweud eisoes, mae gennym £20 miliwn yn ein cronfa wrth gefn i ddefnyddio un cylch arall o bosibl. Fe ellid defnyddio'r £20 miliwn hwnnw hefyd ar gyfer nid yn gymaint gymorth sy'n benodol i'r sector, ond unrhyw weithgarwch is-ranbarthol penodol y mae angen ei gynnal, os collir llawer o swyddi mewn ardal benodol. Ac rydym yn gweithio gyda rhanddeiliaid lleol, gydag arweinwyr llywodraeth leol, i sicrhau, lle ceir her benodol, ein bod ni'n gallu defnyddio arian yn y maes hwnnw, gan gydweithio'n agos â swyddogion yr awdurdodau lleol.

Ond fe geir sectorau eraill y mae angen cymorth brys arnynt—y sector awyrofod yw'r un amlycaf efallai. Rydym wedi galw am fargen sector ar gyfer awyrofod yn gyson iawn, yng ngoleuni'r heriau a wynebir gan fusnesau oherwydd coronafeirws. Cafodd tasglu ei sefydlu, dan arweiniad Tom Williams, arbenigwr gwych ym maes awyrofod ac awyrennau, ac mae'n gwbl hanfodol ein bod ni, fel Llywodraeth Cymru, a'r gweinyddiaethau datganoledig eraill, â rhan lawn i'w chwarae mewn unrhyw weithgaredd sy'n ymwneud ag ymateb i'r heriau y mae'r busnesau awyrofod ac awyrennau yn eu hwynebu.

A gaf i hefyd gyfeirio at bwynt pwysig arall a gafodd ei godi? Nid yw'n wir fod cydnabod undeb llafur yn un o'r gofynion pendant ar gyfer cael cyllid, oherwydd nid yw bob amser yn ymarferol cydnabod undeb llafur ym mhob achos. Ond yr hyn y gwnaethom ni ei ddweud yw, o ganlyniad i dderbyn arian o gronfeydd cadernid economaidd, mae'n gwbl hanfodol bod busnes wedi ymrwymo i egwyddorion y contract economaidd ac yna ddatblygu contract economaidd cadarn. Ac, yn rhan o'r broses o ddatblygu'r contract economaidd cadarn hwnnw, rydym wedi gwahodd undebau llafur i ymgysylltu â busnesau sydd wedi elwa ar bwrs y wlad. Ac rwy'n credu bod hynny'n hollol iawn wrth inni ymdrechu i ddod 'nôl yn gryfach, wrth i ni ymdrechu i sicrhau bod yr adferiad yn un teg. Nid ydym yn ymddiheuro am wneud popeth o fewn ein gallu i gefnogi nid yn unig y busnesau ond y gweithwyr hefyd.