Rwy'n falch o gefnogi'r cynnig ac yn ddiolchgar i Jack Sargeant am ei gyflwyno a rhoi cyfle i ni gefnogi ac am ei araith agoriadol rymus. Ac wrth gwrs, fel y dywedodd Jack, mae cyfraniad Mark Isherwood i'r ddadl newydd ddangos y bydd yna bobl bob amser yn ceisio awgrymu bod syniadau newydd ac arloesol yn amhosibl eu cyflwyno. Byddwn yn dweud bod angen inni fod yn fwy uchelgeisiol na hynny. 

Rwyf wedi dweud yn y Siambr hon o'r blaen, a byddaf yn dal i'w ddweud tra bydd yn parhau i fod yn wir, mae'n warth cenedlaethol ein bod yn byw mewn gwlad lle mae traean o'n plant yn dlawd. Mae'r system fudd-daliadau bresennol yn gymhleth, mae'n gosbol ac mae'n cadw teuluoedd mewn tlodi. Mae hefyd yn gostus i'w gweinyddu ac yn gwbl annheg. Fel y mae'r cynnig hwn yn nodi, nid yw gwaith, fel y mae pethau ar hyn o bryd, yn llwybr allan o dlodi bellach. Mae gormod o deuluoedd yng Nghymru lle mae'r ddau riant yn gweithio dan gontract dim oriau mewn swyddi economi gìg yn dal i fod yn dlawd.

Nid oes amheuaeth na fydd COVID-19 yn taro ein heconomi'n galed, ond hyd yn oed cyn COVID roedd ein heconomi'n newid. Mae heriau awtomatiaeth a deallusrwydd artiffisial, ymhlith pethau eraill, yn debygol o drawsnewid y byd gwaith dros amser. Efallai nad oes gennym ddigon o'r hyn a ystyriwn yn draddodiadol yn waith i fynd o gwmpas. Mae llawer o gamau y gallwn ac y dylem eu cymryd i fynd i'r afael â'r heriau hyn, ac ni fyddwn yn anghytuno â phopeth a ddywedodd Mark Isherwood, ond mae'n rhaid i archwilio incwm sylfaenol cyffredinol fod yn un ohonynt. 

Mae'r cynnig yn amlinellu llawer o'r manteision yn glir, a hoffwn ychwanegu at y rhestr honno drwy sôn am gapasiti incwm sylfaenol cyffredinol i ganiatáu i bobl dreulio mwy o amser gyda'u teuluoedd, ac yn enwedig gyda phlant. Rwy'n adnabod gormod o deuluoedd yn y rhanbarth rwy'n ei gynrychioli lle mae'r ddau riant yn gweithio oriau hir mewn gwaith cyflog isel. Gallai incwm sylfaenol cyffredinol ganiatáu iddynt leihau eu horiau, gwella ansawdd eu bywydau yn aruthrol yn ogystal ag ansawdd bywydau eu plant. 

Rwy'n gyfforddus yn cefnogi'r cynnig fel ag y mae, ond mae 'ond'—bydd yn anodd iawn sefydlu hyd yn oed treial incwm sylfaenol cyffredinol cyfyngedig yng Nghymru heb ddatganoli'r system fudd-daliadau. Efallai y gallem dreialu gyda theuluoedd ar incwm isel sy'n uwch na'r trothwy budd-daliadau, ac rydym yn gwybod bod gormod o'r rheini yn ein gwlad, ond yn sicr ni fyddai diben o gwbl darparu incwm sylfaenol cyffredinol i unigolion a theuluoedd o gronfeydd Cymru os byddai hynny'n peri iddynt golli eu budd-daliadau gan Lywodraeth y DU. 

Ac er na fyddwn yn gwrthwynebu lobïo Llywodraeth y DU i ariannu incwm sylfaenol cyffredinol drwy Gymru, gyda Llywodraeth bresennol y DU mewn grym, rhaid i mi gyfaddef nad wyf yn dal fy ngwynt. Onid gwell fyddai dilyn cyngor gofalus, ystyriol y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau a cheisio datganoli'r broses o weinyddu budd-daliadau i Gymru? Yna, gallem fynd ati o ddifrif i dreialu incwm sylfaenol cyffredinol. Ac os yw'n gweithio, gallai drawsnewid bywydau pobl. Diolch yn fawr.