3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru ar 7 Hydref 2020.
2. Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o drafferthion yn y gadwyn gyflenwi sy'n effeithio ar Roche Pharmaceuticals, a goblygiadau hyn o ran capasiti profi yn GIG Cymru? TQ492
Diolch i chi am y cwestiwn. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cadarnhau nad yw'r mater hwn yn effeithio ar eu capasiti ar gyfer profion antigenau COVID-19, gan nad yw swabiau Roche yn cael eu defnyddio, ac ni fydd ychwaith yn effeithio ar brofion eraill Iechyd Cyhoeddus Cymru. O ran gwasanaethau profi ehangach a ddarperir gan y bwrdd iechyd, rwyf wedi gofyn i fy swyddogion adolygu'r mater ac adrodd yn ôl ar frys.
Diolch am yr ymateb hwnnw, Weinidog, ac rwy'n croesawu'r sicrwydd, yn amlwg, nad yw'r newyddion hwn heddiw yn effeithio ar brofion COVID. Ond yn bwysig, yn amlwg, mae'r warws hwn yn cyflenwi cynhyrchion profi eraill i'r GIG ledled y Deyrnas Unedig, ym maes canser, cardioleg, profion thyroid, a phrofion electrolyt hefyd—mewn gwirionedd, mae'n arweinydd marchnad mewn electrolytau. Mae rhannau eraill o'r GIG yn y DU wedi cyhoeddi cyfyngiadau ar brofion gwaed—ar gyfer gwasanaethau hanfodol yn unig. A allwch roi sicrwydd heddiw, neu'n sicr yn y tymor byr, na fydd hyn yn tarfu ar brofion gwaed, yn enwedig yn y GIG yng Nghymru, ac os na allwch roi'r sicrwydd hwnnw heddiw, a allwch chi sicrhau y byddwch yn rhannu'r wybodaeth honno â'r Aelodau cyn gynted ag sy'n bosibl?
Trafodais yr union bwynt hwn gyda fy swyddogion y prynhawn yma, Lywydd, a dyna pam rwy'n ceisio sicrwydd brys gan ein swyddogion. O ran y profion y mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn eu cynnal, gan gynnwys, er enghraifft, profion iechyd rhywiol a phatholeg celloedd, dyma'r pethau rwy'n pryderu fwyaf yn eu cylch. Mae gennym rywfaint o stoc ar ôl o fewn Iechyd Cyhoeddus Cymru a byrddau iechyd eraill, ond rwyf eisiau sicrwydd ynglŷn â sut y mae hynny'n effeithio ar bob bwrdd iechyd. Rwy'n hapus i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ar ffurf datganiad ysgrifenedig ar ôl i mi gael y sicrwydd hwnnw. Dywedodd Roche eu hunain eu bod yn credu y bydd y problemau gyda'r cyflenwad yn cymryd pythefnos i'w datrys. Yn amlwg, rydym eisiau gweld hynny'n digwydd cyn gynted ag y bo modd. Ond fel y dywedais, byddaf yn cyhoeddi datganiad ysgrifenedig i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau a'r cyhoedd am y sefyllfa yma yng Nghymru.
Ar ôl colli capasiti profi Roche yn gynnar yn y pandemig, rwy'n falch o glywed nad ydych yn disgwyl effaith ar brofion COVID yng Nghymru. Nawr, a gaf fi ofyn un cwestiwn? Yn syml, os bydd problemau Roche yn taro gwasanaethau eraill ar draws y DU, gan gynnwys Cymru, pa sicrwydd a gawsoch na fydd Cymru'n cael ei thorri yn gyntaf neu ei tharo'n anghymesur?
Nid oes unrhyw awgrym o hynny ar hyn o bryd. Ond fel y dywedais, dyna pam rwy'n gofyn am sicrwydd, nid yn unig gan fy swyddogion, ond gan fyrddau iechyd yn uniongyrchol, am y sefyllfa y maent ynddi gyda'r ymyrraeth annisgwyl hon yn y gadwyn gyflenwi. A dyna y byddaf yn ei drafod yn y datganiad ysgrifenedig. Yn amlwg, ni fyddai'n dderbyniol pe bai Cymru'n cael ei tharo'n anghymesur, neu mewn ffordd wahanol, a bod rhannau eraill o'r DU yn cael eu ffafrio; rwy'n disgwyl i bob rhan o'r DU gael ei thrin mewn modd sy'n deg i bawb. Ond oherwydd y ffordd rydym yn darparu ein gwasanaeth profi yma yng Nghymru, mae'n newydd da na fydd y mater hwn yn effeithio ar y profion COVID.
Diolch i'r Gweinidog.