7. & 8. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 16) (Conwy, Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Wrecsam) 2020 a Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 17) 2020

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:38 pm ar 13 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 6:38, 13 Hydref 2020

(Cyfieithwyd)

Gweinidog, diolch i chi am eich sylwadau agoriadol. Rwy'n gwerthfawrogi y bu ad-drefnu yn y Llywodraeth, ond mae'n ymddangos bod angen mwy o gymorth arnoch i gadw at eich amserau ar y datganiadau hyn. Roedd yn hynod anffodus, a dweud y lleiaf, ddechrau'r ddadl a'r drafodaeth ynghylch y rheoliadau pwysig iawn hyn y prynhawn yma.

Fel Ceidwadwyr Cymru, byddwn ni yn pleidleisio yn erbyn rheoliadau diwygio Rhif 16, sy'n cyfeirio at Gonwy, Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Wrecsam, ond byddwn ni yn cefnogi rheoliadau Rhif 2, sef eitem 8 ar yr agenda, sy'n cyfeirio at aelwydydd estynedig, sydd, yn ein barn ni, yn ychwanegiad pwysig, yn amlwg, i gynorthwyo pobl sy'n byw ar eu pen eu hunain.

Os caf i sôn am rai o'r rhesymau dros ein gwrthwynebiadau, sydd yn y bôn yn adlewyrchu'r un gwrthwynebiadau y gwnaethom ni eu cyflwyno yr wythnos diwethaf, wrth bleidleisio yn erbyn y cyfyngiadau a gyflwynwyd yr wythnos diwethaf: nid ydym ni yn credu bod y cyfyngiadau ar siroedd cyfan y mae'r Llywodraeth wedi eu rhoi ar waith yn angenrheidiol yn y pen draw yn yr holl ardaloedd a nodir yn y rheoliadau hyn a byddai dull llawer mwy penodol wedi bod yn llawer mwy addas yn yr achos hwn. Mae'r Llywodraeth wedi profi ddwywaith eu bod nhw'n gallu gwneud hyn erbyn hyn—unwaith yn Llanelli ac, yn amlwg, unwaith ym Mangor. Bydd llawer o bobl yn y gogledd sy'n dioddef o dan arfer cyfyngiadau ar draws y sir gyfan yn meddwl, 'Wel, pam ym Mangor lle mae cyfradd heintio o 400 ym mhob 100,000 o bobl, tra bod cyfraddau heintio llawer is mewn rhannau eraill o'r gogledd?' Gellid bod wedi gweithredu dull llawer mwy penodol gyda chanlyniadau gwell, byddwn i'n awgrymu, ac felly byddwn i'n ddiolchgar pe gallai'r Gweinidog dynnu sylw at pam y nodwyd bod angen cyfyngiadau symud ar draws y pedair sir arall pan gafodd Gwynedd gyfyngiadau ar dref/dinas gyfan yn unig ym Mangor, lle mae cyfradd heintio lawer uwch.

Hoffwn i ddeall hefyd pryd y bydd yr adolygiad pythefnosol o effeithiolrwydd y rheoliadau blaenorol yr ydym ni wedi eu gweld ar gyfer y Fro, Caerdydd, Torfaen, Castell-nedd Port Talbot ar gael, oherwydd, unwaith eto, er mwyn cadw hyder y cyhoedd, mae'n bwysig iawn bod y cyhoedd yn deall effeithiolrwydd y camau hyn ac, mewn gwirionedd, pa un a ydyn nhw yn cael effaith ar atal y feirws.

Soniodd y Gweinidog, yn ei sylwadau agoriadol, am y llythyr y mae'r Prif Weinidog wedi ei anfon heddiw at Brif Weinidog y DU yn gofyn am fwy o gyfyngiadau teithio, ac fe wnes i ofyn i Brif Weinidog Cymru, ond ni chefais ateb ganddo, ynghylch y cyngor SAGE a roddwyd ym mis Medi ar effeithiolrwydd cyfyngiadau teithio, ac fe wnaethon nhw ddweud—dyma'r ddogfen SAGE rwy'n ei darllen—byddan nhw'n cael effaith fach ac roedd ganddyn nhw hyder cymedrol yn y canlyniadau. Fe wnaethon nhw ddweud hefyd fod eithriadau a gorfodaeth yn debygol o fod yn gymhleth iawn i'w cyflawni. Byddwn i'n ddiolchgar pe gallai'r Gweinidog nodi a yw'n gweithio mewn gwirionedd ar sail y cyngor hwn y mae SAGE wedi ei roi i'r Llywodraeth wrth sôn am eithriadau teithio, yn enwedig pan fo'n sôn am effaith fach a hyder cymedrol yn unig. Mae yn ymddangos bod llawer o greu penawdau yn hytrach na dilyn yr wyddoniaeth o ran rhai o'r rheoliadau y mae'r Llywodraeth yn eu cyflwyno ar hyn o bryd. Yn benodol, o ran y llythyr y mae'r Prif Weinidog wedi ei anfon heddiw a'r sôn am y ddogfen friffio sydd wedi ei hanfon ynghlwm ag ef—ac nid yw'r ddogfen friffio honno wedi ei hadolygu gan gymheiriaid—nid yw hynny yn brawf pendant. Dyma'r geiriau sydd wedi eu datgelu i'r wasg heddiw, gan fod y wasg wedi gweld y ddogfen hon ond nid ydym ni fel Aelodau'r Cynulliad wedi gweld y ddogfen hon. Felly, unwaith eto, o'r meinciau hyn, byddem ni yn amheus iawn o'r ffordd y mae'r Llywodraeth yn cynnig (a) torri cylched a (b) cyfyngiadau teithio pellach, oherwydd o'r hyn yr ydym ni yn ei weld yn y dystiolaeth sydd wedi ei chyflwyno, nid yw'r dystiolaeth yn cefnogi'r ffordd honno. Hoffwn i dynnu sylw hefyd at y ffaith bod cynrychiolydd Ewrop yn Sefydliad Iechyd y Byd heddiw wedi ei roi ar gofnod yn dweud na fyddai cyfyngiadau torri cylched yn effeithiol a'u bod yn cael llawer mwy o effeithiau niweidiol ar iechyd meddwl ac iechyd a lles corfforol, ac rwyf i'n credu bod hynny yn rhywbeth y mae angen i'r Llywodraeth fyfyrio arno, yn hytrach na dilyn cais Keir Starmer am 5 o'r gloch heddiw am gyfyngiadau symud.