8. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am brosiectau ynni yn Ynys Môn? OQ55697

Mae Ynys Mȏn yn arwain y ffordd ym maes arloesi ar gyfer rhwydweithiau trydan hyblyg a chlyfar. Mae'n ganolbwynt ar gyfer datblygu ffrydiau llanw, ac ynghyd â chyfleoedd mewn ynni gwynt ar y môr ac arnofiol, niwclear a hydrogen, mae gan Ynys Môn botensial i fod yn arweinydd byd-eang mewn technolegau ynni sefydledig ac arloesol.

Diolch, Weinidog. Does gen i ddim amheuaeth ynglŷn â photensial Môn yn y maes ynni carbon isel. Mae cynllun Morlais yn gyffrous iawn, a dwi'n edrych ymlaen at weld hwnnw'n cael caniatâd yn fuan, ac mae angen gyrru prosiect Minesto yn ei flaen. Mae'r arbenigedd i gefnogi'r prosiectau yna gennym ni yn Ysgol Gwyddorau Eigion Prifysgol Bangor ym Mhorthaethwy. Mae lle i feithrin arloesedd gennym ni yn M-SParc. Mae yna gyfleoedd mawr ar gyfer datblygiadau hydrogen yn Môn, a dwi'n annog y Llywodraeth i fuddsoddi yn hynny. Ond mae yna botensial mawr, fel gwnaeth y Gweinidog grybwyll yn fanna, efo datblygiadau nesaf ynni gwynt môr Cymru—y math traddodiadol, a thyrbinau sy'n arnofio. Ond i gael y budd go iawn i Ynys Môn o'r rheini, mae angen inni sicrhau bod Caergybi yn dod yn hyb i wasanaethu'r rheini ar y tir. Rŵan, dydy record Llywodraeth Prydain ar brosiectau ynni yng Nghymru ddim yn dda iawn—dwi'n meddwl am Wylfa a dwi'n meddwl am forlun bae Abertawe—ond o ystyried addewid y Prif Weinidog, Prif Weinidog Prydain, yr wythnos diwethaf i fuddsoddi mewn porthladdoedd ar gyfer ehangu ynni gwynt môr, wnaiff y Gweinidog roi ymrwymiad y bydd Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth i uchafu'r potensial i Gaergybi ac i Fôn yn y maes penodol hwnnw?

Yn sicr, rwy'n rhoi'r ymrwymiad hwnnw, ac yn bendant, fel rhan o gytundeb y sector ynni gwynt ar y môr, rydym yn gweithio gyda’r diwydiant a phartneriaid i sicrhau’r manteision economaidd yn sgil buddsoddiadau mewn prosiectau newydd. Efallai y bydd yr Aelod yn ymwybodol fod Llywodraeth Cymru yn aelod o'r gynghrair ynni ar y môr, sef grŵp o randdeiliaid a chwaraewyr yn y diwydiant yng ngogledd Cymru a gogledd-orllewin Lloegr. Fe’i sefydlwyd i edrych ar fanteision rhanbarthol. Rydym wedi bod yn gweithio hefyd gydag Ystad y Goron, sydd wedi clustnodi dyfroedd gogledd Cymru fel un o bedwar lleoliad blaenoriaethol mewn perthynas â hyn. Mynychais gynhadledd ynni morol adnewyddadwy yn Nulyn y llynedd, lle siaradais â sawl datblygwr ynni gwynt arnofiol a chanddynt gryn ddiddordeb, yn amlwg, yn yr ardal oddi ar Ynys Môn, sydd, fel y dywedwch, wedi'i chlustnodi fel lleoliad posibl ar gyfer prosiectau arddangos ynni gwynt arnofiol o lai na 100 MW o dan ganllawiau cyfredol Ystad y Goron. Felly, yn sicr, annog datblygwyr a sefydliadau i fynegi diddordeb yng ngalwad ddiweddaraf yr Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol, yn dilyn cyhoeddiad y Prif Weinidog am uwchraddiad gwerth £160 miliwn i borthladdoedd a ffatrïoedd i gefnogi'r diwydiant ynni gwynt ar y môr.

Ac yn olaf, cwestiwn 9—Helen Mary Jones.