Rwy'n credu bod bysiau wedi cael eu hesgeuluso fel rhan o'n system drafnidiaeth ni, ac maen nhw wir yn gwneud llawer iawn o waith cario. Y ffigur a grybwyllais i, i ailadrodd y pwynt am gyfiawnder cymdeithasol, yr wyf i'n credu ei bod hi'n werth ei ailadrodd—. Mae arolygon Trafnidiaeth Cymru o ddefnyddwyr bysiau'n dangos nad oes car preifat ar gael i 78 y cant o bobl sy'n teithio ar fws. Rwy'n credu bod hwnnw'n ffigur syfrdanol, sy'n dangos pa mor bwysig yw'r rhwydwaith bysiau i bobl nad oes ganddyn nhw ddewis arall. Yn rhy aml rydym yn gwneud rhagdybiaethau pan fyddwn ni'n cynllunio gwasanaethau—ac fe soniodd Alun Davies am yr ysbyty newydd, y Grange, gynne—y bydd pobl yn neidio i'r car i fynd yno, ond fe wyddom fod yna rannau sylweddol o'n cymunedau ni nad yw hwnnw'n ddewis realistig iddyn nhw. Mae angen sicrhau bod dewis arall o safon ar gael i bobl, dewis sy'n ddymunol ac yn denu pobl allan o'u ceir i ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus. Nid yw hwn yn rhywbeth sy'n unig ar gyfer pobl nad oes ganddynt ddewis arall, ond yn rhywbeth sy'n dod yn ffordd ddewisol i bobl ar gyfer y rhan fwyaf o deithiau. Mae hynny'n gwbl normal mewn rhannau eraill o Ewrop ac mae angen iddo fod yn normal yn ein gwlad ni, ond rydym yn bell ohoni ar hyn o bryd.

Ar fater y Grange yn benodol, mae Alun Davies wedi crybwyll hyn wrthyf i o'r blaen: rwy'n falch o allu cadarnhau bod y bwrdd iechyd wedi cadarnhau erbyn hyn y bydd gwasanaeth bws cyhoeddus i'r safle pan fydd yr ysbyty'n agor ym mis Tachwedd. Fe fydd bysiau'n gollwng ar arhosfa benodol yn yr ysbyty newydd. Fe fydd gwasanaeth bws rhwng Casnewydd drwy Gaerllion, Ponthir a Chwmbrân, a fydd yn aros yng Nghasnewydd a Chwmbrân hefyd. Ac yn ogystal â hynny, fel y soniais yn gynharach am y gwasanaeth sy'n ymateb i'r galw, y Fflecsi, rydym yn bwriadu cychwyn arni gyda hyn ym Mlaenau Gwent, gyda dwy ardal o wasanaeth yng Nglynebwy Fawr a Glynebwy Fach yn gyntaf—a fydd yn gallu ymateb hefyd i alwadau hyblyg pobl ar gyfer mynd i'r ysbyty. Felly, rwy'n credu bod mwy i'w wneud eto yn y fan honno, ond rwy'n credu ei fod o leiaf yn rhoi esgyrn gwasanaeth i sicrhau, pan fydd yr ysbyty'n agor ym mis Tachwedd, y bydd yno lwybr bws.

Yn olaf, mae'r pwynt am dacsis yn un pwysig, oherwydd rwy'n credu imi grybwyll yn y datganiad mai un o'r pethau yr ydym yn dymuno ei gyflawni yw rhwydwaith amlddull, strategol, wedi ei gynllunio. Yn amlwg, mae tacsis yn un o'r dulliau hyn—dewis o drafnidiaeth gyhoeddus y mae angen inni ei weld ochr yn ochr â bysiau, trenau a theithio llesol, i sicrhau eu bod nhw'n cysylltu â'i gilydd. Mae hwnnw'n rhywbeth sydd wedi bod yn anodd ei wneud, ac mae'n rhywbeth yr ydym ni'n dymuno gwneud yn siŵr ei fod yn amlwg iawn ar restr gorchwylion Trafnidiaeth Cymru. Yn amlwg, unwaith eto, fe fu'n rhaid gohirio'r dyhead i gyflwyno deddfwriaeth i ddiwygio tacsis oherwydd COVID, ond mae hwnnw'n rhywbeth yr ydym ni'n parhau i weithio arno hefyd, pe byddai Llywodraeth nesaf Cymru yn dewis cyflwyno hynny.