Diolch, Dirprwy Lywydd dros dro. Rwy'n cynnig y ddwy set o reoliadau ger ein bron heddiw yn ffurfiol a gofynnaf i'r Aelodau eu cefnogi. Unwaith eto, cyflwynwyd y rheoliadau hyn o dan Ddeddf Iechyd y Cyhoedd (Rheoli Clefydau) 1984 drwy weithdrefnau brys i gefnogi ein camau parhaus i fynd i'r afael â'r bygythiad gwirioneddol a pharhaus a achosir gan y coronafeirws.

Gwnaed Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Swyddogaethau Awdurdodau Lleol etc.) (Cymru) (Diwygio) 2020 ar 9 Hydref a daethant i rym ar 12 Hydref. Mae'r rheoliadau hyn yn diwygio'r Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Swyddogaethau Awdurdodau Lleol etc.) (Cymru) 2020. Maen nhw'n rhoi pwerau i awdurdodau lleol i gau mangreoedd, gosod cyfyngiadau neu ofynion mewn perthynas â defnyddio'r fangre, mynd i'r fangre neu nifer y bobl yn y fangre, neu i wahardd digwyddiadau neu fathau penodol o ddigwyddiadau rhag digwydd, neu i osod cyfyngiadau neu ofynion o ran cynnal y digwyddiadau, mynediad at y digwyddiadau, neu nifer y bobl sy'n mynychu'r digwyddiadau, a chyfyngu ar fynediad i fannau awyr agored cyhoeddus neu eu cau drwy gyhoeddi cyfarwyddiadau mannau cyhoeddus.

Wrth wneud y rheoliadau hyn, mae Llywodraeth Cymru wedi ymateb i bryderon a fynegwyd gan amrywiaeth o awdurdodau lleol ynghylch y pwerau sydd ar gael iddynt. Mae'r rheoliadau'n ehangu pwerau awdurdodau lleol i wneud cyfarwyddiadau mannau cyhoeddus i'w galluogi i osod gwaharddiadau, gofynion neu gyfyngiadau o ran gweithgareddau a gynhelir mewn man cyhoeddus, gan gynnwys yfed alcohol. Mae'r pŵer cyfarwyddiadau mannau cyhoeddus ehangach hwn yn ategu'r cyfyngiadau ar werthu alcohol a gyflwynwyd yng Nghymru ar 24 Medi. Bydd yn helpu awdurdodau lleol i atal pobl sy'n yfed alcohol rhag casglu mewn ardaloedd dynodedig o ganlyniad i gau safleoedd trwyddedig yn gynharach. Gwyddom fod ymddygiadau o'r fath yn cynyddu'r risg o drosglwyddo'r coronafeirws, gan fod yfed alcohol yn arwain at lai o gadw pellter cymdeithasol ac yn gwneud gorfodi'n fwy anodd.

Bydd Aelodau'n ymwybodol, pan fydd awdurdod lleol yn cyhoeddi cyfarwyddyd, ei bod yn ofynnol iddynt hysbysu Gweinidogion Cymru cyn gynted â phosibl. Rhaid i hyn gynnwys copi o'r cyfarwyddyd, y rheswm dros gyhoeddi'r cyfarwyddyd, y lleoliad neu'r ardal y mae'r cyfarwyddyd yn ymwneud â hi, y sefydliadau a'r grwpiau o bobl y disgwylir i'r cyfarwyddyd hwnnw effeithio'n uniongyrchol ac yn anuniongyrchol arnynt, y rhanddeiliaid yr ymgynghorwyd â hwy ar y penderfyniad ynghylch y cyfarwyddyd, y dyddiad a'r amser y daw'r cyfyngiad i rym, a'r dyddiad a'r amser y daw'r cyfyngiad i ben.

Gwnaed Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 18) (Bangor) 2020 ar 9 Hydref, a daethant i rym ar 10 Hydref. Mae'r rheoliadau hyn yn diwygio'r prif reoliadau, sydd bellach yn Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) 2020. Diwygiwyd y prif reoliadau a ddaeth i rym ar 8 Medi 2020 i gyflwyno cyfyngiadau ynglŷn ag ardal diogelu iechyd leol. Erbyn hyn mae 16 o ardaloedd diogelu iechyd lleol yng Nghymru. Mae'r rheoliadau hyn yn ymestyn cyfyngiadau i ardal diogelu iechyd leol arall, sy'n cynnwys wyth ward etholiadol yn ardal Bangor yng Ngwynedd. Mae'r cyfyngiadau a gyflwynir yr un fath â'r rhai sy'n berthnasol mewn ardaloedd diogelu iechyd eraill. Yn benodol, mae'r rheoliadau'n darparu na ellir trin unrhyw aelwyd o fewn yr ardal honno fel rhan o aelwyd estynedig, ac mae'n gwahardd ffurfio aelwyd estynedig gan aelwyd o'r fath; maen nhw'n gwahardd bobl sy'n byw yn yr ardal honno rhag gadael neu aros i ffwrdd o'r ardal honno heb esgus rhesymol; maen nhw'n ei gwneud yn ofynnol i drigolion yr ardal honno weithio gartref os yw'n rhesymol ymarferol iddynt wneud hynny; ac maen nhw'n gwahardd pobl o'r tu allan i'r ardal honno rhag dod i mewn i'r ardal heb esgus rhesymol.

Mae Llywodraeth Cymru yn cymryd ymagwedd ofalus sy'n seiliedig ar dystiolaeth i ymdrin â chlefyd y coronafeirws, gan gynnwys ein gofyniad ffurfiol i adolygu'r angen am gyfyngiadau perthnasol a'u cymesuredd bob 21 diwrnod. Mae pob un o'r rheoliadau sy'n ymwneud ag ardaloedd diogelu iechyd lleol yn cael eu hadolygu bythefnos ar ôl eu cyflwyno, a phob wythnos wedi hynny os bydd y cyfyngiadau'n parhau am gyfnod hwy na hynny.

Ddoe roedd hi'n amlwg pa mor ddifrifol yw pandemig y coronafeirws pan gyhoeddodd y Prif Weinidog ein penderfyniad ddoe i gyflwyno cyfnod atal byr o bythefnos i ddechrau am 6 p.m. ddydd Gwener yma gan ddod i ben ddydd Llun 9 Tachwedd. Gobeithio y cawn gyfle i drafod hynny'n fanylach yn ddiweddarach heddiw. Er hynny, gofynnaf i Aelodau, at ddibenion y rheoliadau sydd ger ein bron heddiw, wneud ein rhan i helpu i gadw Cymru'n ddiogel. Credaf fod angen y rheoliadau hyn yn ein hymdrechion parhaus i fynd i'r afael â'r pandemig. Gofynnaf nawr i'r Senedd eu cefnogi.