Diolch, Llywydd dros dro. O ran eitem 7 ac eitem 8 gyda'i gilydd, fe wnaethom ystyried y ddwy set o reoliadau yn ein cyfarfod fore ddoe, ac mae ein hadroddiadau wedi'u gosod gerbron y Senedd i gynorthwyo'r ddadl heddiw.

Os caf, fe wnaf ymdrin â Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 18) (Bangor) 2020 yn gyntaf. Roedd ein hadroddiad ar y rheoliadau hyn yn cynnwys un pwynt adrodd technegol a phum pwynt adrodd ar sail rhagoriaeth. Mae'r pwynt adrodd technegol yn tynnu sylw at broblem bosibl o ran eglurder y gyfraith. Mae rheoliad 2(2) yn cyfeirio at adran etholiadol 'Menai'. Mae Gorchymyn Sir Gwynedd (Newidiadau Etholiadol) 2002 yn nodi bod mewn gwirionedd dwy adran etholiadol ym Menai, Menai Bangor a Menai Caernarfon, ac er y gallai ymddangos yn amlwg o ddarllen y rheoliadau diwygio annibynnol mai Menai Bangor yw'r adran etholiadol sydd i'w hystyried yma, gan fod yr enw Bangor wedi'i gynnwys yn enw'r rheoliadau diwygio, gall fod yn llai amlwg wrth ystyried y prif reoliadau ar eu pen eu hunain. Mae potensial hefyd ar gyfer dryswch a dyblygu yn y dyfodol pe bai adran etholiadol Menai Caernarfon yn destun cyfyngiadau yn y dyfodol. Mae'r un mater yn codi yn fersiwn Gymraeg y rheoliadau. Mae Llywodraeth Cymru wedi cydnabod ein pryderon, ac mae'r afreoleidd-dra wedi'i gywiro yn Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 19) 2020, a wnaed ar 16 Hydref 2020.

Mae ein pwynt rhagoriaeth cyntaf yn ymwneud â chyfiawnhad Llywodraeth Cymru dros unrhyw ymyrraeth bosibl â hawliau dynol. Rydym wedi adrodd am gamgymeriad yn y disgrifiad o erthygl 11 o'r confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol yn y memorandwm esboniadol. Mae ymateb Llywodraeth Cymru i'n hadroddiad yn nodi y bydd y camgymeriad yn cael ei gywiro. Fel gyda nifer o reoliadau y mae'r Senedd wedi'u hystyried yn ystod y misoedd diwethaf, mae ein hail bwynt rhagoriaeth yn nodi na fu ymgynghori ffurfiol ar y rheoliadau hyn. At hynny, nododd ein trydydd pwynt rhagoriaeth nad oes asesiad o'r effaith ar gydraddoldeb ar gyfer y rheoliadau hyn. Gofynnwyd i Lywodraeth Cymru egluro pa drefniadau y mae wedi'u gwneud i gyhoeddi adroddiadau ar asesiadau o'r effaith ar gydraddoldeb yn unol â rheoliad 8(1)(d) o Reoliadau Deddf Cydraddoldeb 2010 (Dyletswyddau Statudol) (Cymru) 2011. Nodwn fod Llywodraeth Cymru yn bwriadu cyhoeddi asesiad effaith integredig o gyfyngiadau cynulliad cymdeithasol maes o law. Yn ein pedwerydd pwynt rhagoriaeth, gwnaethom ailadrodd ein barn, lle mae cyfyngiadau coronafeirws yn cael eu tynhau mewn unrhyw ffordd arwyddocaol, y dylai memoranda esboniadol nodi'r dystiolaeth y mae Llywodraeth Cymru yn dibynnu arni wrth benderfynu bod tynhau o'r fath yn angenrheidiol ac yn gymesur. 

Mae ymateb Llywodraeth Cymru i'n hadroddiad yn nodi mwy o dystiolaeth, ac rydym yn croesawu hynny. Mae'n dweud, pan sefydlwyd ardal diogelu iechyd leol ardal Bangor, fod tuedd gynyddol o ran cyfraddau saith diwrnod treigl o achosion o COVID-19 yng Ngwynedd; roedd Gwynedd yn parhau i fod â mwy na 50 achos i bob 100,000; fodd bynnag, nododd ffigurau Iechyd Cyhoeddus Cymru fod y gyfradd o achosion ym Mangor yn uwch o lawer, ar 318 o achosion fesul 100,000 o'r boblogaeth. Mae Llywodraeth Cymru yn tynnu sylw at bryder mwyaf y tîm rheoli achos lluosog sef bod cyfradd achosion o tua 390 o achosion i bob 100,000 mewn cymunedau myfyrwyr ym Mangor. Argymhelliad clir y tîm rheoli achos lluosog oedd sefydlu parth diogelu iechyd lleol ar gyfer Bangor yn unig. Credwn y bydd darparu'r dystiolaeth hon yn helpu tryloywder ac yn helpu'r Senedd i graffu ar reoliadau coronafeirws. 

Mae ein pwynt rhagoriaeth terfynol yn tynnu sylw'r Senedd at y ffaith bod y rheoliadau hyn wedi dod i rym cyn iddynt gael eu gosod gerbron y Senedd. Rydym wedi nodi, yn unol â gofynion Deddf Offerynnau Statudol 1946, fod llythyr y Prif Weinidog at y Llywydd, dyddiedig 9 Hydref 2020, wedi cadarnhau'r ffaith hon ac yn cynnwys esboniad bod hyn yn angenrheidiol ac yn gyfiawn o ystyried y dystiolaeth newidiol ar risg o ran clefyd y coronafeirws. Gofynnwyd i Lywodraeth Cymru ddarparu rhagor o fanylion am y dystiolaeth hon yn ei hymateb i'n hadroddiad. Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud ei bod o'r farn bod y cynnydd yn yr achosion a ddisgrifir yn ei hymateb i'n pedwerydd pwynt adrodd yn dangos ac yn cyfiawnhau'r angen i'r rheoliadau ddod i rym cyn gynted â phosibl.

Gan droi nawr at y Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Swyddogaethau Awdurdodau Lleol etc.) (Cymru) (Diwygio) 2020, mae ein hadroddiad ar y rheoliadau hyn yn cynnwys dau bwynt rhagoriaeth. Nododd y pwynt cyntaf gyfiawnhad Llywodraeth Cymru dros unrhyw ymyrraeth bosibl â hawliau dynol ac mae'n tynnu sylw at baragraffau perthnasol yn y memorandwm esboniadol cysylltiedig. Mae ein hail bwynt adrodd unwaith eto'n tynnu sylw at y ffaith na fu ymgynghori ffurfiol ar y rheoliadau hyn. Diolch, Llywydd dros dro.