5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am niferoedd y tai cyfradd uwch sy'n ymddangos yn ffigurau diweddaraf y dreth trafodiadau tir? OQ55756

Gwnaf. Cyhoeddwyd y data diweddaraf ar y dreth trafodiadau tir gan Awdurdod Cyllid Cymru ar 25 Medi. Dangosai fod 3,300 o drafodiadau cyfradd uwch wedi digwydd rhwng 1 Ebrill a 31 Awst.

Diolch ichi am yr ateb. Mae'r tai, wrth gwrs, sydd o fewn y gyfradd uwch yn cynnwys nifer o wahanol fathau o dai, megis gwerthiant ail dai, eiddo prynu i osod, tai sy'n cael eu gwerthu i gymdeithasau tai, ac yn y blaen. Felly mae yna ystod o wahanol fathau o fewn yr un gyfradd yna. 

Nawr, rŷn ni'n ddiweddar yn fan hyn yn y Senedd, wrth gwrs, wedi trafod yr argyfwng tai a chynigion penodol i fynd i'r afael â hynny, ond mae wedi profi'n amhosibl cael yr ystadegau angenrheidiol i ddeall faint o'r gyfradd uwch yna sydd yn ail dai, sydd yn dai prynu i'w gosod ac yn y blaen, ac mae hynny, wrth gwrs, yn ei gwneud hi'n anoddach wrth edrych i lunio polisi. Felly, gaf i ofyn a wnewch chi sicrhau bod y ffigurau treth tafodiadau tir yn gwahaniaethu'n glir rhwng y mathau yna o dai a brynwyd oddi mewn i'r gyfradd uwch er mwyn i ni gael darlun cliriach o union natur ffynhonnell yr incwm sy'n dod o'r gwahanol fathau o dai yna?

Rwy'n ddiolchgar i Llyr Gruffydd am godi'r mater penodol hwn, a gwn fod gennym gyfarfod yn fuan hefyd lle gallwn gael cyfle i siarad am dreth trafodiadau tir, ond hefyd mater ehangach ail gartrefi, oherwydd gwn ei fod yn fater sy'n peri pryder difrifol i lawer o bobl.

Mae Llyr yn llygad ei le yn yr ystyr na allwch ddarllen neu fod anhawster mawr i ddehongli'r data fel y mae gennym, o ran y dreth trafodiadau tir a'r gyfradd uwch honno, oherwydd mae'n cynnwys pobl sy'n pontio o un cartref i'r llall—felly, pobl sy'n gwerthu eu prif gartref i symud i brif gartref arall, ond ceir cyfnod rhwng symud i'r ail a gwerthu'r cyntaf, os mynnwch—ac fel y crybwyllwyd hefyd, mae'n cynnwys eiddo a brynir gan landlordiaid preswyl, a byddai hynny'n rhywbeth rwy'n siŵr y byddai llawer ohonom yn gefnogol iawn iddo. Ac yn yr un modd, nid yw'r data'n dangos y tir sy'n mynd y ffordd arall, felly eiddo a oedd gynt yn eiddo prynu i osod sydd bellach yn cael ei brynu fel prif eiddo. Ond pan gawn y cyfarfod hwnnw, credaf y byddai'n gyfle i ni drafod yn fanylach i ba raddau y gallwn gael gwell data, mewn gwirionedd, er mwyn inni ddeall beth sy'n digwydd y tu ôl i'r ffigurau hynny. Ond edrychaf ymlaen at y sgwrs honno.