2. Cwestiynau i'r Gweinidog Addysg – Senedd Cymru ar 21 Hydref 2020.
3. Pa gamau sy'n cael eu cymryd i sicrhau bod ysgolion yn cadw at ganllawiau ymbellhau cymdeithasol? OQ55742
Diolch, David. Mae'r canllawiau gweithredol ar gyfer ysgolion yn nodi'r mesurau rheoli sydd angen eu rhoi ar waith i leihau'r risg o drosglwyddiad, gan gynnwys cadw pellter cymdeithasol. Mae awdurdodau lleol yn parhau i weithio gyda'u hysgolion i sicrhau bod yr holl fesurau'n cael eu rhoi ar waith cystal ag y bo modd.
Weinidog, gwyddom mai cadw pellter cymdeithasol yw'r ffordd orau o atal trosglwyddiad y feirws. Mae arferion hylendid hefyd yn bwysig iawn, ond mae cadw pellter cymdeithasol yn hanfodol. Credaf y dylem fod yn ddiolchgar am broffesiynoldeb ein staff addysgu a'r holl staff wrth ganmol ysgolion, oherwydd nid ydym wedi gweld y lefelau trosglwyddo rydym wedi'u gweld mewn addysg uwch. Nawr, rwy'n sylweddoli nad oes modd eu cymharu'n uniongyrchol, ond maent yr un fath yn yr ystyr fod llawer o bobl ifanc yn ymgynnull. A chredaf ei bod yn bwysig iawn ein bod yn cynnal yr arferion gorau hyn, ac rydym yn ddiolchgar i'r holl staff sydd wedi ein galluogi i gadw cyfraddau presenoldeb yn ein hysgolion yn yr 80au uchel. Yn amlwg, rydym eisiau gwneud hyd yn oed yn well na hynny i sicrhau bod ein pobl ifanc yn cael addysg mor llawn ag sy'n bosibl.
Diolch, David, am gydnabod yr ymdrech enfawr a fu i sicrhau bod ein lleoliadau ysgol mor ddiogel â phosibl rhag COVID. Fel chithau, yr hyn y mae angen inni ei wneud yw parhau i adolygu ein cymorth a'n canllawiau sydd ar gael i ysgolion yng ngoleuni profiad. Mae pethau y gallwn eu dysgu o hanner tymor cyntaf y flwyddyn academaidd newydd—a dyna pam y cyhoeddwyd canllawiau newydd yr wythnos diwethaf—yng ngoleuni'r profiadau sydd gennym. Ond yn gyffredinol, rydym wedi gweld lefelau cryf o ymlyniad at fesurau cadw pellter cymdeithasol yn ein hysgolion, ac rwy'n ddiolchgar iawn am hynny.
Yr hyn sy'n wirioneddol bwysig, wrth i ni agosáu at hanner tymor, yw bod pobl ifanc yn atgoffa eu hunain o'r angen i barhau i gadw pellter cymdeithasol, i beidio ag ymgynnull yng nghartrefi ei gilydd dros hanner tymor, ac i barhau i ddilyn y rheolau, oherwydd mae hynny'n rhoi'r cyfle gorau i ni leihau'r tarfu ar addysg wrth symud ymlaen.
Weinidog, diweddarwyd y canllawiau gweithredol ar gyfer ysgolion a lleoliadau ar gyfer tymor yr hydref—fersiwn 3, a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru—ddeuddydd yn ôl. Mae'r canllawiau hyn yn nodi y dylai awdurdodau lleol gyfathrebu'r mesurau rheoli i ysgolion a lleoliadau, ac y dylai ysgolion a lleoliadau weithio gyda staff, rhieni, gofalwyr a dysgwyr er mwyn i'r trefniadau diwygiedig weithio'n ymarferol. Weinidog, sut y bydd Llywodraeth Cymru yn mynd ati i sicrhau dull gweithredu cyson ar draws ysgolion yn Islwyn, a sut y bydd Llywodraeth Cymru yn cael y wybodaeth ddiweddaraf gan fwrdeistref sirol Caerffili am y mesurau a fabwysiadwyd ar draws yr awdurdod ac ar draws blwyddyn academaidd 2020-21?
Wel, rydym mewn cysylltiad rheolaidd ag awdurdodau lleol. Rydym yn ymwybodol fod gwahaniaethau, weithiau, yn y dull a fabwysiadwyd gan awdurdodau lleol o gefnogi eu hysgolion. Dyna pam fod Estyn wrthi'n gwneud gwaith i nodi arferion da mewn awdurdodau lleol sy'n cefnogi lleoliadau unigol i gadw at reolau ac i gefnogi addysg yn ystod y cyfnod hwn.
Byddwn ni, fel Llywodraeth Cymru, yn ceisio defnyddio ein holl lwyfannau i atgyfnerthu'r negeseuon hynny gyda rhieni, oherwydd mae ganddynt hwythau hefyd rôl hollbwysig i'w chwarae mewn penderfyniadau y maent yn eu gwneud am eu bywydau, a sut y maent yn cefnogi eu plant i wneud penderfyniadau da—yn enwedig plant hŷn, a sut y maent yn gwneud penderfyniadau da pan fyddant y tu allan i'r ysgol—i sicrhau y gallwn leihau tarfu a lleihau cyfraddau trosglwyddo cymunedol.