7. Dadl ar Ddeiseb P-05-1003: Mynnu Asesiad o'r Effaith Amgylcheddol nawr ynghylch gwaredu mwd wedi'i halogi'n radiolegol yn nyfroedd Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:22 pm ar 21 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 4:22, 21 Hydref 2020

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu'r cyfle i gyfrannu yn y ddadl y prynhawn yma, fel rhywun a oedd ar y Pwyllgor Deisebau cyntaf yn ôl yng Nghynulliad 2007 i 2011, pan fabwysiadwyd yr egwyddor hon gennym i bobl allu dod â deisebau i'r Cynulliad, nid i'w gosod mewn sach y tu ôl i gadair y Llefarydd neu'r Llywydd fel sy'n digwydd yn San Steffan, ond i bwyllgor y Cynulliad eu craffu a dwyn Gweinidogion i gyfrif ac yn amlwg, sicrhau bod deisebwyr yn teimlo bod eu pryderon yn cael eu hateb. Felly, rwy'n croesawu sylwadau agoriadol y Cadeirydd a'r ffordd gadarnhaol y mae'r pwyllgor wedi ymwneud â'r broses hon, gan nodi mai hon yw'r ail ddeiseb i ddod, oherwydd, fel y dywedwyd yn gynharach, dyma'r ail gynllun i waredu mwd, os yw'n digwydd. Ac fel rhywun sy'n cynrychioli rhanbarth Canol De Cymru, sydd ag arfordir mawr y gallai gwaredu'r mwd hwn effeithio arno, rwy'n amlwg wedi cael nifer o etholwyr yn lleisio eu pryderon.

Rwy'n dod ato o safbwynt ychydig yn wahanol gan fy mod yn cefnogi pŵer niwclear. Credaf ei fod yn rhan o'r cymysgedd ynni y mae angen inni ei weld, ac mewn gwirionedd rwyf wedi ymweld â safle adeiladu gorsaf bŵer Hinkley ac wedi nodi nifer y gweithwyr o Gymru sydd ar y safle hwnnw a'r bunt Gymreig a gafodd ei gwobrwyo gan fuddsoddiad o'r prosiect yn ei gyfanrwydd. Ond wedi dweud hynny, credaf ei bod yn hollbwysig i'r datblygwr gynnal asesiad o'r effaith amgylcheddol ac mae'n mynd i'r afael â'r pryderon—y pryderon gwirioneddol—y mae pobl wedi'u dwyn i fy sylw i a llawer o'r Aelodau Cynulliad eraill a'r Pwyllgor Deisebau yn wir. Rwy'n croesawu parodrwydd y cwmni i gomisiynu asesiad o'r fath nawr cyn iddo gyflwyno ei dystiolaeth i Cyfoeth Naturiol Cymru, a fydd, yn y pen draw, yn penderfynu ar y drwydded yn yr achos penodol hwn.

Ond yr hyn sydd yr un mor bwysig yw nad ydynt yn marcio eu gwaith cartref eu hunain, fod y dystiolaeth a'r fethodoleg a'r holl waith yn cael ei ddangos yn berffaith glir fel y gellir ei brofi, oherwydd, yn amlwg, gallai hyn effeithio ar ran fawr o boblogaeth de Cymru, ac arfordir y gorllewin hefyd, drwy symud o fewn yr aber. Fy nealltwriaeth i yw bod yn rhaid i'r mwd aros o fewn yr aber oherwydd sensitifrwydd a natur y cyfyngiadau sydd ar y rhan benodol honno o Fôr Hafren, ac mae hwn yn un o ddau safle y gallant nodi ei fod yn addas i dderbyn mwd o'r safle rhyddhau.

Ond rwy'n derbyn bod sbectrwm eang o farn ar hyn. Yn wir, tynnodd Cadeirydd y pwyllgor sylw at hynny yn ei sylwadau agoriadol, pan ddywedodd fod yna gorff eang o farn sy'n pryderu am y mwd a allai gael ei waredu oherwydd gallai fod deunydd halogedig ynddo, a gobeithio y bydd yr asesiad o'r effaith amgylcheddol naill ai'n profi neu'n gwrthbrofi'r ddadl honno, ond yn yr un modd, ceir corff o farn sy'n gwrthwynebu ynni niwclear ac nad yw'n credu y dylem fod yn datblygu safleoedd niwclear. Nid wyf yn perthyn i'r categori o bobl sydd am atal pŵer niwclear, ac rwyf am fod yn onest ac yn dryloyw ynglŷn â hynny, ond rwy'n perthyn i'r categori sydd am sicrhau bod y datblygwyr yn cael eu dwyn i gyfrif, eu bod yn cael eu dal yn atebol a bod yr holl dystiolaeth a roddir gerbron Cyfoeth Naturiol Cymru, ac yn benodol, yr ysgogiadau sydd gan Lywodraeth Cymru at eu defnydd yn cael eu disbyddu i sicrhau bod yr holl ymholiadau hyn, y pryderon hyn yn cael sylw, fel y gallwn fod yn hyderus fod yr ail gynllun i waredu mwd yn cael ei wneud yn ddiogel, yn cydymffurfio â'r rheolau a osodir ac yn y pen draw, yn diogelu'r aber rhag unrhyw lygryddion a allai gael eu symud, pe bai unrhyw beth yn cael ei brofi pan fyddant yn dechrau cloddio'r mwd hwnnw.

Felly, rwy'n croesawu'r cyfle i drafod y pwnc y prynhawn yma. Rwy'n croesawu'r gwaith y mae'r Pwyllgor Deisebau wedi'i wneud ond yn anad dim, rwy'n croesawu'r 10,000 a mwy o lofnodion sydd wedi'u cynnwys ar y ddeiseb hon a gyflwynwyd i'r Cynulliad, fel y gallwn chwarae ein rhan, gobeithio, yn sicrhau ein bod yn cael canlyniad teg, a chanlyniad sy'n cael gwared ar bryderon pobl.