A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad y prynhawn yma, ac am y copi o flaen llaw hefyd yr oeddwn yn dra diolchgar amdano? Rwyf braidd yn siomedig, Gweinidog, nad ydych chi wedi cyflwyno datganiad ar y dydd Mercher olaf cyn hanner tymor. Yn hytrach, bu'n rhaid i mi ac Aelodau ddarllen amdano yn ddiweddarach y diwrnod hwnnw yn y cyfryngau. Ond byddai'n ddefnyddiol pe gallech chi ddweud pam nad oeddech chi'n gallu cyflwyno datganiad i'r Senedd cyn y cyfnod hanner tymor.

O'm safbwynt i, yn gyffredinol nid yw pobl yn poeni pwy sy'n rhedeg gwasanaeth trên, na pha enw sydd ar ochr trên; maen nhw'n tueddu i boeni mwy am y gwasanaeth, maen nhw'n tueddu i boeni pa un a yw'r trên yn mynd i gyrraedd yn brydlon, neu a yw'n mynd i gyrraedd o gwbl, a fydd Wi-Fi ar gael iddyn nhw, a ydyn nhw'n gallu dod o hyd i dŷ bach glân neu dŷ bach o gwbl ar y trên. Dyma rai o'r materion y mae teithwyr yn tueddu i boeni amdanyn nhw, yn hytrach na phwy sy'n rhedeg y gwasanaeth. Ond nid yw penderfyniad Llywodraeth Cymru i gymryd rheolaeth dros y gweithredu, er gwell neu er gwaeth yn gwneud imi deimlo'n obeithiol iawn. Rwy'n meddwl am Faes Awyr Caerdydd a'r goblygiadau o ran cost i'r Llywodraeth a'r risg sy'n gysylltiedig â hynny, ac mae hyn ar lefel hollol newydd o ran ymgymryd â gweithredu'r rheilffyrdd.

Nawr, rwy'n credu mai ar oblygiadau o ran cost y mae angen atebion yn eu cylch, ac rwy'n meddwl yn benodol am gostau hirdymor y penderfyniad yr ydych chi wedi'i wneud. Gan roi'r ddadl er gwell neu er gwaeth o'r neilltu, rydych chi wedi gwneud y penderfyniad a bydd goblygiadau enfawr o ran cost nid yn unig i adran eich Llywodraeth, ond ar draws y Llywodraeth gyfan. Pan godais hyn gyda chi 10 diwrnod neu bythefnos yn ôl yn y Pwyllgor Craffu ar Waith y Prif Weinidog, fe ddywedsoch chi y byddwch yn gweithio drwy'r goblygiadau o ran costau yn rhan o'r trafodaethau manwl hynny, a phan wnaethoch chi'r datganiad llafar ymhen pythefnos, sef nawr, y byddech chi'n gallu rhoi'r costau i ni wrth symud ymlaen. Rwy'n deall bod eich datganiad heddiw'n dweud na allwch chi wneud hynny ar hyn o bryd, oherwydd mae trafodaethau'n dal i fynd rhagddyn nhw ac rydych yn gofyn i Aelodau fod yn amyneddgar ynghylch y broses honno oherwydd y sensitifrwydd masnachol, ond efallai y gallech chi ddweud wrthym ni pryd y byddwch chi mewn sefyllfa i gwblhau'r trafodaethau hynny ac ateb cwestiynau am y costau. Yn y pen draw, dywedwch wrthym ni, Gweinidog, am yr hyn na fyddwch chi'n gwario arian arno yn y dyfodol i dalu costau'r penderfyniad hwn bythefnos yn ôl.

Efallai y gallech chi ddweud wrthym ni hefyd, Gweinidog, pa ddewisiadau eraill yr oedd Llywodraeth Cymru a chithau'n eu hystyried cyn dod i'r penderfyniad hwn—beth arall oedd yn mynd drwy eich meddwl? Beth oedd y dewisiadau eraill ar y bwrdd? Efallai y gwnewch chi siarad am y rheini. Hefyd, beth yw dyheadau hirdymor Llywodraeth Cymru o ran perchnogaeth gyhoeddus ar wasanaethau rheilffyrdd yng Nghymru? A yw'n wir eich bod, yn y pen draw, yn credu y bydd yn parhau i fod mewn perchnogaeth gyhoeddus ac yn cael ei weithredu gan Lywodraeth Cymru, neu yn hytrach a ydych yn rhagweld y bydd y gweithredu yn dychwelyd i ddwylo preifat ryw bryd yn y dyfodol?

Ac yn olaf, a dychweled at fy sylwadau agoriadol, mewn gwirionedd, mae teithwyr yn poeni am oblygiadau'r gwasanaeth iddyn nhw, felly beth yw'r goblygiadau o ran cerbydau newydd a gwelliannau i orsafoedd, sef, wrth gwrs, yr hyn y mae teithwyr a'r cyhoedd yn poeni amdanyn nhw'n benodol?