Iechyd y Cyhoedd

Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:08 pm ar 4 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:08, 4 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Credaf fod un neu ddau o bwyntiau i'w gwneud mewn ymateb. Y cyntaf yw hwn: gyda'r cyfnod atal byr rydym yn mynd drwyddo, dylem atgoffa ein hunain (a) fod cynnydd yn yr achosion o'r coronafeirws wedi golygu bod angen cyfnod atal byr arnom er mwyn rhoi lle inni sicrhau nad ydym yn gorlethu ein GIG ac yn achosi niwed a marwolaethau diangen. Gwnaethom ddewis blaenoriaethu lles plant a phobl ifanc gan ein bod yn ymwybodol o’r effaith y mae cau ysgolion am gyfnod sylweddol yn ei chael ar iechyd meddwl plant a phobl ifanc yn y cyfnod hwn. Gwyddom hefyd fod hyn yn cael effaith sylweddol ar eu rhagolygon ar gyfer y dyfodol, ac mae’r effaith yn anghyson, gyda phlant o'n cefndiroedd lleiaf breintiedig yn wynebu’r effaith fwyaf yn sgil cau ysgolion. Ar ôl inni benderfynu cadw pob ysgol gynradd ar agor a sicrhau dysgu wyneb yn wyneb ar gyfer blynyddoedd 7 ac 8, roedd hynny'n golygu bod rhaid inni fod yn llawer llymach mewn perthynas â chau sefydliadau eraill i sicrhau bod y neges i aros gartref ac effaith y cyfnod atal byr mor effeithiol â phosibl. Dyna pam fod y cau wedi effeithio ar fanwerthu nad yw'n hanfodol, lletygarwch a champfeydd.

O ran symud ymlaen, gallwch weld bod Lloegr hefyd yn cau pob campfa gyda'u cyfyngiadau symud pedair wythnos hefyd, ond ar gyfer y dyfodol, yr hyn na allaf ei ddweud yw y byddwn yn bendant yn rhoi un math o fesur ar waith ai peidio. Rydym yn gobeithio cael set gyson o reolau cenedlaethol hyd at ddiwedd y flwyddyn, ac yna mae angen inni geisio ailgychwyn a deall y sefyllfa rydym ynddi. Ni fydd unrhyw gamau y bydd y Llywodraeth yn eu cymryd yn y dyfodol yn cael eu pennu ar sail dadleuon presennol, byddant yn ymwneud â'r dystiolaeth ar y pryd a dealltwriaeth o'r hyn y mae angen i bob un ohonom ei wneud. Felly, bydd y dystiolaeth yn parhau i lywio dull y Gweinidogion o weithredu, bydd y cynghorwyr yn ein cynghori, ac yn y pen draw, bydd yn rhaid i Weinidogion benderfynu a bod yn atebol i'r cyhoedd am y dewisiadau rydym yn eu gwneud i gadw pawb ohonom yn ddiogel ac i achub bywydau a bywoliaeth pobl.