Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 1:34 pm ar 4 Tachwedd 2020.
Iawn. Felly, gallaf ddweud, o ran y cynnydd mewn gweithgarwch cleifion allanol, o fis Ebrill, pan wnaethom y dewis wrth gws—sef y dewis cywir yn fy marn i—i ddod â llawer o weithgarwch yn ein system gofal iechyd i ben, a gofal dewisol a chleifion allanol yn enwedig, cafodd llawer o'r rheini eu gohirio i roi amser inni baratoi ar gyfer y don roeddem yn gwybod ei bod ar ddod, ac yna cawsom—. Dewisodd llawer o aelodau o'r cyhoedd beidio â chael triniaethau hefyd, hyd yn oed mewn gwasanaethau hanfodol. Felly, mae gennym ôl-groniad mawr a gostyngiad sylweddol iawn mewn gweithgarwch. Rhwng mis Ebrill a mis Medi, mae gweithgarwch dewisol ym mae Abertawe wedi cynyddu 147 y cant, a bu cynnydd o 60 y cant mewn cleifion allanol dros yr un cyfnod. Rydym bellach yn gweld gostyngiad mewn peth o'r gweithgarwch hwnnw, oherwydd y don ychwanegol o gleifion COVID sy’n dod i mewn i'n hysbytai.
Ac mae hynny, unwaith eto, yn rhan o'r pwynt roeddwn yn ceisio'i wneud wrth ateb y cwestiwn cyntaf gan Dr Lloyd, sef y ffaith, wrth inni weld mwy o’r coronafeirws yn ein cymunedau, wrth inni weld mwy o welyau yn cael eu llenwi â chleifion COVID, y bydd hynny’n effeithio ar y gweithgarwch arall y gallwn ei gyflawni, a dyna pam fod y neges i’r cyhoedd mor bwysig, wrth inni edrych tuag at ddiwedd y cyfnod atal byr, i beidio â cholli’r hyn rydym wedi’i ennill drwy ein gwaith caled. Oherwydd hyd yn oed pe baem yn mynd drwy'r gaeaf hwn heb fod angen cyfnod atal byr arall arnom, gwyddom y bydd her fawr yn ein hwynebu yn y dyfodol o ran mynd i’r afael â'r ôl-groniad. Felly, oes, mae'n rhaid inni wneud dewisiadau ynglŷn â dod â rhai mathau o weithgarwch dewisol a chleifion allanol i ben er mwyn ymdrin â’n cleifion COVID. Yr hyn nad ydym am ei wneud yw gweld hynny'n diflannu'n gyfan gwbl, gan y byddai hynny ynddo'i hun yn peri niwed gwirioneddol i bobl rydych chi a minnau'n eu cynrychioli, ac eraill, ledled ein gwlad.