Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd Meddwl, Llesiant a’r Gymraeg – Senedd Cymru am 2:38 pm ar 4 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:38, 4 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Mr Davies. A hoffwn egluro bod cyfres o flaenoriaethau eisoes wedi'u nodi yn y cynllun 'Law yn Llaw at Iechyd Meddwl'. Ni fydd y blaenoriaethau hynny'n cael eu newid, ond credaf y gallech weld newid yn y pwyslais, a'r hyn rwy'n ei obeithio yw y bydd fy mhenodiad yn helpu i gyflymu'r system—y gallaf roi rhywfaint o ffocws ar rai meysydd penodol.

Fe fyddwch yn ymwybodol ein bod eisoes yn canolbwyntio'n fawr ar faterion sy'n ymwneud ag iechyd meddwl ymhlith pobl ifanc a'n bod yn awyddus iawn i sicrhau bod therapïau seicolegol hefyd ar gael i bobl, ymhlith pethau eraill. Rwy'n arbennig o awyddus i sicrhau ein bod yn cadw'r ffocws hwnnw a'n sicrhau'r ymyrraeth gynnar honno ac yn gwneud yn siŵr fod darpariaeth yno ar gyfer cymorth haen 1 a haen 0. Rwyf wedi dadlau'n hir dros bresgripsiynu cymdeithasol ac rwy'n awyddus iawn i weld sut mae'r cynlluniau peilot rydym eisoes wedi'u rhoi ar waith yn gweithio.

Rwyf hefyd yn awyddus iawn i wneud yn siŵr ein bod yn monitro'r modd y mae'r sefyllfa hon yn newid, oherwydd rydym yn dal i fod ynghanol hyn. Bydd yna bobl a fydd yn colli eu swyddi yn ystod y misoedd nesaf, a bydd angen i ni sicrhau bod cymorth yn ei le ar eu cyfer. Bydd dyled yn dod yn broblem fawr ac mae angen inni sicrhau ein bod yn deall y berthynas rhwng dyled ac iechyd meddwl, ac yn rhoi mesurau cymorth allweddol iawn ar waith i gefnogi hynny.

A'r peth arall, wrth gwrs, yw y bydd y pandemig hwn yn effeithio mwy ar rai nag ar eraill. Gwyddom fod cymunedau duon a lleiafrifoedd ethnig, er enghraifft, yn fwy tebygol o gael eu heffeithio, a'u bod yn llai tebygol o ofyn am gymorth. Ac felly, mae angen inni sicrhau ein bod yn rhoi mynediad iddynt at wasanaethau mewn ffordd y maent yn teimlo'n gyfforddus â hi. A'r peth arall, wrth gwrs, yw cadw llygad ar bobl sydd eisoes, a oedd eisoes, yn dioddef problemau iechyd meddwl cyn y pandemig oherwydd mae'n bosibl eu bod yn ei chael hi'n anos wynebu hyn na llawer o bobl eraill.