8. Pa gymorth sydd ar gael i fusnesau yng Nghaerffili yr effeithiwyd arnynt gan y cyfnod atal byr a'r cyfyngiadau lleol a oedd ar waith cyn hynny? OQ55824

Diolch. Fel rwyf wedi’i ddweud wrth Aelodau eraill, mae ein pecyn presennol o £200 miliwn o grantiau i fusnesau dan gyfyngiadau symud yn agored i geisiadau, ac mae £40 miliwn eisoes wedi'i dalu i fwy na 14,000 o fusnesau ledled Cymru ers dechrau'r cyfnod atal byr.

Diolch, Weinidog. Mae fy signal yma yn gwbl warthus, felly nid wyf wedi gallu dilyn yr hyn rydych chi wedi bod yn ei ddweud hyd yma. Felly, rwyf am nodi rhai achosion sydd gennyf, ac efallai y gallwch egluro beth y gall y bobl hyn ei wneud. Mae nifer wedi cysylltu â mi yn ystod y chwe wythnos y bu Caerffili dan gyfyngiadau lleol—busnesau yr effeithiwyd yn ddifrifol ar eu hincwm. Ni lwyddodd un perchennog tŷ llety yn nhref Caerffili i gael mynediad at gymorth drwy gam 3 y gronfa cadernid economaidd oherwydd, fel y dywedodd wrthym, mae gwiriwr cymhwysedd grantiau Busnes Cymru yn gwahardd unig berchnogion hunangyflogedig fel yntau. Ni chafodd triniwr gwallt ym Margoed sy'n hunangyflogedig ac sy’n rhentu ei heiddo—llawr cyntaf adeilad yng nghanol y dref—unrhyw gefnogaeth yn gynharach yn y flwyddyn ac nid yw wedi gallu cael cefnogaeth drwy gam 3 y gronfa cadernid economaidd chwaith. Dau fusnes yn unig yw'r rhain sydd wedi cysylltu â mi i rannu eu rhwystredigaeth gyda’r broses o wneud cais am gymorth mawr ei angen drwy gam 3 y gronfa cadernid economaidd, cronfa a oedd wedi’i dihysbyddu o fewn llai na 48 awr i agor. Beth y mae Llywodraeth Cymru yn mynd i'w wneud i sicrhau nad yw'r etholwyr a'r busnesau hyn yn cwympo drwy'r bylchau hynny?

Diolch i Hefin David am ei gwestiynau. Byddaf mor gryno ag y gallaf. Bydd y busnesau sydd wedi cofrestru i dalu ardrethi busnes yn derbyn grantiau yn awtomatig. Y cyfan sydd angen iddynt ei wneud yw diweddaru eu manylion. Os hoffent dderbyn ychwanegiad disgresiynol, bydd angen iddynt wneud cais byr iawn, ond mae'r dyfarniadau hynny'n awtomatig pan fydd busnes wedi diweddaru eu manylion, ar gyfer unrhyw fusnesau sydd wedi cofrestru ar gyfer ardrethi busnes gwerth hyd at £50,000.

Ac yna o ran y busnesau y cyfeiriodd atynt—y rheini sy'n hunangyflogedig neu'n unig fasnachwyr—mae cronfa ddewisol o £25 miliwn ar gael sy'n cael ei gweithredu gan awdurdodau lleol i gynorthwyo'r mathau hynny o fusnesau. Felly, unwaith eto, byddwn yn eu cyfeirio tuag at yr awdurdod lleol yng Nghaerffili, sy'n gweithredu'r gronfa ddewisol. Mae'n werth dweud, o ran y cymorth rydym wedi gallu ei roi i Gaerffili hyd yn hyn fel rhan o gam 3 y gronfa cadernid economaidd, fod mwy na 1,200 o ddyfarniadau eisoes wedi'u gwneud i fusnesau yng Nghaerffili. Mae nifer enfawr o fusnesau wedi derbyn cyllid, ac mae 5,000 o swyddi, sy’n ffigur rhyfeddol, wedi cael eu cefnogi drwy drydydd cam y gronfa cadernid economaidd yng Nghaerffili yn unig hyd yn hyn. Mae hwnnw'n ffigur rhyfeddol, o ystyried nad yw’r rhan helaethaf o’r cymorth ariannol wedi cyrraedd busnesau eto.

Diolch i'r Gweinidog.