Eitem 6 ar yr agenda y prynhawn yma yw cynnig i gymeradwyo cyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2021-22. Galwaf ar Suzy Davies i wneud y cynnig. Suzy.

Cynnig NDM7458 Suzy Davies

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 20.16:

Yn cytuno ar gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2021-22, fel y pennir yn Nhabl 1 o Gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2021-22, a osodwyd gerbron y Senedd ar 4 Tachwedd 2020 a’i bod yn cael ei hymgorffori yn y Cynnig Cyllidebol Blynyddol o dan Reol Sefydlog 20.26(ii).

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n gwneud cynnig cyllideb y Comisiwn ar gyfer 2021-22, sef blwyddyn gyntaf y chweched Senedd wrth gwrs, a fydd yn gymwys o fis Ebrill y flwyddyn nesaf. Gofynnaf fel rhan o'r cynnig i hyn gael ei ymgorffori yn y cynnig cyllidebol blynyddol.

Fel y byddwch wedi gweld o ddogfen y gyllideb, mae'r Comisiwn yn gofyn am gyfanswm cyllidebol o £62 miliwn, naw cant a phedair punt ar ddeg, £62.914 miliwn. Dyna ni, mae'n debyg ei bod yn haws ei ddeall felly. Mae'n cynnwys £39.445 miliwn ar gyfer gwasanaethau'r Comisiwn, felly dyna ein cyllideb weithredol yma, £16.819 miliwn i'w bennu gan y bwrdd taliadau, £2.6 miliwn ar gyfer gwariant sy'n gysylltiedig ag etholiadau a £4.05 miliwn ar gyfer eitemau nad ydynt yn arian parod, megis dibrisiant a chostau cyllid pensiwn. Fel deddfwrfa, efallai ein bod yn fach o ran nifer, ond rydym yn wynebu'r un heriau a phwysau â Seneddau eraill, ac maent yn sylweddol. Mae'r Comisiwn yn bodoli er mwyn sicrhau bod gennym offer i wneud ein gwaith, ac rwyf am ei gwneud yn glir bod y gyllideb yn adlewyrchu'r galwadau hynny, gan gydnabod bod hwn yn gyfnod economaidd anodd.

Mae'r pwysau ar gyllideb 2021-22 yn sylweddol fel y dywedais, ond rydym wedi cyfyngu'r cynnydd yn y gyllideb weithredol i 1 y cant. Mae hyn wedi bod yn arbennig o anodd gyda'r galwadau sy'n ymrafael am ein sylw y flwyddyn nesaf, ond bu'n bosibl drwy stiwardiaeth ofalus ar y gyllideb gyfredol eleni, gan leihau'r galw ar gyllideb y flwyddyn nesaf. Mae'r cynnydd fel y mae yn deillio'n bennaf o gostau staffio, sy'n cael eu cynnwys o ganlyniad i gytundeb cyflogau a gyrhaeddwyd o'r blaen, a rhwymedigaethau contract presennol—a dof yn ôl at hyn mewn munud—ond y prif nod oedd cyllidebu mor dynn ag y gallwn am flwyddyn pan fydd gwariant cyhoeddus o dan bwysau mawr. Pe na bai hon wedi bod yn flwyddyn etholiad, y gyllideb fel rydych wedi arfer ei gweld, gan gynnwys penderfyniad y bwrdd taliadau a symiau nad ydynt yn arian parod, yw 2.1 y cant. Fodd bynnag, mae'n flwyddyn etholiad, felly mae cyllideb y Comisiwn yn cynnwys llinell ychwanegol o £2.6 miliwn o gostau sy'n gysylltiedig ag etholiad, sy'n golygu bod cyfanswm y cynnydd yn y gyllideb yn 5.4 y cant.

Gosodwyd cyllideb ddrafft y Comisiwn ar 1 Hydref 2020 a chynhaliwyd sesiwn graffu'r Pwyllgor Cyllid yn fuan wedyn ar 5 Hydref. Mae'n amlinellu'r gofyniad ariannol ar gyfer blwyddyn gyntaf y chweched Senedd, yn ogystal â ffigurau dangosol ar gyfer yr ail a'r drydedd flwyddyn, sy'n nodi sut y mae'r gyllideb hon yn cefnogi'r Comisiwn newydd. Ac er ein bod wedi bod yn llym iawn gyda'n rhagdybiaethau, rydym wedi ceisio rhoi rhywfaint o hyblygrwydd i'r Comisiwn newydd o fewn y gyllideb i hybu eu nodau a'u huchelgeisiau eu hunain, o gofio, wrth gwrs, fod y gyllideb yn cael ei chyflwyno yng nghyd-destun byd gwahanol iawn i'r un roeddem ynddo pan oeddwn yn sefyll yma yr adeg hon y llynedd.

Fe fuom yn ystyried rhewi'r gyllideb i herio a dilysu ein rhagdybiaethau. Gan fod ein dwylo wedi'u clymu â llawer o'r costau staffio, roedd hynny bron yn amhosibl, ac fel y mae, mae cynnydd o 1 y cant yn golygu ein bod yn torri ein cronfa brosiectau ac yn gwneud penderfyniadau anodd ar linellau cyllideb gweithredol eraill. A chredwn fod hyn yn iawn ac yn briodol o ystyried y pwysau ychwanegol disgwyliedig ar gyllid cyhoeddus. 

Hoffwn dynnu eich sylw at ddau newid mawr rhwng y gyllideb hon a'r gyllideb ddiwethaf a gyflwynais: yn gyntaf, cynnwys y gyllideb fawr honno ar gyfer blwyddyn etholiad, fel y soniais yn gynharach, ac addasiad o ganlyniad i brydlesi dan Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol (IFRS) 16. Bydd yr etholiad yn 2021 yn arwain at gostau ychwanegol, gan gynnwys taliadau ymaddasu a diswyddo i Aelodau a staff cymorth sy'n ymadael, ac offer TGCh newydd i'r Aelodau yn lle offer sydd wedi cyrraedd diwedd ei oes. Ac fel ym mhob blwyddyn etholiad, mae llinell gyllideb ar wahân ar gyfer y costau hyn yn glir ac mae wedi'i chynnwys yn y gyllideb. Fel y dywedais yn gynharach, mae wedi'i gosod ar £2.6 miliwn, sydd £100,000 yn fwy na'r hyn a gymeradwywyd ar gyfer 2016. A hoffwn sicrhau'r Aelodau y bydd unrhyw arian nas defnyddir o'r llinell gyllideb honno'n cael ei ddychwelyd i gronfa gyfunol Cymru. 

Nid wyf yn gwybod a ydych yn cofio mater prydlesi dan IFRS 16, sef y prydlesi dan safon 16 yn yr adroddiadau ariannol rhyngwladol. Gofyniad yw hwn i sefydliadau roi cyfrif am asedau prydles fel pe baent yn berchen arnynt, a gohiriwyd ei weithrediad o'i ddyddiad gweithredu gwreiddiol, 1 Ebrill 2020, oherwydd COVID. Nid wyf yn gwybod a ydych yn cofio, Aelodau, ond golygai hynny fod yn rhaid dileu'r effaith o gyllideb y Comisiwn ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy gyllideb atodol yn gynharach eleni. Ac er bod disgwyl inni roi cyfrif o dan IFRS 16 o fis Ebrill 2021, yn unol â Llywodraeth Cymru, rydym yn hepgor effaith hynny o gyllideb 2021-22 ac yn lle hynny, byddwn yn addasu'r gyllideb i adlewyrchu IFRS 16 drwy gynnig cyllideb atodol yn ystod 2021, oherwydd, yn amlwg, rydym yn dal mewn cyfnod o ansicrwydd ynglŷn â sut y bydd COVID yn effeithio arnom. Felly, pan fydd y dyddiad gweithredu wedi'i gadarnhau, gellir meintioli'r effaith a chyflwyno cyllideb atodol. Fel gydag addasiadau blaenorol ar gyfer IFRS 16, i dawelu meddwl yr Aelodau unwaith eto, nid oes unrhyw oblygiadau ariannol i ni eu hystyried.

Soniais yn gynharach ein bod wedi siarad â'r Pwyllgor Cyllid, ac rydym yn diolch iddynt, fel arfer, am eu gwaith craffu ar y gyllideb hon a'u hymrwymiad parhaus i sicrhau bod gan y Senedd ddigon o adnoddau i wneud ei gwaith, gan barhau i ofyn cwestiynau sy'n ein helpu i wella perfformiad a sicrhau rhagoriaeth. Eleni, mae'r pwyllgor wedi gwneud wyth argymhelliad, ac rydym wedi mynd i'r afael â hwy yn ein hymateb, sydd ynghlwm wrth y papurau y byddwch wedi'u gweld. Mae'r rheini'n cynnwys cais am ragor o wybodaeth ynglŷn â sut rydym wedi ymateb i argyfwng COVID. Yn amlwg, nid ydym ond hanner ffordd drwy'r flwyddyn gyfredol, felly bydd mwy o wybodaeth i ddod.

Un effaith y gallwn adrodd yn ei chylch eisoes yw ein bod wedi gweld cynnydd yn y gwyliau blynyddol a gronnwyd gan staff, yn rhannol am fod rhai o'r staff wedi gweithio oriau hwy, gan gynnwys drwy doriad yr haf, pan fyddent wedi cymryd gwyliau ar adegau arferol. Tynnwyd sylw'r Pwyllgor Cyllid at hyn, a hefyd at y ffaith ei bod yn debygol y bydd arnom angen cyllideb atodol ar gyfer y flwyddyn gyfredol i wneud iawn am y ddarpariaeth ychwanegol hon, ond unwaith eto, hoffwn dawelu meddwl yr Aelodau nad oes unrhyw oblygiadau ariannol yn deillio o hyn. Roedd y Pwyllgor Cyllid yn awyddus inni roi'r wybodaeth ddiweddaraf am gyfraddau absenoldeb oherwydd salwch a lles staff, oherwydd, yn amlwg, mae hwn wedi bod yn gyfnod heriol iawn ac mae iechyd a lles ein staff yr un mor bwysig ag iechyd a lles ein harian. Gofynnodd y pwyllgor hefyd am y wybodaeth ddiweddaraf ynglŷn â sut rydym yn cynllunio gwariant prosiectau yn y tymor canolig a'r tymor hir.

Yn y cyfamser, rwy'n hapus i gyflwyno'r gyllideb hon ar ran y Comisiwn, ailadrodd ein hymrwymiad i weithio mewn ffordd sy'n agored ac yn dryloyw, ac i sicrhau'r gwerth gorau posibl am arian i bobl Cymru. Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. 

Diolch. Galwaf yn awr ar Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid, Llyr Gruffydd. Llyr.

Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n falch iawn o gael siarad yn y ddadl yma heddiw. Yn ystod tymor y Senedd yma, mae’r Comisiwn a’r prif weithredwr wedi gweithio gyda’r pwyllgor i baratoi gwybodaeth ariannol dryloyw, a dwi yn gobeithio y bydd y berthynas waith effeithiol yna yn parhau, wrth gwrs, i mewn i'r chweched Senedd.

Mae'r pwyllgor yn croesawu'r newyddion fod y prosiect i gaffael meddalwedd deddfwriaeth yn mynd rhagddo o fewn yr amserlen wreiddiol a bod y gost yn is na’r gyllideb wreiddiol, sydd yn beth positif iawn, wrth gwrs. Fodd bynnag, rydyn ni’n dal yn pryderu nad yw’r Comisiwn wedi rhoi digon o wybodaeth am y prosiect i osod ffenestri newydd yn Nhŷ Hywel. Does dim penderfyniad eto ynglŷn â’r cyllid cyffredinol sydd ei angen ar gyfer hynny, nac am y ffordd y bydd y prosiect yn cael ei roi ar waith fesul cam, er bod hynny, wrth gwrs, yn cael ei ystyried yn rhan o’r gwaith o graffu ar y gyllideb flynyddol ers mis Medi 2018.

Er bod y pwyllgor yn cydnabod y byddai’n bosib defnyddio cyllidebau gweithredol i dalu am y costau hyn, ac yn cytuno o ran egwyddor â phenderfyniad y Comisiwn i fwrw ymlaen â phrosiectau cynnal a chadw hanfodol fesul cam, mae’r pwyllgor yn credu y dylai prosiectau o’r maint yma fod yn destun proses graffu gyhoeddus. Felly, dwi'n falch o weld bod y Comisiwn wedi derbyn ein hargymhelliad ni i ddod i sesiwn dystiolaeth gyda’r pwyllgor ym mis Chwefror i’n helpu ni i ddeall sut y gall roi ei gynlluniau tymor hir ar gyfer prosiectau fel hyn ar waith fesul cam, a sut, wrth gwrs, y gall ariannu’r gwaith hwnnw.

Mae'r pwyllgor yn croesawu'r newidiadau i'r ffordd y mae'r costau sy’n cynorthwyo’r comisiynydd safonau yn cael eu cyflwyno yn y gyllideb ddrafft yma, ac mae hynny, wrth gwrs, yn dilyn un o argymhellion blaenorol y pwyllgor. Fodd bynnag, er bod y pwyllgor wedi gofyn am adroddiad ar y cynllun ymadael gwirfoddol, mae’n siomedig nad oedd yr adroddiad hwnnw yn barod erbyn y sesiwn graffu flynyddol, ond rydyn ni yn cydnabod, wrth gwrs, fod blaenoriaethau wedi gorfod newid oherwydd effaith COVID-19. Er bod y pwyllgor yn cydnabod nad ffordd o dorri costau’n unig oedd y cynllun ymadael gwirfoddol, mae angen i'r pwyllgor ddeall sut mae’r Comisiwn wedi cyflawni’r nod a osodwyd, wrth gwrs, o sicrhau arbedion hirdymor pan fo modd.

Yn ei ymateb, mae’r Comisiwn yn dweud bod pob un swydd heblaw un wedi’i hailsefydlu neu ei hailddosbarthu ac y bydd arbedion ariannol yn y dyfodol yn codi wrth recriwtio staff ar bwyntiau is o fewn y strwythur cyflogau. Felly, dydy’r Comisiwn ddim yn bwriadu rhoi rhagor o fanylion am yr arbedion ariannol. Ond mae’n anarferol cynnig cynllun ymadael gwirfoddol na fydd yn sicrhau arbedion ariannol, ac mae'n siomedig nad yw cynllun o’r gwerth hwn yn cynnig unrhyw arbedion hirdymor.

Mae'r cyfnod ers mis Mawrth eleni, wrth gwrs, wedi bod yn un anodd iawn, fel roeddwn i'n awgrymu yn gynharach, ac mae'r pwyllgor yn cydnabod yr hyn mae’r Comisiwn a’i staff wedi’i gyflawni, gan lwyddo i gynnal busnes y Senedd, trefnu i staff weithio o adref, a chefnogi lles staff drwy gydol y pandemig. Er bod salwch a throsiant staff wedi bod yn is nag arfer yn ystod y flwyddyn, fe glywsom ni fod cynnydd cyffredinol wedi bod yn y gwyliau blynyddol y mae staff wedi’u cronni—cyfeiriodd Suzy Davies ato fe yn gynharach—ac mae hynny’n peri pryder i’r pwyllgor, wrth gwrs, o safbwynt llesiant staff yn enwedig. Os bydd angen i'r Comisiwn gyflwyno cyllideb atodol oherwydd yr holl wyliau blynyddol sydd wedi’u cronni, yna mi fyddai'r Pwyllgor yn disgwyl iddo asesu a oes unrhyw risgiau ynghlwm wrth gario costau ychwanegol drosodd i 2021-22, a rhoi gwybodaeth am lefelau salwch ac absenoldebau eraill, ac absenoldeb arbennig, wrth gwrs, yn benodol.

Mae'r pwyllgor yn cydnabod bod y Comisiwn wedi gorfod newid ffocws ei waith ymgysylltu yn gyflym iawn, gan wneud llai o ryngweithio wyneb yn wyneb a mwy o waith ymgysylltu digidol oherwydd COVID-19, ac rydyn ni'n canmol y Comisiwn am ei ymdrechion i ymgysylltu yn ystod y pandemig. Fodd bynnag, nid pawb, wrth gwrs, sydd yn ymgysylltu’n ddigidol, ac mae'r pwyllgor yn annog y Comisiwn i wneud yn siŵr nad yw’n anghofio am anghenion y rhain pan fydd yn ystyried llwyddiant y gwaith ymgysylltu digidol hwnnw. Rydyn ni’n cydnabod nad dim ond drwy ddulliau digidol mae’r Comisiwn wedi bod yn ymgysylltu, ac rydyn ni wedi cyfeirio at hyn yn ein hadroddiad, ond rydyn ni’n argymell ei fod yn adeiladu ar y gwaith hwn i liniaru effaith y pandemig o ran y ffordd y mae wedi ymwneud â rhyngweithio wyneb yn wyneb.

Gan fod y gwaith ymgysylltu digidol wedi cynyddu’n gyflym, fe ddywedodd y Comisiwn ei fod yn buddsoddi mewn uwch staff i gynorthwyo'r cyfarwyddwr cyfathrebu ac ymgysylltu newydd. Nid oedd y dystiolaeth yn dangos yn glir sut roedd strwythur y gwasanaeth cyfathrebu ac ymgysylltu’n cyd-fynd ag amcanion y cynllun ymadael gwirfoddol, a gofynnodd y pwyllgor am ragor o wybodaeth am hyn, ynghyd â manylion ychwanegol am y modd y mae cynllun cyfathrebu’r Comisiwn yn pennu blaenoriaethau, yn mesur effaith, ac yn ceisio codi proffil gwaith y pwyllgorau a’r Senedd, wrth gwrs. Mae'r pwyllgor yn ddiolchgar am y wybodaeth ychwanegol a gafodd gan y Comisiwn mewn perthynas â’r mater hwn, ond nid oedd yn cynnwys digon o fanylion am y modd y mae’r cynllun ymgysylltu yn gweithio i godi proffil pwyllgorau'r Senedd, ac mae hyn yn siomedig.

Mae'r pwyllgor yn gefnogol o’r modd y mae buddsoddiad y Comisiwn yn y gwaith o feithrin gallu yng nghyd-destun Brexit a chyfnod pontio’r Undeb Ewropeaidd nawr wedi’i brif-ffrydio yn y gyllideb. Mae hynny yn beth positif, yn ein barn ni. Mae’r pwyllgor eisoes wedi cydnabod, wrth gwrs, gwaith staff y Comisiwn wrth iddynt ymateb i’r gwaith sydd ynghlwm wrth Brexit, a hoffwn i gloi heddiw drwy gydnabod ac ategu hyn, gan nodi bod staff y Comisiwn wedi gorfod cyflawni eu gwaith yn 2020 o dan yr anawsterau a’r cyfyngiadau anodd sydd wedi dod oherwydd COVID-19. Diolch.

Rwyf am wneud dau bwynt byr iawn a gofyn tri chwestiwn. Rwy'n credu ei bod yn bwysig nad yw'r Comisiwn, ac eithrio eitemau y tu allan i'w rheolaeth a bennwyd gan y pwyllgor cyflogau, yn cael eu trin yn fwy ffafriol na'r sector cyhoeddus yn ei gyfanrwydd. Mater o gyflwyniad yw hwn, ond nid wyf yn deall pam na allwn gael y costau a bennwyd gan y pwyllgor cyflogau ar wahân i gytuno ar gyllideb y Comisiwn. Nid oes gan y Comisiwn na ninnau fel Aelodau reolaeth dros benderfyniadau'r pwyllgor cyflogau, felly y cyfan y gall y Comisiwn a'r Senedd ei wneud yw derbyn y costau a'r gyllideb ar eu rhan. Y cwestiynau sydd gen i yw'r rhain. Mae nifer o bobl a gyflogir gan y Comisiwn yn gweithio gartref ar hyn o bryd. Ar ôl i'r pandemig ddod i ben, yn y flwyddyn ariannol nesaf gobeithio, pa gyfran o staff y disgwyliwch iddynt barhau i weithio gartref, a beth yw'r costau a'r arbedion misol disgwyliedig? Fel y gŵyr y Comisiynydd, polisi'r Ceidwadwyr yw rhewi gwariant ar wasanaethau'r Comisiwn. Pa waith y mae'r Comisiwn wedi'i wneud i gyfrifo cyllideb ar gynigion y Blaid Geidwadol, ac a fyddant yn rhannu'r meysydd a fyddai'n cael eu torri yn ystod y flwyddyn i fodloni cynigion y Blaid Geidwadol? Yn olaf, mae'r Comisiwn yn ddigon priodol yn cyhoeddi cost postio pob Aelod bob mis, ond er cymhariaeth a allant gyhoeddi cost postio pob canolfan gostau Comisiwn bob mis?

Diolch. A gaf fi alw ar Suzy Davies i ymateb i'r ddadl?

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. A diolch yn fawr i Llyr ac i Mike hefyd.

Fe ddechreuaf gyda Llyr, os yw hynny'n iawn. Diolch yn fawr am gydnabod, fel y gwnawn ni, fel y mae'r Pwyllgor Cyllid yn ei wneud, ein bod, drwy gydweithio, yn cael cyflwyniad mor gynyddol dryloyw o'r gyllideb ag sy'n bosibl. Rydym bob amser yn hapus i gymryd argymhellion ar sut i wneud hynny'n well. Efallai fod hynny'n rhywbeth roedd Mike yn cyfeirio ato ar y diwedd, ond collais ei gwestiwn olaf mewn gwirionedd—dof yn ôl at hynny.

Ie, fel yr eglurais yn fy nghyflwyniad agoriadol, rydym wedi gweithio'n galed iawn yma. Dechreuasom o ddim cyllideb i nodi'r hyn roedd angen inni wario arian arno, neu'r hyn roeddem yn credu y byddai angen i'r Comisiwn nesaf wario arian arno, ac fel arfer, mae swm sylweddol o'n costau'n eithaf—wyddoch chi, rydym eisoes wedi ymrwymo iddynt, gan ein gadael gydag isafswm o ddisgresiwn ynglŷn â lle gallwn fod yn arloesol, os mynnwch.

Y pwynt am y ffenestri, mae'n amlwg ein bod wedi tynnu sylw at hyn gyda chi o'r blaen, ac rydych chi'n llygad eich lle, Llyr, mae astudiaeth ddichonoldeb wedi'i gwneud ar hyn, ond yn anffodus, nid yw'r Comisiynwyr eu hunain wedi gweld honno eto, a chyn gynted ag y byddwn wedi gwneud hynny, mae'n amlwg y byddwn mewn sefyllfa i wneud yr adroddiadau addas i'r Pwyllgor Cyllid ynglŷn â'r hyn a ddywedant. Rydych chi'n iawn ei fod—. Nid yw'r astudiaeth ddichonoldeb ei hun mor ddrud â hynny, ond fe fydd y costau cyffredinol. Ond rwy'n credu ei bod yn werth inni gofio nad yw hyn yn ymwneud â chael ffenestri newydd yn unig; mae hyn, i raddau helaeth, yn ymwneud ag iechyd a diogelwch—mae rhai o'r ffenestri yn ymylu ar fod yn beryglus. Ond hefyd, mae gennym ymrwymiad, fel Senedd, i weithio tuag at ein nodau cynaliadwyedd, ac mae'n eithaf clir nad yw'r ffenestri sydd gennym ar hyn o bryd yn ein helpu i wneud hynny. Felly, mae mwy nag un rheswm dros newid y ffenestri, os mynnwch. Fodd bynnag, bydd yn gost fawr ac mae eich sylwadau ynglŷn ag a ddylai'r cyhoedd allu craffu ar hyn yn sicr wedi'u nodi, ac mae'n amlwg y byddwn yn mynd â hynny'n ôl i'r Comisiwn.

Y comisiynydd safonau—ie, credaf i chi gael ymddiheuriadau yn y Pwyllgor Cyllid am nad oedd yr adroddiad hwnnw'n barod, ac rydym yn ddiolchgar i chi am gydnabod mai blaenoriaethau COVID i bob pwrpas sydd wedi gwthio hynny i lawr y rhestr o bethau i'w gwneud. Ond byddwch yn sicr yn ei gael.

Gyda'r arbedion hirdymor, rhan o'r hyn a wnawn wrth gyflwyno'r gyllideb, ar ddechrau Comisiwn yn sicr, yw ceisio edrych ar draws y pum mlynedd, ond yn sicr y tair blynedd, a rhoi ffigurau dangosol o'r hyn y byddem yn disgwyl i gyllideb y flwyddyn nesaf ei gynnwys. Ac yn rhan o hynny ceir lefel o edrych ymlaen i weld pa arbedion y gallwn eu gwneud, neu'n anffodus, fel sy'n digwydd yn amlach, beth yw cost pethau. Ond er enghraifft—rydym wedi bod yn y cylch hwn o'r blaen—rydym yn edrych ymlaen ar hyn o bryd at weld rhai contractau'n dod i ben, ac at weld pwy sy'n cael y contract newydd, neu hyd yn oed os mai'r un unigolion ydynt—i weld a allwn wneud arbedion yno. 

Credaf ichi sôn am y cynllun ymadael gwirfoddol. Rwy'n credu ein bod yn eithaf clir ar y dechrau fod hynny'n ymwneud ag ail-lunio'r gweithlu er mwyn ymateb i'r heriau sy'n wynebu'r Comisiwn nawr, ac mae hynny'n cynnwys cyflwyno sgiliau newydd. Roedd modd cadw rhai aelodau o staff, wrth gwrs, gyda gwahanol fathau o hyfforddiant. Ond yn fwy arbennig—nid wyf ond yn sôn am hyn oherwydd eich bod wedi sôn am ymgysylltu ychydig yn nes ymlaen—mae'r olwg sydd ar y gyfarwyddiaeth honno nawr a'r hyn y mae'n ceisio'i wneud yn gwbl wahanol i'r hyn roeddem yn ei wneud o'r blaen, ac mae angen y sgiliau newydd arni i wneud hynny. Mae pob cyfarwyddiaeth yn cyd-fynd â'r tri nod strategol nawr, ac maent yr un mor bwysig.

Efallai fy mod wedi methu rhywbeth, felly ymddiheuriadau—. O, ie, y pwyllgorau—

A gaf fi ofyn i chi feddwl am ddirwyn i ben hefyd, os gwelwch yn dda?

Yn bendant.

Rydych ymhell dros yr amser yn barod.

O, iawn, mae'n ddrwg gennyf, nid oeddwn yn cadw llygad. Maddeuwch i mi, Ddirprwy Lywydd.

Na, na. Mae'n iawn.

Yn y bôn, mae holl egwyddor y strategaeth ymgysylltu'n ymwneud â phobl Cymru, ac wrth gwrs, mae'r pwyllgorau'n rhan o hynny. Os ydym am gael pobl i ymgysylltu â ni, mae angen iddo fod amdanynt hwy, yn hytrach na'r hyn rydym yn galw ein hunain.

Cafodd Brexit ei brif ffrydio—ie, roedd hwnnw'n bwynt da.

Mike—os caniatewch i mi'r un olaf hwn, Ddirprwy Lywydd—ar weithio gartref, mae'r gwaith sydd wedi'i wneud ar hyn yn awgrymu y byddai'n bosibl i 30 y cant o'r staff weithio gartref. Fodd bynnag, peidiwch â chymryd hwnnw fel ffigur—[Anghlywadwy.]—oherwydd mae sut y mae hynny'n edrych yn gwestiwn pwysig. Ni allwch gael 30 y cant o bobl yn unig yn gweithio gartref a byth yn dod i mewn, felly mae'n ymwneud â sut i ddarparu ar gyfer hynny mewn ffordd sy'n ymateb yn bennaf i weithrediad y lle hwn mewn ffordd synhwyrol a lles ein staff. Diolch.

Diolch yn fawr iawn. Y cwestiwn yw a ddylid derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Rydych chi'n gwrthwynebu? Rwy'n gweld gwrthwynebiad, felly gohiriwn y bleidlais hon tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.