Rwyf mewn sefyllfa braidd yn rhyfedd o gytuno ag elfennau o'r hyn a ddywedodd y Prif Weinidog, ond hefyd arweinydd Plaid Cymru ac arweinydd y Ceidwadwyr; rwy'n credu bod rhai pwyntiau cryf wedi'u gwneud ym mhob un o'r sylwadau agoriadol hynny. Gobeithio y byddwn ni'n gallu dod o hyd i ffordd gytûn ymlaen ar hyn. Nid wyf yn credu y dylai hyn fod yn fater i'w drafod yn bleidiol. Rwy'n credu y dylai hyn fod yn rhoi ein democratiaeth o flaen yr holl ystyriaethau eraill. Gobeithio hefyd—ac rwy'n credu bod—mwyafrif tawel yn y lle hwn i sicrhau ein bod yn cael etholiadau bob pedair blynedd, ac nid bob pum mlynedd. Nid wyf erioed wedi cefnogi'r symudiad i bum mlynedd, a gobeithio y cawn gyfle, Dirprwy Lywydd, cyn y diddymiad, i drafod y mater ehangach hwn hefyd.

Nid wyf wedi clywed unrhyw ddadl argyhoeddiadol bod angen y pwerau arnom i ohirio etholiad am hyd at chwe mis. Yn fy marn i, mae'n rhaid cynnal yr etholiad ym mis Mai. Mae'r lle hwn wedi eistedd yn rhy hir. Mae wedi bodoli'n hirach na'r hyn y dylai fod ei dymor a'i fandad yn fy marn i. Mae angen etholiad arnom ac mae gan bobl Cymru hawl i'r etholiad hwnnw, ac ni ddylem ni fod yn chwilio am wahanol ffyrdd o beidio â chynnal yr etholiad hwnnw ar yr adeg briodol. Nid wyf yn credu ei bod yn gredadwy i unrhyw un ddadlau y gallwn ni ymweld ag archfarchnad poblog neu hyd yn oed cael pryd o fwyd mewn tafarn, ond na allwn ni ymweld â gorsaf bleidleisio. Nid wyf yn credu y bydd pobl Cymru yn derbyn y ddadl honno.

Felly, mae angen i ni chwilio am ffyrdd y gall yr etholiad hwn ddigwydd mewn modd diogel a phriodol, a dyma le yr wyf i'n anghytuno ag arweinydd yr wrthblaid, oherwydd rwy'n credu bod ffyrdd a dulliau i hynny ddigwydd. Rwyf wedi credu ers tro byd fod y traddodiad o gynnal etholiadau ar ddydd Iau yn anacroniaeth y dylem ni edrych y tu hwnt iddo. I mi, byddai'n well gennyf i etholiadau gael eu cynnal, er enghraifft, ar benwythnos, ddydd Sadwrn a dydd Sul, i alluogi pobl i bleidleisio mewn ffordd nad yw'n teimlo dan bwysau o amgylch gwaith a chyfrifoldebau teuluol eraill, ac rwy'n credu y gallwn ni wneud hynny.

Nid wyf yn rhannu pryderon arweinydd yr wrthblaid, ond rwy'n cydnabod ei bryderon, ynghylch diogelwch y blwch pleidleisio. Rydym ni eisoes, wrth gwrs, yn caniatáu i bleidleisio digwydd dros nifer o wythnosau gyda phleidleisiau post, ac nid yw diogelwch hynny erioed wedi'i ystyried. Ac felly, rwy'n credu bod ffyrdd a dulliau y gallwn ni eu defnyddio i ddiogelu diogelwch y bleidlais, a hoffwn i weld pleidleisio'n digwydd dros nifer o ddyddiau, os oes angen hynny.

Hoffwn i hefyd weld—a dyma lle yr wyf i'n cytuno ag arweinydd Plaid Cymru—ddeddfwriaeth a fyddai'n galluogi etholiad yn gyfan gwbl drwy'r post, os oes angen hynny. Nawr, rwy'n cydnabod bod rhai materion ymarferol iawn gyda hynny, a rhai rhwystrau ymarferol iawn, ond nid wyf yn credu eu bod yn anorchfygol. Rydym ni wedi gweld, yn yr wythnosau diwethaf, sut y mae dyfodiad nifer fwy o bleidleisiau post wedi sbarduno'r nifer a bleidleisiodd yn Unol Daleithiau America, ac er gwaethaf ymdrechion Donald Trump a Darren Millar, ystyrir mai'r etholiad hwnnw yw un o'r etholiadau mwyaf diogel a gynhaliwyd yn hanes y wlad honno. Felly, rwy'n credu bod angen i ni edrych ar ffyrdd o wneud hyn.

Y pwynt olaf yr hoffwn i ei wneud yw bod angen nid yn unig etholiad diogel arnom ni, ond bod angen etholiad glân arnom ni. Er nad yw grŵp cynllunio'r etholiad wedi trafod hyn, rwy'n pryderu'n fawr—ac rwyf newydd drafod y mater hwn gyda'r Prif Weinidog yn breifat—am gamddefnyddio data, defnyddio a chamddefnyddio cyfryngau cymdeithasol, a'r arian tywyll a ddefnyddir weithiau mewn ymgyrchoedd etholiadol. Nid wyf yn credu bod y ffordd yr ydym ni yn rheoleiddio ein hetholiadau yng Nghymru a'r Deyrnas Unedig yn ddiogel nac yn darparu ar gyfer y rheoliad y dylai fod yn ofynnol mewn democratiaeth. Rydym ni wedi gweld adroddiad yn y Western Mail heddiw am sefydliad braidd yn amheus o'r enw y Centre for Welsh Studies, sy'n defnyddio data mewn pob math o wahanol ffyrdd. Nawr, dydw i ddim yn gwybod beth sy'n digwydd yno, ond rwy'n gwybod digon i wybod fy mod i'n anghyfforddus iawn, yn anghyfforddus iawn â'n sefyllfa ni. Felly, mae angen etholiad diogel arnom ni, ond mae angen etholiad glân arnom ni hefyd. Ond mae'n rhaid i ni gael etholiad. Mae'n rhaid i'r etholiad hwnnw ddod. Mae'n rhaid diddymu'r lle hwn, ac mae'n rhaid i'r bobl gael dweud eu dweud.