Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Mae pandemig y coronafeirws wedi ein hatgoffa y ceir llawer o bethau yr oeddem ni ar un adeg yn eu cymryd yn ganiataol nad ydym yn eu gwneud mwyach. Mae'r gallu i fynd i leoedd yn hawdd, i weld teulu, gweithio, neu gymdeithasu, yn bethau nad oes angen atgoffa yr un ohonom ni o'u pwysigrwydd wrth i 2020 ddod i ben. Er gwaethaf datblygiadau enfawr o ran defnyddio cyfathrebu digidol, does dim byd tebyg i gysylltu â phobl wyneb yn wyneb. Ac, wrth i ni ddechrau edrych y tu hwnt i'r pandemig, mae siâp y system drafnidiaeth yn y dyfodol yn ein meddyliau i raddau helaeth.

Heddiw rydym ni yn lansio'r ymgynghoriad ar gyfer strategaeth drafnidiaeth newydd i Gymru: gweledigaeth ar gyfer trafnidiaeth yng Nghymru sy'n dangos sut y gallwn ni ailadeiladu cysylltiadau rhwng pobl yn y tymor byr, gan ail-lunio ein rhwydweithiau trafnidiaeth i ymateb i heriau newid yn yr hinsawdd. Yr adeg hon y flwyddyn nesaf, bydd angen i Lywodraeth Cymru gynhyrchu'r cam nesaf o lunio cynllun carbon isel. Bydd angen iddi nodi sut y byddwn yn cyrraedd y targedau uchelgeisiol y mae'r Senedd hon wedi ein hymrwymo iddyn nhw, er mwyn lleihau allyriadau carbon yn sylweddol.

Mae gan drafnidiaeth swyddogaeth fawr o ran ein cael ar lwybr carbon is, a bydd angen i'n strategaeth newydd fod â newid dulliau teithio wrth ei gwraidd: llai o deithiau mewn ceir a chyfran fwy o lawer o deithiau drwy fathau cynaliadwy o drafnidiaeth. Nawr, mae hynny'n haws ei ddweud nag ydyw i'w wneud, ac mae angen i'r ymgynghoriad hwn ganolbwyntio ein holl feddyliau ni ar sut y gall pob un ohonom gyfrannu at ein her gyffredin.

Rydym ni wedi dechrau. Mae'r cynlluniau datblygu cynnar ar gyfer systemau metro rhanbarthol dibynadwy a fforddiadwy ledled Cymru wedi ein helpu i ddychmygu'r dyfodol sydd ei angen arnom ni. Mae'r hyn yr ydym ni wedi ei wneud yn ddiweddar i ddod â rhwydwaith rheilffyrdd Cymru a'r gororau yn ôl i berchnogaeth gyhoeddus, ac i gymryd mwy o reolaeth dros gynllunio rhwydwaith bysiau'r genedl, a'r gwaith yr ydym ni yn ei wneud i fuddsoddi mewn rhwydweithiau ar gyfer teithio llesol i gyd yn gamau hirdymor pwysig sydd wedi cyfrannu.

Rydym ni hefyd yn gosod targedau i annog pobl i weithio'n hyblyg ac o bell i leihau'r angen i deithio yn y lle cyntaf. Ac, yn ysbryd ac yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, rydym ni wedi gwneud penderfyniadau anodd hefyd, gan neilltuo amser i ailystyried yr angen am ffordd liniaru'r M4, gan gydnabod, pan fydd y ffeithiau'n newid, fod yn rhaid i gamau gweithredu newid hefyd. Edrychwn ymlaen, yr wythnos nesaf, at adroddiad terfynol Comisiwn Trafnidiaeth De-ddwyrain Cymru, dan gadeiryddiaeth yr Arglwydd Burns, am argymhellion manwl ynghylch sut i fynd i'r afael â thagfeydd ar hyd yr M4 o amgylch Casnewydd.