4. Sut mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod ysgolion yn cefnogi disgyblion ag anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd? OQ55908

Diolch, Jack. Mae creu ysgolion cryf a chynhwysol sydd wedi ymrwymo i ragoriaeth, tegwch a llesiant yn un o amcanion allweddol y genhadaeth genedlaethol. Bydd ein diwygiadau i anghenion dysgu ychwanegol yn sicrhau y bydd pob dysgwr yn gallu cael mynediad at addysg o safon uchel er mwyn sicrhau eu bod yn cyrraedd eu potensial llawn.

A gaf fi ddiolch i'r Gweinidog am yr ateb hwnnw? Yr wythnos diwethaf, ymwelais ag Ysgol Tŷ Ffynnon yn fy etholaeth i'w llongyfarch ar ddod yn ysgol gyntaf Cymru i ennill y wobr 'ysgol gyfeillgar i ADHD' gan y Sefydliad ADHD, sy'n gyflawniad gwych iawn. Weinidog, a wnewch chi fanteisio ar y cyfle hwn i longyfarch yr ysgol, a dweud sut y gall ysgolion ledled Cymru ddilyn arweiniad Ysgol Tŷ Ffynnon?

Diolch, Jack, am roi'r cyfle i mi gofnodi fy llongyfarchiadau diffuant i bawb sy'n ymwneud ag Ysgol Tŷ Ffynnon yn Sir y Fflint, sef yr ysgol gyntaf un yng Nghymru i gael y wobr hon. Mae'n dyst i waith caled ac ymroddiad tîm yr ysgol honno i ddod yn ymgorfforiad byw o'r addewid yng nghenhadaeth ein cenedl i sicrhau ysgolion cwbl gynhwysol sy'n ymdrechu i ddiwallu anghenion eu holl blant.

Gwnaeth argraff fawr arnaf hefyd pan ymwelais â'r ysgol honno fy hun. Mae'n esiampl y mae angen i eraill ei dilyn, oherwydd mae anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd, ADHD, yn gallu cuddio mewn amgylchedd addysg. Nid yw ADHD, neu gyflyrau cysylltiedig eraill, yn deillio o ganlyniad i faterion amgylcheddol na rhianta gwael. Sut felly rydych yn ymateb i etholwyr yn Sir y Fflint sydd â phlant mewn ysgolion eraill, y mae eu negeseuon e-bost yn ystod y mis diwethaf yn unig yn cynnwys hyn: 'Ni roddwyd cyfle i fy mab wneud penderfyniadau a oedd yn ei gwneud hi'n bosibl i'w ymddygiad gael ei archwilio'n llawn a chael ei roi ar restr aros am asesiad. Yn hytrach, unwaith eto, penderfynwyd mai mater rhianta ydoedd, ac nid ADHD, awtistiaeth na chyflyrau sy'n gysylltiedig â'r sbectrwm'; ac, 'Rwy'n gofalu am fachgen yn ei arddegau gydag anhwylderau yn y sbectrwm awtistig (ASD) ac ADHD. Mae'r ysgol wedi ein labelu fel rhai sydd â phroblemau rhianta ac wedi rhoi gwybod i'r gwasanaethau cymdeithasol amdanom, ac yn fy mhrofiad i, nid yw CAMHS yn darparu asesiad digonol yn amlinellu anghenion y plant, ac maent yn cyfaddef yn agored na fyddant yn ystyried ADHD tan o leiaf saith mlwydd oed. Y broblem sydd gennyf gyda hyn yw hanes genetig cryf o ASD ac ADHD yn ein teulu, a bod y ddau gyda'i gilydd i'w gweld yn wahanol iawn i'r naill gyflwr neu'r llall ar eu pen eu hunain'?

Wel, Mark, fel y clywsom gan Jack Sargeant, mae rhagoriaeth yn y maes hwn yn gyraeddadwy, ac rwy'n falch iawn o glywed eich bod chi eich hun wedi manteisio ar y cyfle i fynd i weld y rhagoriaeth honno drosoch eich hun. Mae hyfforddiant i weithwyr proffesiynol mewn perthynas ag amrywiaeth o anghenion dysgu ychwanegol yn rhan bwysig o'n rhaglen drawsnewid gwerth £20 miliwn ar gyfer ADY, ac rydym hefyd wedi comisiynu adolygiad capasiti annibynnol ar gyfer gwasanaethau niwroddatblygiadol. Mae eisoes wedi'i gomisiynu a bydd hwnnw'n ein helpu i lywio'r gwaith o ddatblygu gwasanaethau pellach, mewn lleoliadau addysgol, a'r tu allan iddynt, a bydd yr adolygiad hwnnw'n dechrau yn gynnar yn 2021.