Diolch, Lywydd, ac rwy'n falch iawn o ymateb i'r ddadl ar ran y Llywodraeth heddiw ac yn croesawu'r cyfraniadau niferus i'r adroddiad a welwyd yn y ddadl heddiw. Y mis diwethaf, cynhaliwyd sawl sesiwn fywiog ar bwnc bwyd yn ystod Wythnos Hinsawdd gyntaf Cymru, ac rydym wedi gweld ystod eang o gynigion yn ymwneud â bwyd yn cael eu cyflwyno yng ngwaith Cyfoeth Naturiol Cymru wrth gychwyn camau gweithredu i gefnogi adferiad gwyrdd. Bydd angen cynghreiriau eang i greu atebion ar gyfer bwyd teg a chynaliadwy yng Nghymru er mwyn llywio strategaeth system fwyd newydd Llywodraeth Cymru ac adeiladu ar ymgynghoriad y llynedd. Rydym wedi ymrwymo i ymgysylltu'n agos ag unrhyw grŵp yng Nghymru sy'n dod at ei gilydd i geisio cyflawni'r nod hwnnw.

Mae sawl Aelod wedi cyfeirio at dlodi bwyd a'r defnydd a welsom o fanciau bwyd, yn enwedig yn ystod y pandemig, ac mae dewisiadau gwleidyddol a wnaed gan Lywodraeth y DU wedi tanseilio cadernid y system fwyd yma yng Nghymru, ac mae eu polisi diwygio wedi cynyddu'r defnydd o fanciau bwyd. Roedd swyddogion Llywodraeth Cymru yn ymwneud yn uniongyrchol â'r gwaith o gefnogi'r banciau bwyd hynny ochr yn ochr â chymunedau a busnesau ledled Cymru, yn enwedig y rhai a gafodd eu llethu gymaint yn ystod y pandemig, a lle roedd amheuaeth ynglŷn â'u gallu i ateb y galw.

Yr wythnos diwethaf, penderfynodd Llywodraeth y DU amddifadu Cymru o fwy na £200 miliwn o gyllid datblygu gwledig, gan aberthu incwm a rhagolygon ein cymunedau gwledig. Rwy'n cytuno â Janet Finch-Saunders, dylem gefnogi ein ffermwyr a'n heconomïau a'n cymuned wledig, ac rwy'n gobeithio y bydd hi a'i chyd-Aelodau ymhlith y Ceidwadwyr Cymreig yn ddigon dewr i ymuno â ni i alw am wrthdroi'r penderfyniad hwnnw.

Er gwaethaf y cyd-destun heriol hwn, gall Llywodraeth Cymru wneud mwy i sicrhau cynhyrchiant bwyd mwy cynaliadwy yng Nghymru a dosbarthiad tecach o fanteision bwyd iach o ansawdd uchel y gall, ac y mae Cymru'n ei gynhyrchu. Ein hased cenedlaethol mwyaf pwerus wrth ymestyn cynhyrchiant a defnydd o fwyd i'r eithaf yng Nghymru yw ein ffermwyr, sy'n rheoli'r rhan fwyaf o'r tir yma yng Nghymru, ac fel y nododd yr Aelodau, byddaf yn cyhoeddi Papur Gwyn ar ddyfodol ffermio yn ddiweddarach y mis hwn.

Mae rhai'n dadlau y dylem barhau â'r polisi taliadau sylfaenol o ran cymorth fferm, er nad yw wedi llwyddo i feithrin diwydiant neu amgylchedd amaethyddol gwydn, a dysgasom yr wythnos hon am gynlluniau Llywodraeth y DU lle na fydd angen dim mwy na'r safonau gofynnol isaf o reolaeth ar dir ar y lefel mynediad. Felly mae'n gynllun taliad sylfaenol mewn gwirionedd ym mhob dim ond enw.