Diolch. Mae'r Rhondda, fy etholaeth i, fy nghartref i, yn lle sydd wedi gweld trafferthion ers degawdau. Nawr, er y byddai llawer o bobl yn hoffi dianc, ni allwn ni ddianc rhag y ffaith, ers dechrau'r gwahanol raglenni cau pyllau glo, ond yn enwedig ers ymosodiad Margaret Thatcher ar ein cymunedau yn y 1980au, heb unrhyw gynllun i gymryd lle'r swyddi coll hynny, y bu bywyd yn frwydr fawr i lawer o bobl, ac mae'r problemau sy'n wynebu pobl wrth gwrs yn economaidd yn bennaf.

Nid ydym ni yn unigryw yn hyn o beth. Mae'r rhan fwyaf o'n hen ardaloedd diwydiannol wedi gweld trafferthion ers cenedlaethau, ond mae'r Rhondda mewn sefyllfa arbennig o ansicr. Mewn astudiaeth o'r trefi yng Nghymru a Lloegr sydd fwyaf agored i effeithiau economaidd COVID-19, enwyd dau o'r Rhondda yn yr 20 uchaf. Mae hyn, wrth gwrs, yn ychwanegol at lifogydd dinistriol. Gallai'r Rhondda yn wir wneud gyda rhywfaint o gymorth ar hyn o bryd, ond, yn anffodus, ychydig sydd wedi dod o gyfeiriad tasglu'r Cymoedd. Oes, mae gennym ni'r prosiect Skyline, y mae'r bobl anhygoel yn Croeso i'n Coedwig yn arloesi ynddo, ac, oes, mae gwaith da yn mynd rhagddo o ran cartrefi gwag. Ond nid yw hyn yn ddigon. Mae'n rhaid inni greu mwy o swyddi.

Cymerwch yr enghraifft glasurol o'r cwmni cydweithredol sy'n cynnwys cyn-weithwyr Burberry, a geisiodd ddechrau arni yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Bu llawer o siarad, ond, hyd yma, ychydig iawn o gefnogaeth bendant a gafwyd, dim contractau, a dim cymorth ariannol i'r grŵp hwn. Mae cwmni cydweithredol Burberry yn gyfle i fanteisio ar sgiliau gweithgynhyrchu dillad o'r radd flaenaf sy'n dal i fodoli yn ein cymuned yn dilyn ymadawiad Burberry â Threorci 13 mlynedd yn ôl. Gallasai fod yn llwyddiant ysgubol ac eiconig—ond eto dim byd. Yng nghynllun cyflawni gwreiddiol y tasglu, mae tair prif flaenoriaeth: swyddi o ansawdd da a'r sgiliau i'w gwneud, gwell gwasanaethau cyhoeddus a chymuned. Byddai enghraifft gweithwyr Burberry yn y Rhondda—y cwmni cydweithredol hwnnw'n cydweddu'n berffaith â'r flaenoriaeth gyntaf, a byddai'n bodloni'r ddau arall hefyd. Mae cymaint o fentrau da yr ydym ni wedi'u gweld, ond faint o amser fydd hi cyn yr eir i'r afael mewn gwirionedd â'r problemau economaidd-gymdeithasol sy'n plagio ein cymunedau?

Nawr, rwyf wedi gofyn y cwestiwn hwn droeon ond nid wyf wedi cael ateb o sylwedd eto, felly fe'i gofynnaf eto: sut y mae'r Rhondda wedi elwa, o ran creu swyddi, yn fwy nag etholaethau eraill o ganlyniad i waith tasglu'r Cymoedd? Pa gynnydd economaidd mesuradwy a allwch chi ei ddangos yn fy etholaeth i o ganlyniad i dasglu'r Cymoedd? Rwyf fi a llawer o bobl eraill eisiau gweld mentrau fel tasglu'r Cymoedd yn cyflawni'r hyn y mae yn ei addo i gymunedau fel fy un i yn y Rhondda ond, hyd yma, mae'r cynnydd wedi bod yn siomedig a dweud y lleiaf.