Rydym yn trafod cynllun rheoli y prynhawn yma. Wel, mae'n sicr yn gynllun, ond yr hyn sy'n ansicr yw a fydd gennym ni mewn gwirionedd fawr o reolaeth dros unrhyw beth. Gwelsom gyda'r cyfnod atal byr, fel y rhagwelais yn wir pan gafodd ei drafod, y gallai'r niferoedd ostwng am gyfnod byr ond, cyn gynted ag y byddai'r cyfyngiadau'n cael eu codi, y bydden nhw'n dechrau cynyddu eto. Felly, oni bai ein bod yn barod, fel yr ymddangosai fod y cyn-Brif Weinidog yn ei ddweud eiliad yn ôl, y dylem ni gael cyfyngiadau symud sy'n amhenodol ac a fydd yn ymestyn ymhell i'r flwyddyn nesaf, credaf nad yw'r hyn yr ydym yn ei wneud heddiw yn gymesur â'r amgylchiadau yr ydym ni ynddyn nhw. Yr un gair amlwg sydd wedi bod ar goll yn y ddadl y prynhawn yma yw'r gair 'gaeaf', a rhagwelwyd ar ddechrau'r pandemig hwn, ar ôl i ni gyrraedd y gaeaf, y byddai achosion yn sicr o godi, gan fod achosion anadlol yn cynyddu yn y gaeaf, er mai'r hyn sy'n ddiddorol am y ffigurau ar gyfer eleni—ac mae gennyf siart o'm blaen sy'n cymharu 2020 â'r pum mlynedd blaenorol—yw sut y mae'r ffigurau marwolaeth ar gyfer pob clefyd anadlol yn llawer is eleni nag yn unrhyw un o'r pedair blynedd blaenorol. Nid yw hynny'n lleihau, wrth gwrs, bwysigrwydd unrhyw farwolaeth y gellir ei hosgoi. Ond y cwestiwn yw a fydd y mesurau hyn, sy'n mynd i wneud niwed mor aruthrol i'r economi, fel y mae pawb yn derbyn, yn cael eu cydweddu â rhyw fudd sy'n gwrthbwyso hynny o ran nifer y bobl sydd yn yr ysbyty ac sy'n marw yn y pen draw.

Ac, yn hynny o beth, credaf mai'r hyn a esgeuluswyd ei drafod yn y ddadl hon yw'r cwestiwn o ostyngeiddrwydd ar ran y Llywodraeth. Weithiau mae'n anodd—bob amser yn anodd, efallai—cyfaddef nad oes gennych y pŵer eithaf i reoli digwyddiadau, ac mae llywodraethau'n aml yn cael eu hunain yn yr amgylchiadau hyn. Yr hyn sy'n amlwg am y profiad rhyngwladol, y cyfeiriwyd ato gan y Prif Weinidog a'i ragflaenydd y prynhawn yma, yw, er gwaethaf yr amrywiadau eang iawn yn y ffordd y mae llywodraethau wedi ymateb i'r pandemig, nid yw'r clefyd wedi'i atal yn y fan a'r lle yn unman, mewn gwirionedd, i'r gwrthwyneb. Nawr, cyhoeddodd y Prif Weinidog her yn ei araith, gan ddweud nad yw'r rhai a arferai feddwl yn fawr o Sweden yn sôn amdani mwyach. Wel, rwy'n mynd i sôn amdani y prynhawn yma, oherwydd mae profiad Sweden yn ddiddorol iawn. Y gyfradd marwolaethau fesul miliwn yn Sweden yw 757. Yn y Deyrnas Unedig, mae'n 946. Felly, mae gan Sweden gyfradd farwolaethau is o lawer nag sydd gennym ni, ac mae ffigurau Sweden yn cynnwys ffigurau dwysach o'r cyfnod cynnar i raddau helaeth am eu bod wedi methu ag amddiffyn pobl yn eu cartrefi gofal yn y gwanwyn, ac felly mae'r rhan fwyaf o'r marwolaethau yn Sweden yn ymwneud â'r methiant polisi hwnnw ar ran Llywodraeth Sweden. Os edrychwn ni ar y ffigurau mwy diweddar, nifer y marwolaethau yn Sweden oherwydd COVID oedd tri ar 21 Hydref. Cododd i 69 ar 25 Tachwedd, ac maen nhw wedi gostwng yn gyson o'r dyddiad hwnnw, o 25 Tachwedd, tan ddoe, 14 Rhagfyr, roedden nhw wedi gostwng i gyn ised â 17. Mae Sweden wedi cyflwyno un mesur newydd yn ystod yr ychydig fisoedd diwethaf i gyfyngu ar symudiadau yn Sweden, a hynny yw gosod uchafswm o wyth ar gynulliadau cyhoeddus, er os ydych chi yn griw o 16 o bobl yn mynd allan i fwyty gyda'ch gilydd, gallwch gael dau fwrdd o wyth wrth ymyl ei gilydd cyn belled â'ch bod yn cadw pellter cymdeithasol ac yn cadw 1m neu 2m ar wahân. Ac felly, nid yw cyfradd marwolaethau Sweden yn waeth, ac yn aml maen nhw'n well yn gyson, na gwledydd datblygedig eraill hemisffer y gogledd.

Felly, y broblem sydd gennym ni yn y fan yma yw bod gennym ni ffawd sy'n annymunol iawn ynghylch pa lywodraethau sy'n methu gwneud dim byd yn ôl bob golwg, ar wahân i gyflwyno camau gweithredu dros dro sy'n effeithio ar y clefyd, sydd fel arall yn cynyddu'n ddi-baid. Efallai y bydd y brechlynnau'n ein rhyddhau o'r byd ofnadwy hwn yr ydym ni yn byw ynddo nawr. Ond mae perfformiad yr economi yn mynd i gael effeithiau hir, hirdymor ar bobl, ac nid effeithiau economaidd yn unig ydyn nhw, maen nhw hefyd yn ymwneud ag iechyd a lles. Mae'r rhain i gyd yn bwyntiau sydd wedi cael eu gwneud yn dda gan hyd yn oed y rhai sy'n cefnogi'r Llywodraeth yn yr hyn y mae'n ceisio'i wneud. Mae gennyf bob cydymdeimlad â'r Prif Weinidog a'i gydweithwyr yn y sefyllfa anodd y maen nhw ynddi, ond credaf fod y mesurau hyn yn anghymesur, a'i bod yn amlwg, lle mae cyfraddau heintio'n isel mewn rhai rhannau o Gymru, y bydd y cyfyngiadau'n gosod cost ddiangen. Mae'n wir hefyd, mewn rhannau eraill o Gymru—ardaloedd trefol yn arbennig—nad ydym ni wedi gwneud y cyfyngiadau'n ddigon llym. Felly, dywedaf un peth yn unig wrth y Llywodraeth, 'Os gwelwch yn dda, gwnewch eich rheoliadau'n gymesur.'