Rwy'n troi yn awr at y prif faterion yr ydym ni o'r farn bod angen gwaith pellach arnyn nhw rhwng nawr a phasio'r Bil. Yn gyntaf, rydym ni'n credu bod angen mwy o sicrwydd ynglŷn â'r cydbwysedd a gaiff ei daro rhwng hyblygrwydd lleol a chysondeb cenedlaethol. Rydym ni'n cefnogi'r nod o rymuso athrawon i gynllunio cwricwlwm sy'n diwallu anghenion disgyblion. Rydym ni hefyd yn cydnabod na fydd y cwricwlwm newydd yn unffurf ar draws pob ysgol. Ond rydym ni'n credu ei bod hi'n hanfodol bod plant yng Nghymru yn cael cyfleoedd a phrofiadau cyson o'u haddysg. Ar y sail honno, rydym ni wedi gofyn am eglurder pellach ar y rhwystrau a'r gwrthbwysau y bydd y Llywodraeth yn eu rhoi ar waith i fonitro a chynnal y cydbwysedd cywir hwnnw. Wedi'i gysylltu'n agos â hyn, rydym wedi galw ar y Llywodraeth i fonitro'n agos unrhyw amrywiad yn y cwricwlwm a gynigir ac unrhyw effaith y bydd hynny'n ei chael ar grwpiau penodol o ddisgyblion. Mae hyn yn hanfodol os ydym ni yn mynd i osgoi ymwreiddio anfantais sy'n bodoli ar hyn o bryd.

Mae ein hadroddiad yn cydnabod y gobaith sylweddol sydd gan randdeiliaid y bydd y cwricwlwm newydd yn cael effaith gadarnhaol ar safonau a gwella ysgolion. Er ein bod yn cytuno â'r Gweinidog nad yw'r sefyllfa bresennol yn cyflawni'n llawn yn hyn o beth, ni ddangoswyd tystiolaeth amlwg i ni y bydd y cwricwlwm newydd yn arwain at safonau uwch. O ystyried hyn, rydym ni'n galw ar y Llywodraeth i fonitro'n ofalus ac yn dryloyw yr effaith y mae diwygio'r cwricwlwm yn ei chael ar safonau. Mae'n hanfodol sicrhau ei fod yn ategu'r ymdrechion ehangach i wella ysgolion sydd ar y gweill.

Rydym yn symud yn awr at fanylion ar wyneb y Bil. Mae hyn wedi bod yn fater o rywfaint o drafodaeth yn ystod Cyfnod 1. Roedd rhai rhanddeiliaid yn cytuno â'r Gweinidog y byddai cynnwys manylion a chyfarwyddeb sylweddol ar wyneb y Bil yn tanseilio'r nod cyffredinol o ganiatáu hyblygrwydd i ysgolion gynllunio cwricwlwm wedi'i deilwra i anghenion eu plant a'u pobl ifanc. Roedd eraill yn pryderu bod angen mwy o fanylion ar wyneb y Bil i sicrhau bod gan feysydd pwysig nad ydyn nhw wedi'u rhestru ar hyn o bryd le diogel o fewn y cwricwlwm newydd. Rydym yn derbyn mai'r hiraf yw'r rhestr o ofynion ar wyneb y Bil, y mwyaf cul yw'r cyfleoedd i wireddu'r hyblygrwydd y mae'n ceisio'i gyflawni. Serch hynny, mae'n rhaid i'r rhesymu a gymhwysir at benderfyniadau ynghylch yr hyn a osodir ar wyneb Bil a'r hyn sydd mewn is-ddeddfwriaeth fod yn glir. Rydym ni'n credu bod angen gwneud mwy o waith yma, felly rydym ni wedi galw ar y Llywodraeth i nodi'r egwyddorion sydd wedi llywio penderfyniadau ynghylch pa agweddau ar addysgu a dysgu sy'n cael eu cynnwys ar wyneb y Bil fel elfennau gorfodol.

Wedi'i gysylltu'n agos â hyn, er ein bod yn cydnabod awydd y Llywodraeth i osgoi gorlenwi'r Bil, rydym yn credu bod angen cyfeiriad penodol at iechyd meddwl a lles yn wir ar wyneb y ddeddfwriaeth hon. Fel pwyllgor, mae ein hymrwymiad i sicrhau parch cydradd tuag at iechyd meddwl yn glir, ac rydym yn credu bod hwn yn gyfle unwaith mewn cenhedlaeth sy'n gwarantu dull gweithredu gofalus. Felly, rydym ni wedi galw am welliant yn y maes hwn yn ystod Cyfnod 2, ac edrychwn ymlaen at glywed mwy o fanylion gan y Gweinidog am y gwelliannau y mae'n eu hawgrymu.

Gyda'r amser sy'n weddill, byddaf yn sôn yn fyr am rai argymhellion pwysig eraill. Yn gyntaf, rydym ni wedi galw ar Lywodraeth Cymru i ddiwygio'r Bil i ddatrys pryderon am yr effaith ar drochi yn y Gymraeg hyd at 7 oed. Rydym yn croesawu bwriad y Gweinidog i gyflwyno gwelliant sy'n dileu'r Saesneg fel elfen orfodol ar gyfer y grŵp oedran hwn. Yn fwy cyffredinol, os yw'r Llywodraeth yn mynd i gyrraedd ei tharged o filiwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050, ni ellir gorbwysleisio cymaint o drawsnewid sydd ei angen i addysgu a dysgu Cymraeg mewn ysgolion cyfrwng Saesneg. Roedd y graddau y mae Comisiynydd y Gymraeg yn pryderu am hyn yn glir, felly rydym wedi galw ar y Llywodraeth i weithio gyda'r comisiynydd i gryfhau'r sail o fewn y Bil a fframwaith ehangach y cwricwlwm ar gyfer y continwwm Cymraeg sengl.

Gan symud yn awr at grefydd, gwerthoedd a moeseg ac addysg cydberthynas a rhywioldeb Fel pwyllgor, rydym ni'n cefnogi'n unfrydol y darpariaethau yn y Bil i wneud y rhain yn elfennau gorfodol o'r cwricwlwm. Rydym ni hefyd yn cefnogi'r ffaith nad yw'r Bil yn cynnwys yr hawl i dynnu'n ôl o'r naill bwnc na'r llall. Mae ein hadroddiad yn glir bod y cymorth hwn yn seiliedig ar y ffaith bod y ddarpariaeth yn wrthrychol, yn blwraliaethol ac yn feirniadol. Rydym yn gwneud nifer o argymhellion yn hynny o beth, ac wedi gofyn i'r Gweinidog egluro rhai pwyntiau penodol yn ystod y ddadl heddiw. Rydym ni o'r farn bod addysg cydberthynas a rhywioldeb sy'n briodol i gyfnod datblygiad y plentyn yn hanfodol er mwyn creu'r amodau angenrheidiol i alluogi ein plant a'n pobl ifanc i gael addysg gynhwysfawr o ansawdd uchel ar gydberthynas a rhywioldeb sy'n addas i wlad fodern, oddefol a chynhwysol. Mae hefyd yn ddull hanfodol o helpu plant a phobl ifanc i ddeall a pharchu eu hawliau eu hunain a hawliau pobl eraill o dan Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn, ac yn fwy cyffredinol, o dan y confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol. Mae ein hadroddiad yn nodi ein pryder mawr ynghylch dosbarthu gwybodaeth anghywir am ddarpariaethau addysg cydberthynas a rhywioldeb y Bil. Hoffwn gofnodi i'r pwyllgor ei bod yn gwbl glir mai bwriad addysg cydberthynas a rhywioldeb yw addysgu ac amddiffyn plant a phobl ifanc, yn hytrach na'u gwneud yn agored i gynnwys amhriodol mewn unrhyw ffordd.

Yn olaf, roedd rhwystrau i weithrediad effeithiol y Bil yn rhan allweddol o'n gwaith craffu. Mae gwneud amser i alluogi digon o ddysgu a datblygiad proffesiynol i'r gweithlu yn hanfodol i lwyddiant y Bil hwn, yn enwedig o ystyried cefndir COVID, a bydd hyn yn heriol. Nid ydym ni'n credu y dylai hyn atal y Bil rhag mynd drwy'r Senedd, ond rydym ni'n credu bod angen gwneud mwy o waith i'n sicrhau ni, y sector, a rhieni a gofalwyr bod popeth y mae angen iddo fod ar waith ar gyfer cyflwyno'r cwricwlwm newydd ar waith.

I gloi, Llywydd, hoffwn ddiolch i'r Gweinidog a'i swyddogion am eu hymgysylltiad cadarnhaol â'n Cyfnod 1. Rydym ni wedi ymgymryd â'n gwaith craffu yn yr ysbryd o oruchwylio'r newid mwyaf i addysg ers dechrau datganoli yn ein barn ni. Rydym ni'n annog y Senedd i gefnogi'r Bil hwn, ac edrychwn ymlaen at weld ein hargymhellion yn cael eu cyflawni yn ystod camau nesaf y broses ddeddfwriaethol. Diolch yn fawr.