12. Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar y Bil Meddyginiaethau a Dyfeisiau Meddygol

– Senedd Cymru am 6:01 pm ar 12 Ionawr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:01, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Eitem 12 ar ein hagenda yw'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil Meddyginiaethau a Dyfeisiau Meddygol, ac rwy'n galw ar y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i gynnig y cynnig hwnnw—Vaughan Gething.

Cynnig NDM7542 Vaughan Gething

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 29.6, yn cytuno y dylai Senedd y DU ystyried y darpariaethau yn y Bil Meddyginiaethau a Dyfeisiau Meddygol i’r graddau y maent yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd.

Cynigiwyd y cynnig.

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 6:01, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Rwy'n falch o gynnig y cynnig ar y Bil Meddyginiaethau a Dyfeisiau Meddygol ac i egluro pam rwy'n credu y dylai'r Senedd ei gymeradwyo. Diben y Bil yw dod â meddyginiaethau, meddyginiaethau milfeddygol a dyfeisiau meddygol a oedd yn arfer bod yn destun rheoleiddio gan yr Undeb Ewropeaidd o dan gyfraith y DU yn dilyn Brexit. Mae'n ddeddfwriaeth sy'n galluogi a fydd wedyn yn cael ei gweithredu'n fanwl drwy reoliadau.

Mae pwyslais ein dadl heddiw yn ymwneud â chymal 18 o'r Bil, sy'n galluogi sefydlu un neu fwy o systemau gwybodaeth dyfeisiau meddygol a weithredir gan NHS Digital i gasglu data o bob un o wledydd y DU. Hefyd, cymal 43, sy'n welliant y ceisiais ei sicrhau er mwyn cryfhau'r pwerau cyffredinol i ymgynghori â Llywodraethau datganoledig, yn enwedig ar y system dyfeisiau meddygol, cyn gwneud unrhyw reoliadau heb ystyried a yw'r rheoliadau arfaethedig yn cael eu gweld fel rhai sy'n ymwneud yn bennaf â materion diogelwch dyfeisiau penodol neu'n cefnogi'r system gofal iechyd ehangach.  

Er bod diogelwch a rheoleiddio dyfeisiau meddygol wedi'i gadw yn ôl, mae systemau gwybodaeth diogelwch cleifion a data iechyd yn gyfrifoldebau datganoledig sy'n dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol Senedd Cymru. Mae system wybodaeth y ddyfais feddygol yn ymateb i argymhelliad adroddiad Cumberlege a byddai'n caniatáu ar gyfer ymchwilio'n brydlon, nodi cleifion, gwaith dilynol a galw dyfeisiau yn ôl, a newidiadau yn y technegau clinigol a ddefnyddir. Byddai hefyd yn caniatáu i gleifion a chlinigwyr nodi'r risgiau sy'n gysylltiedig â dyfeisiau penodol, eu galluogi i ddewis y triniaethau gorau a rhoi eu caniatâd gwybodus cyn ymgymryd â thriniaethau clinigol. 

Manteision cydweithio a gweithio ochr yn ochr â gwledydd eraill y DU i Gymru, yn hytrach na'i wneud ar eu pennau eu hunain, fydd y nifer fwy o gleifion, dyfeisiau a gweithdrefnau dan sylw i alluogi darganfod problemau'n gynharach a gwella'r potensial ar gyfer dysgu. Mae manteision amlwg i gleifion o weithredu a chydweithio ar draws pedair gwlad y DU. Mae hefyd, wrth gwrs, yn adlewyrchu'r realiti nad yw cleifion bob amser yn aros yn un rhan o'r Deyrnas Unedig. 

Mae dull gweithredu ledled y DU hefyd, yn ymarferol, yn debygol o fod yn rhatach ac yn gyflymach i'w weithredu, yn hytrach na datblygu trefniant ar wahân ar gyfer Cymru gyda'n pwerau datganoledig ac yna bod â pherthynas wahanol â'r materion hynny a gadwyd yn ôl. Mae'r Alban a Gogledd Iwerddon eisoes wedi ymrwymo i'r system wybodaeth ac wedi rhoi cydsyniad deddfwriaethol i gynnig y Bil. 

Yn olaf, hoffwn ddiolch i'r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon a'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am graffu ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol a'r memorandwm atodol. Gofynnodd y pwyllgorau am ragor o wybodaeth am y sicrwydd a roddwyd gan Lywodraeth y DU, ac anfonais fanylion y rheini at y pwyllgorau ac Aelodau'r Senedd yr wythnos diwethaf. Cawsant eu cynnwys yn llythyr yr Arglwydd Bethell ataf ar 14 Rhagfyr y llynedd yn dilyn fy nghyfarfod ag ef ychydig ddyddiau ynghynt. Mae llythyr ac ymrwymiad yr Arglwydd Bethell i waith pellach ar y cyd, gwelliant cymal 43 ac eraill, yn gwneud llawer i ateb fy mhryderon cynharach am y system wybodaeth. Rwy'n cynnig y cynnig ac yn gofyn i'r Aelodau ei gefnogi.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:05, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. A gaf i alw'n awr ar Gadeirydd y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon, Dai Lloyd?

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru

Diolch, Dirprwy Lywydd. Cafodd y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil Meddyginiaethau a Dyfeisiau Meddygol ei gyfeirio at y pwyllgor iechyd ym mis Gorffennaf y llynedd. Cynhaliodd y pwyllgor alwad agored am dystiolaeth ysgrifenedig, ac fe glywon ni yn ôl gan Gymdeithas Feddygol Prydain yng Nghymru, Conffederasiwn GIG Cymru a Choleg Nyrsio Brenhinol Cymru. Hefyd, fe ysgrifennon ni at y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i gael rhagor o wybodaeth am sawl pryder gafodd eu nodi yn y memorandwm ei hun, ac fe gawson ni sesiwn graffu gyda’r Gweinidog ar 30 Medi.

Ar adeg llunio'n hadroddiad, roedd y Gweinidog wedi gallu sicrhau cytundeb gan Weinidog y Deyrnas Unedig oedd yn arwain ar y Bil i gyflwyno gwelliant a fyddai'n galw am ymgynghori gyda Gweinidogion Cymru a'r gweinyddiaethau datganoledig eraill wrth wneud rheoliadau ar gyfer cyflwyno system wybodaeth am ddyfeisiau meddygol. Fodd bynnag, dywedodd y Gweinidog ei fod yn awyddus am rywbeth mwy na hyn. Roedd ei swyddogion wrthi'n gweithio ar set o egwyddorion eang a fyddai'n siapio'r rheoliadau mewn ffordd a fyddai'n dderbyniol i'r gweinyddiaethau datganoledig gyda'i gilydd. Pe bai pawb yn gallu cytuno ar yr egwyddorion hyn a'u hadlewyrchu yn y rheoliadau, dywedodd y Gweinidog y byddai hyn yn datrys ei bryderon i raddau helaeth, fel mae o wedi dweud eto heddiw.

Pan wnaethom ni gyhoeddi ein hadroddiad, roedd y trafodaethau ar yr egwyddorion hyn yn y camau cynnar, gyda llawer o'r manylion i'w datrys o hyd. Gan nad oedd yr holl wybodaeth angenrheidiol gennym ni i ffurfio barn ar rinweddau'r memorandwm, ni wnaethom argymhelliad i'r Senedd ynglŷn ag a ddylem gefnogi'r memorandwm ai peidio. Ers yr adroddiad hwnnw, mae Llywodraeth Cymru wedi cyflwyno’r memorandwm atodol sydd ger ein bron ni heddiw. Yn ogystal â hynny, yr wythnos diwethaf, fel rydym ni wedi clywed, ysgrifennodd y Gweinidog ataf i roi'r wybodaeth ddiweddaraf am ei drafodaethau gyda Llywodraeth y DU ac i rannu memorandwm cyd-ddealltwriaeth drafft sy’n cynnwys sicrwydd yn ymwneud â gweithrediad a llywodraethiant y system wybodaeth am ddyfeisiau meddygol. Yn yr amser a oedd ar gael, nid yw'r pwyllgor wedi gallu trafod y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol na llythyr y Gweinidog yn ffurfiol. Felly, nid ydym wedi diweddaru ein hadroddiad cynharach ac nid ydym yn gallu cynnig unrhyw farn bellach, heblaw nodi safbwynt Llywodraeth Cymru, fel sydd wedi'i nodi yn y memorandwm atodol, ei bod yn cefnogi'r polisi y tu ôl i'r Bil, a safbwynt y Gweinidog, sydd wedi'i nodi yn ei lythyr ataf i, fod y memorandwm cyd-ddealltwriaeth drafft yn cynrychioli dull cyfaddawdu cadarnhaol sy’n rhoi sicrwydd digonol iddo allu argymell bod y Senedd yn cymeradwyo’r memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol, er nad yw’r trefniadau o ran llywodraethu’r system wybodaeth arfaethedig am ddyfeisiau meddygol yn mynd cyn belled ag y byddai’n dymuno o ran llywodraethu gweinidogol ar y cyd. Diolch yn fawr.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:08, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. A gaf i yn awr alw ar Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad, Mick Antoniw?

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, unwaith eto, Dirprwy Lywydd. Gosodwyd ein hadroddiad ar femorandwm cydsyniad deddfwriaethol gwreiddiol y Bil yn y Senedd ym mis Hydref y llynedd, a gosodwyd ein hadroddiad ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol ar gyfer y Bil ychydig cyn toriad y Nadolig. Nododd ein hadroddiad cyntaf asesiad Llywodraeth Cymru bod cymal 16, sydd, fel y crybwyllwyd, bellach yn gymal 18 y Bil, yn gofyn am gydsyniad, a rhesymau Llywodraeth Cymru ynghylch pam, yn ei barn hi, y mae gwneud darpariaeth i Gymru yn y Bil yn briodol. Efallai y bydd yr Aelodau'n ymwybodol bod y pŵer yng nghymal 18 yn eang. Mae'r Gweinidog wedi cadarnhau hynny. Gellid ei ddefnyddio i wneud rheoliadau ynghylch systemau gwybodaeth at ddibenion diogelwch cleifion, neu ddiben gwella canlyniadau cleifion, y mae'r ddau ohonynt yn faterion datganoledig. Mae'r Aelodau hefyd yn ymwybodol bod Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU yn cytuno y dylid ceisio cydsyniad deddfwriaethol ar gyfer yr achos hwn, a chydnabu ein hadroddiad cyntaf bryderon eithriadol Llywodraeth Cymru o ran nifer o feysydd o'r Bil ac, yn benodol, o ran rhai agweddau ar yr hyn sydd bellach yn gymal 18. O'i herwydd, rhagwelwyd memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol. 

Yn ein hail adroddiad, ar y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol, cydnabuom fod gwelliant wedi'i wneud i gymal 41, cymal 43 bellach, y Bil, gan ddisodli'r pŵer cyffredinol blaenorol i ymgynghori, gyda gofyniad penodol y dylid ymgynghori â'r gweinyddiaethau datganoledig cyn i unrhyw reoliadau gael eu gwneud yn y DU gan Weinidogion o dan yr hyn sydd, unwaith eto, yn gymal 18.

Yn ogystal â hyn, roedd ein hail adroddiad yn croesawu'r ffaith bod y safbwyntiau a nodir gennym yn ein hadroddiad cyntaf yn cael eu cydnabod yn y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol gan nodi hefyd bod trafodaethau rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU yn parhau. Nawr, ar y pwynt olaf hwn, rydym yn croesawu'r llythyr diweddar—cyfeiriodd y Gweinidog ato—a gawsom ganddo, sy'n cynnwys y wybodaeth ddiweddaraf am y trafodaethau penodol hynny. Fodd bynnag, hoffwn dynnu sylw at y ffaith, unwaith eto, fod Llywodraeth Cymru wedi derbyn datblygu memorandwm cyd-ddealltwriaeth fel ffordd o ddatrys anghydfod gyda Llywodraeth y DU. At hynny, yn ei lythyr atom, dywedodd y Gweinidog nad yw'r trefniadau y cytunwyd arnynt wedi mynd mor bell ag y byddai wedi dymuno ond ei fod yn ystyried bod y memorandwm cyd-ddealltwriaeth yn gyfaddawd cadarnhaol. Serch hynny, rwy'n credu y dylem groesawu'r ffaith bod y memorandwm cyd-ddealltwriaeth wedi bod ar gael i'r cyhoedd cyn i'r Senedd ystyried y cynnig cydsyniad hwn. Mae hyn yn bwysig ac yn aml nid yw hyn wedi digwydd yn y gorffennol. Diolch, Dirprwy Lywydd.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:11, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Rhun ap Iorwerth.

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

Nid oes gen i sylwadau pellach. Mae'n ddrwg gen i. Does gen i ddim sylwadau pellach i'w wneud at y rhai gafodd eu gwneud gan Gadeirydd y pwyllgor iechyd yr ydw i'n aelod ohono. Diolch, Dirprwy Lywydd. 

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn. Nid oes gennyf unrhyw bobl sydd eisiau ymyrryd, felly, rwy'n galw ar y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i ymateb i'r ddadl—Vaughan Gething.

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelodau am eu sylwadau, sydd, yn fy marn i, yn adlewyrchu'n deg yr ohebiaeth a'r trafodaethau sydd wedi'u cynnal ar y mater hwn. Fel arfer, mae gennym ystyriaeth ymarferol. Pe gallem gael ein fformat delfrydol, yna byddai gennym drefniant gwahanol o flaen y Senedd, ond mae'n rhaid i ni gydbwyso'r hyn sydd, yn fy marn i, yn fanteision amlwg i'r cyhoedd ac i gleifion o gael gwell system wybodaeth am ddyfeisiau meddygol ledled y DU yr ydym yn cymryd rhan ynddi mor llawn â phosibl. Ac rwy'n credu y dylem symud ymlaen ar y sail sydd gennym yn awr.

Mae'n bosibl, wrth gwrs, y gallem wneud mwy, ond fel y dywedais yn fy ngohebiaeth, yr oedd Gogledd Iwerddon a'r Alban eisoes wedi rhoi eu cydsyniad cyn i'r memorandwm cyd-ddealltwriaeth gael ei ddatblygu—daeth hynny'n uniongyrchol o'r sgyrsiau a gefais gyda Llywodraeth y DU. Felly, mae cynnydd wedi bod. Rydym ymhellach ymlaen ar hyd y ffordd o weithredu nag yr oeddem ni rai misoedd yn ôl, ac rwy'n credu ei bod yn briodol i'r Senedd roi ei chydsyniad ac i ni nid yn unig gymryd rhan mewn ymgysylltu rhyng-lywodraethol, ond, fel y dywedais mewn gohebiaeth â'r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon, byddai hyn yn caniatáu adrodd yn rheolaidd i'r Senedd yn ogystal â swyddogaeth y system newydd, ac rwy'n credu bod goruchwyliaeth o'r ochr graffu seneddol yr un mor bwysig yma ag ydyw mewn unrhyw Senedd arall o fewn y Deyrnas Unedig. Rwy'n gofyn i'r Aelodau gefnogi'r cynnig sydd ger ein bron.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:13, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw ein bod yn derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid wyf yn gweld unrhyw wrthwynebiadau, felly, derbynnir y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 6:13, 12 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Yn unol â Rheol Sefydlog 12.18, byddaf yn atal y cyfarfod cyn i ni symud ymlaen i'r cyfnod pleidleisio. Felly, mae'r cyfarfod wedi'i atal.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 18:13.

Ailymgynullodd y Senedd am 18:20, gyda'r Llywydd yn y Gadair.