Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:55 pm ar 12 Ionawr 2021.
Wel, Prif Weinidog, roedd y Gweinidog iechyd yn llygad ei le wrth ddweud mai ras oedd hi, a dyna pam mae'n hanfodol, pan fydd dosau yn cael eu derbyn, eu bod nhw'n cael eu rhoi cyn gynted â phosibl i'r rhai mewn grwpiau blaenoriaeth ledled Cymru. Mae'n amlwg bod yn rhaid i Lywodraeth Cymru gyflymu'r broses o gyflwyno'r brechlyn yng Nghymru ar frys i ni fod ag unrhyw obaith gwirioneddol o atal y feirws hwn yn ein cymunedau. Mae hefyd yn amlwg bod yn rhaid i Lywodraeth Cymru ystyried defnyddio'r holl ymarferwyr meddygol sydd ar gael i helpu i roi'r brechlynnau, gan gynnwys clinigwyr sydd wedi ymddeol a mwy o fferyllwyr cymunedol. Fodd bynnag, mewn llythyr agored, mae'r llawfeddyg ymgynghorol sydd wedi ymddeol, yr Athro John Fairclough, wedi ei gwneud yn glir y bydd y methiant i hwyluso'r dull o recriwtio clinigwyr sydd wedi ymddeol yn lleihau gallu'r GIG i gyflwyno'r brechiad.
Yn wir, yn ardal fy mwrdd iechyd i fy hun, fe wnaeth clinigwr sydd wedi ymddeol egluro i mi, a dyfynnaf, 'Ar ôl darllen cais am wirfoddolwyr gan ein bwrdd iechyd lleol, Hywel Dda, yn y papur newydd lleol, fe wnes i gais ychydig wythnosau yn ôl ond nid wyf i wedi clywed dim. Mae'n ymddangos nad fi yw'r unig un sydd wedi cael y profiad hwn. Mae'n fy mhoeni i weld fy nghyd-feddygon teulu yn ymlafnio gyda'u gwaith ac yn gorfod ymgymryd â'r cyfrifoldeb ychwanegol o roi'r brechlyn.' Diwedd y dyfyniad. Does bosib na ddylai Llywodraeth Cymru fod yn gwneud popeth posibl i recriwtio clinigwyr sydd wedi ymddeol i helpu i ddarparu'r brechlyn ledled y wlad. Felly, Prif Weinidog, a allwch chi ddweud wrthym ni pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i recriwtio clinigwyr sydd wedi ymddeol i roi'r brechlyn? A allwch chi gadarnhau nifer y fferyllwyr cymunedol y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu eu defnyddio i helpu i gyflwyno'r brechlyn? Ac a allwch chi ddweud wrthym ni hefyd pa drafodaethau a gafwyd gyda byrddau iechyd ledled Cymru ynghylch defnyddio clinigwyr sydd wedi ymddeol fel gweithlu ychwanegol i roi'r brechlyn yng Nghymru a pha un a oes unrhyw rwystrau ar waith i atal clinigwyr sydd wedi ymddeol rhag helpu i roi'r brechlyn?