3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y gwahaniaeth rhwng y ffigurau a ddarperir gan Lywodraeth Cymru a'r rhai a ddarparerir yn adroddiadau wythnosol Iechyd Cyhoeddus Lloegr ar hysbysiadau am glefydau heintus mewn perthynas â COVID-19? OQ56121

Llywydd, mae'r adroddiadau wythnosol yn hysbysu am glefydau heintus a gyhoeddir gan Public Health England yn dangos nifer yr achosion tybiedig o coronafeirws-19 yn unig, fel y nodwyd gan glinigwyr. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyhoeddi cyfanswm yr achosion o COVID-19 a gadarnhawyd gan brofion labordy.

Diolchaf i'r Prif Weinidog am yr ateb yna. Fodd bynnag, Prif Weinidog, a wnewch chi roi ffigurau pendant i ni sy'n dangos bod hwn yn argyfwng iechyd sydd wedi'i achosi gan glefyd heintus fel dim un arall? Yn 2018, bu 32,000 o farwolaethau o dwymyn teiffoid; yn 2019, bu farw 17,000 o bobl o—[Anghlywadwy.] Ac unwaith eto, yn 2018, 91,000 oedd cyfanswm y marwolaethau cyfunol o glefydau trosglwyddadwy. Pam na chawsom ni unrhyw gyfyngiadau symud yn y blynyddoedd hyn, ac eto fe wnaeth 99.9 y cant o'r boblogaeth oroesi? A allwch chi ddweud wrthym ni pam mae ein gwasanaeth iechyd yn cael ei lethu gan 50 o bobl ychwanegol mewn gofal dwys—dyna'r ffigurau a roddwyd i ni gan Vaughan Gething yr wythnos diwethaf—yn enwedig o gofio bod nifer y derbyniadau i adrannau damweiniau ac achosion brys wedi gostwng gan 30 y cant? Onid yw'n wir bod y gwasanaeth iechyd, bob blwyddyn, yn ystod misoedd y gaeaf, dros y ddau ddegawd diwethaf, wedi bod mewn argyfwng ar yr adeg hon?

A glywsoch chi hynna yn iawn, Prif Weinidog? Rwy'n credu ein bod ni'n cael trafferth gyda'r sain oddi wrthych chi, David Rowlands. Os byddwch chi'n siarad yn nes ymlaen y prynhawn yma, a wnewch chi siarad â'r bobl TG am ansawdd eich sain. Prif Weinidog, a glywsoch chi ddigon o'r cwestiwn i allu ateb?

Rwy'n credu fy mod i, Llywydd, er, fel y dywedasoch, roedd hi braidd yn anodd clywed y rhan gyntaf. Rwyf i wedi clywed yr Aelod yn y gorffennol yn awgrymu rywsut ein bod ni'n gwneud ffwdan am ddim o ran coronafeirws, y bu clefydau eraill mewn cyfnodau eraill yr ydym ni wedi llwyddo i'w goroesi. Ni allaf ddeall yn onest yr hyn nad yw'n gallu ei ddeall am y clefyd hwn sy'n lladd pobl, sydd wedi achosi marwolaeth miloedd o bobl yma yng Nghymru erbyn hyn, a lle'r ydym ni'n gweld ar hyn o bryd, yn y don hon o'r feirws, hyd yn oed mwy o bobl yn marw, o wythnos i wythnos.

Nid yw'n gwneud dim ffafr ag unrhyw un o gwbl i ymddwyn fel pe na byddai hwn yr argyfwng iechyd cyhoeddus yr ydyw. Mae mwy na thraean o welyau ysbytai Cymru heddiw wedi'u meddiannu gan bobl sydd mor sâl gyda coronafeirws fel eu bod nhw angen gofal mewn ysbyty. Mae gennym ni bron cymaint o bobl mewn gofal critigol heddiw oherwydd coronafeirws ag ar unrhyw adeg yn ystod hynt y clefyd hwn. Lle mae David Rowlands yn iawn yw i ddweud bod y gwasanaeth iechyd yn ceisio mynd ati i wneud yr holl bethau eraill yr ydym ni angen iddo eu gwneud. Felly, mae cymaint o bobl mewn gwelyau gofal critigol am resymau eraill ag sydd oherwydd coronafeirws.

Ond, er mwyn i'r gwasanaeth iechyd allu dychwelyd at ymdrin, yn y modd yr hoffem ni i gyd ei weld, âr holl anghenion iechyd eraill sydd yma yng Nghymru, mae'n rhaid i bob un ohonom ni wneud popeth o fewn ein gallu i atal y cynnydd presennol yn y feirws yma yng Nghymru. Y cwbl y mae siarad am coronafeirws fel pe na byddai y bygythiad difrifol yr ydyw yn ei wneud yw tanseilio, yn hytrach na chefnogi, yr ymdrech genedlaethol fawr y mae pobl eraill yn ei gwneud.

Prif Weinidog, mae ffigurau yn bwysig. Mae'n bwysig bod aelodau'r cyhoedd ac Aelodau'r Senedd hon ac aelodau'r Llywodraeth yn cael cyfle i graffu ar gyflymder cynnydd y clefyd, a hefyd, wrth gwrs, cyflymder cyflwyniad y brechiad yma yng Nghymru, o ran y rhaglen. Mae llawer o bobl yn y gogledd wedi bod mewn cysylltiad â mi yn yr wythnosau diwethaf oherwydd, wrth gwrs, mae'n ymddangos bod y gogledd ar ei hôl hi braidd o ran cyflymder y cynnydd o ran cyflwyno'r rhaglen, er bod y bwlch rhwng y gogledd a rhannau eraill o'r wlad yn dechrau cau, ac rwy'n falch o fod wedi nodi hynny.

A ydych chi'n derbyn bod angen i ni gyhoeddi data pellach yn fwy rheolaidd, ac y dylem ni, yn ddyddiol, fod yn cyhoeddi, fesul bwrdd iechyd, nifer y dosau o frechiad a roddwyd, cyfran y rhai a roddwyd i bob un o'r grwpiau blaenoriaeth ac, yn wir, gwybodaeth am apwyntiadau a fethwyd, yr wyf i wedi bod yn cael adroddiadau ohonyn nhw yn rhai o'r canolfannau brechu, sydd wrth gwrs yn amddifadu pobl eraill sydd angen cael eu brechiadau yn gyflym er mwyn eu diogelu rhag y clefyd ofnadwy hwn?

Wel, Llywydd, rwy'n gobeithio y bydd yn helpu os rhoddaf gyfres gryno iawn o enghreifftiau o'r data a gyhoeddir drwy'r amser yng Nghymru. Ffigurau profi: fe'u cyhoeddir yn ddyddiol. Ffigurau brechlynnau: fe'u cyhoeddir yn ddyddiol. Ffigurau Profi, Olrhain, Diogelu: fe'u cyhoeddir yn wythnosol. Ffigurau cyfarpar diogelu personol: fe'u cyhoeddir yn wythnosol. Ffigurau cartrefi gofal: fe'u cyhoeddir bob pythefnos. Gweithgarwch y GIG: fe'i gyhoeddir bob pythefnos. Gallwn barhau. Ceir rhestr hir dros ben o ddata y mae Llywodraeth Cymru yn eu cyhoeddi drwy'r amser, a hynny oherwydd fy mod i'n cytuno â'r pwynt sylfaenol y mae'r Aelod yn ei wneud, sef y pwysigrwydd o roi cymaint o wybodaeth ag y gallwn ni i bobl am y cynnydd y mae'r GIG yn ei wneud.

Yn yr ysbryd hwnnw, rwy'n siŵr y bydd yr Aelod yn croesawu'r ffaith, yn y ffigurau yr wyf i wedi eu gweld ar gyfer heddiw, mai nifer y brechiadau a roddir yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr erbyn hyn yw'r uchaf mewn unrhyw ran o Gymru. Felly, mae dros 16,000 o frechiadau wedi'u cwblhau yn y gogledd erbyn hyn. Nid oes unrhyw ran arall o Gymru sydd wedi mynd y tu hwn i'r ffigur o 16,000 hyd yma. Nawr, dros yr wythnosau, rwy'n hollol sicr y bydd rhai diwrnodau pan fydd byrddau iechyd eraill yn gwneud ychydig yn fwy na'r gogledd, a bydd diwrnodau pan fydd gogledd Cymru yn ôl ar frig y rhestr unwaith eto. Ond nid oes unrhyw ran o Gymru yn cael ei gadael ar ôl, nid oes unrhyw ran o Gymru yn cael ei hatal rhag cael ei chyfran o'r brechlyn, ac fel y mae'n digwydd, heddiw, y rhan o Gymru sydd wedi cyflawni'r mwyaf oll o frechiadau yw Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, a gwn y bydd yr Aelod yn croesawu hynny.