Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 12 Ionawr 2021.
Diolch, Gweinidog, am eich datganiad chi'r prynhawn yma. Fe hoffwn i ddiolch yn ddidwyll iawn ar goedd i bawb sy'n ymwneud â'r ymgyrch frechu, oherwydd mae'n rhaid bod hynny wedi golygu ymdrech enfawr, ac fe fydd hi'n parhau i fod yn enfawr ac yn anodd wrth inni fwrw ymlaen â'r gwaith.
A gaf i ofyn cyfres o gwestiynau, os gwelwch chi'n dda, Gweinidog, ynglŷn â'r cynllun y gwnaethoch chi ei gyflwyno ddoe a'r datganiad heddiw? Mae'r dystiolaeth yn hysbys iawn ein bod ni, yn anffodus, yma yng Nghymru, ar ei hôl hi o'n cymharu â rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Sut wnaiff y cynllun hwn ein galluogi ni i ddal i fyny a goddiweddyd rhannau eraill y Deyrnas Unedig wrth gyflwyno'r brechlyn, a pha wersi a ddysgwyd gennym ers dechrau'r ymgyrch? Fe glywsom ni ddoe fod dwy ran o bump o'r rhai sy'n 80 oed wedi cael eu brechu yn Lloegr. A wnewch chi roi'r wybodaeth ddiweddaraf inni heddiw ynglŷn â nifer y rhai dros 80 oed sydd wedi cael eu brechu yma yng Nghymru? Oherwydd, yn sicr yn fy mlwch post i, rwy'n darllen am lawer o etholwyr o'r grŵp oedran penodol hwnnw yn mynegi eu pryderon oherwydd nad oes unrhyw un wedi bod mewn cysylltiad â nhw.
Ddoe, 5,121 o bobl yn unig oedd wedi cael brechiad yma yng Nghymru. Sut fydd y cynllun hwn yn caniatáu cyflymu cyflwyno'r brechlyn i gyrraedd niferoedd mwy na'r 5,121 yna sy'n digwydd yn feunyddiol? Ac a wnewch chi gadarnhau a yw gwasanaeth imiwneiddio Cymru ar waith erbyn hyn? Mae hyfforddiant i'r rhai sy'n gweinyddu'r brechlyn yn hollbwysig hefyd ac, wrth inni fwrw ymlaen, fe fydd yn hanfodol inni gael brechlynnau eraill ar waith i helpu yn yr ymdrech genedlaethol. A wnewch chi gadarnhau pa fesurau sydd wedi eu cymryd gennych i hwyluso'r gwaith o gyflymu hyfforddiant i'r rhai sy'n gweinyddu'r brechiadau ac, yn wir, a oes modd i weithwyr meddygol proffesiynol sydd wedi ymddeol ddychwelyd i'r gwasanaeth i helpu yn yr ymdrech genedlaethol?
Rydych chi'n cyfeirio at yr 'ail gam' yn eich datganiad. Rwy'n tybio mai ystyr hynny yw'r ail rownd o frechlynnau, ond fe hoffwn i'n fawr gael deall yn union beth yw ystyr yr 'ail gam' i chi. Rwy'n cymryd mai'r ystyr yw ail rownd o frechlynnau, a'r amseru o ran pryd y bydd pobl yn cael eu galw i gael y brechlynnau hynny. Felly, rwy'n tybio y bydd yn rhaid inni aros nes y bydd mwy o wybodaeth wedi dod i'r amlwg.
Fore heddiw, fe gysylltodd cartref gofal yn y Barri gydag Aelod etholaethol Bro Morgannwg a minnau, lle'r oedd y tîm brechu wedi cyrraedd heb fawr ddim cyfarpar diogelu personol ar gyfer gweinyddu'r brechiadau yn y cartref gofal hwnnw, ar wahân i fasgiau wyneb. A wnewch chi gadarnhau, o dan y cynllun, y bydd cyfarpar diogelu personol yn rhan annatod o fecanwaith cyflawni'r rhaglen frechu yng Nghymru a bod yna ddigonedd o gyfarpar diogelu personol, fel nad oes yna unrhyw reswm i dimau fod allan yn y gymuned yn gweinyddu'r brechiadau heb y cyfarpar hwnnw?
Mae'n bwysig, hefyd, deall faint o bobl mewn gwirionedd sy'n methu â bod yn bresennol ar ôl gwneud eu hapwyntiad eu hunain. A oes gennych rifau y gallech chi eu rhoi i'r Aelodau y prynhawn yma i ddangos y gyfradd honno sy'n methu eu hapwyntiadau mewn canolfannau brechu yma yng Nghymru? A phryd fydd yna ganolfan frechu ym mhob sir? Fe ofynnwyd i'r Prif Weinidog am hyn yn benodol yn ystod cwestiynau i'r Prif Weinidog, ac rwy'n nodi heddiw nad oes yna ganolfan yn y Barri, y dref fwyaf yng Nghymru, yn ardal cyngor Bro Morgannwg, ac nad oes canolfan ddynodedig yn sir Benfro. A ydych mewn sefyllfa i ddweud wrthym pryd y gellid llenwi'r bylchau ar y map fel y bydd gan bob sir yng Nghymru ganolfan frechu?
Ac yn olaf, fe gyfeiriwyd at hyn, y ffaith fod yna gyfle i frechu 24 awr y dydd er mwyn cyflymu'r rhaglen frechu. A yw hyn yn rhywbeth sy'n cael ei ystyried ar hyn o bryd o dan y cynllun, Gweinidog, ac os felly, a wnewch chi ddweud wrthym sut y gallai hynny gyflymu'r broses o weinyddu brechiadau ledled Cymru? Diolch yn fawr iawn.