Part of the debate – Senedd Cymru am 4:07 pm ar 13 Ionawr 2021.
Hoffwn ymdrin yn bennaf â'r ddeiseb gyntaf a grybwyllir yn y ddadl hon, sy'n ymwneud â chau campfeydd. Mae'n ffaith ddiamheuol mai cyflwr iechyd cyffredinol unigolyn yw un o'r ffactorau pwysicaf yn eu gallu i wrthsefyll heintiau o bob math, gan gynnwys COVID-19. Dywedwyd wrthym ers blynyddoedd lawer am gadw'n heini ac ymarfer corff er mwyn atal afiechyd. Mae'n ffaith ddiymwad fod y canolfannau ffitrwydd a'r campfeydd yn cyfrannu'n aruthrol at iechyd cyffredinol y genedl. Dywedir wrthym yn gyson hefyd fod ein gwasanaeth iechyd o dan straen ddifrifol, ac eto yma mae gennym gyfleuster sy'n cael effaith fuddiol brofedig ar iechyd ac effaith liniarol sylweddol felly ar feirws COVID i'r rhai sy'n ei ddal, a ddylai olygu, wrth gwrs, na fyddant fawr o angen defnyddio cyfleusterau gofal iechyd, os o gwbl, boed yn wasanaethau gofal sylfaenol neu'n gyfleusterau ysbyty. Bydd hyn, wrth gwrs, yn lleddfu'r pwysau ar yr holl wasanaethau iechyd. Byddai rhywun wedi meddwl y byddai'r Llywodraeth wedi ystyried yr effeithiau cadarnhaol iawn sy'n gysylltiedig â champfeydd a chyfleusterau ymarfer corff cyn eu gorfodi i gau. Pam y mae'n ymddangos bod Llywodraeth Cymru wedi anwybyddu eu ffigurau heintiau COVID eu hunain, sy'n dangos mai cyfradd heintio o 1.7 y cant yn unig sydd gan gampfeydd?
O ran y ddwy ddeiseb arall, golff fyddai un o'r campau hawsaf i allu arfer canllawiau'r Llywodraeth ar gadw pellter cymdeithasol. Ac os yw'n gyfyngedig i ddau chwaraewr y gêm, bron na fyddai unrhyw berygl o drosglwyddo'r feirws. Yn wir, llawer llai o berygl nag mewn unrhyw archfarchnad.
Mewn perthynas â'r drydedd ddeiseb, credaf fod pêl-droed a gemau maes eraill bob amser wedi'u trefnu'n dda o dan reolau'r gymdeithas, ac felly mae hi bron yn sicr y byddent yn amgylcheddau diogel i bobl allu ymgynnull. Unwaith eto, ni allwn orbwysleisio gwerth ffitrwydd corfforol i wneud pobl yn llawer mwy tebygol o allu gwrthsefyll feirws COVID ac ni allwn ychwaith anwybyddu'r effaith y mae lles corfforol yn ei chael ar iechyd meddwl.
I gloi, Ddirprwy Lywydd, mae'n bwysig dros ben fod y boblogaeth gyfan yn ystyried bod unrhyw gyfyngiadau'n ddilys a chymesur er mwyn iddynt fod yn barod i gydymffurfio â'r mesurau. Nid yw'r cyfyngiadau a grybwyllir yn y deisebau hyn yn ymddangos yn briodol nac yn synhwyrol yn wir, o ystyried eu bod mewn perygl o wneud i lawer mwy o bobl fod yn ddifrifol o sâl gyda COVID, yn hytrach na diogelu pobl rhag canlyniadau dal COVID-19. Diolch, Ddirprwy Lywydd.