4. Pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU ynghylch cynlluniau ar gyfer adolygiad ar ôl Brexit o hawliau gweithwyr y DU? OQ56170

Llywydd, mae unrhyw erydiad o hawliau gweithwyr yn annerbyniol, yn ddiangen ac yn niweidiol. Nid yw ras i'r gwaelod er budd gweithwyr, cyflogwyr na'r economi ehangach. Mae'n rhaid i Lywodraeth y DU gadw ei haddewid i ddiogelu hawliau gweithwyr yn dilyn Brexit.

Prif Weinidog, diolch am eich ateb. Codais hyn, fel y gwyddoch, yr wythnos diwethaf yn ystod cwestiynau, ond yn ystod yr wythnos ddiwethaf, er gwaethaf y gwadu cychwynnol, rydym ni bellach wedi gweld Ysgrifennydd busnes y DU yn cadarnhau cynigion ar gyfer coelcerth o hawliau a thelerau ac amodau gweithwyr y gweithiwyd yn galed i'w hennill, er gwaethaf addewidion mynych gan Brif Weinidog y DU na fyddai hyn yn digwydd wrth adael yr UE. Mae'r cynigion hyn yn mynd i adael llawer o weithwyr, gan gynnwys gweithwyr allweddol ledled Cymru, gannoedd o bunnoedd ar eu colled ac yn gweithio oriau hwy am lai mewn gwaith anniogel. Felly, Prif Weinidog, a wnewch chi gytuno â mi y gallai pobl sy'n gweithio sydd bellach yn wynebu'r posibilrwydd o weithio yn hwy am lai, gan golli eu hawliau y gweithiwyd yn galed i'w hennill, deimlo eu bod nhw wedi cael eu twyllo gan y Ceidwadwyr a'u haddewidion o ddyfodol newydd disglair ar ôl i ni adael yr UE?

Wel, Llywydd, roedd cwestiwn Huw Irranca-Davies yr wythnos diwethaf yn rhagweledol, oherwydd rhoddodd ei fys ar y mater hwn cyn i adroddiadau yn y wasg ymddangos o gynlluniau sy'n digwydd y tu mewn i Lywodraeth y DU. Dyma sut y cawsant eu hadrodd:

Byddai amddiffyniadau gweithwyr sydd wedi'u hymgorffori yng nghyfraith yr UE—gan gynnwys yr wythnos 48 awr—yn cael eu dileu'n llwyr o dan gynlluniau sy'n cael eu llunio gan y llywodraeth yn rhan o ailwampio marchnadoedd llafur y DU ar ôl Brexit.

Mae'r pecyn o fesurau dadreoleiddio yn cael ei lunio gan adran fusnes y DU gyda chymeradwyaeth Downing Street...gofynnwyd am farn arweinyddion busnes dethol ar y cynllun.

Nawr, ai'r Morning Star sy'n adrodd beth sy'n digwydd, Llywydd? Nage, y Financial Times sy'n dweud wrthym ni beth sy'n digwydd y tu mewn i Lywodraeth y DU. Mae'n warthus. Mae'n gwbl warthus bod Llywodraeth a wnaeth addewidion o'r fath i bobl y byddai eu hawliau yn cael eu diogelu pe bydden nhw'n pleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd yn llunio, o fewn wythnosau i hynny ddigwydd, cynlluniau cyfrinachol i gael coelcerth o'r amddiffyniadau hynny.

Yn ystod y pandemig hwn, cadwyd ein gwlad yn rhedeg gan fyddin o weithwyr allweddol agored i niwed, gan gynnwys gweithwyr asiantaeth, y mae eu hawliau cyfyngedig yn aml iawn yn deillio o gyfraith yr Undeb Ewropeaidd. Nid yw dileu'r hawliau hynny yn unrhyw ffordd o gwbl o'u gwobrwyo, ac ni fyddan nhw'n anghofio—ni fyddan nhw'n anghofio yr hyn sydd gan y Blaid Geidwadol yma yng Nghymru ar y gweill iddyn nhw: fel y dywed Huw Irranca-Davies, dyfodol lle bydd gofyn iddyn nhw weithio yn hwy am lai. Ond rydym ni'n gwybod beth mae'r Blaid Geidwadol yn ei feddwl ohonyn nhw, Llywydd, onid ydym ni? Roedd yr Ysgrifennydd Gwladol presennol yn yr adran fusnes yn gyfrannwr at y llyfr drwg-enwog hwnnw Britannia Unchained o lai na degawd yn ôl, pan ddisgrifiodd aelodau Ceidwadol y Cabinet weithwyr Prydain ymhlith y diogynnod gwaethaf yn y byd.

Nawr, maen nhw'n gallu rhoi'r safbwynt ideolegol hwnnw o'r byd ar waith.

Prif Weinidog, mae Llywodraeth y DU wedi bod yn eglur iawn nad oedd ein safonau uchel ar amddiffyniadau i weithwyr erioed yn ddibynnol ar ein haelodaeth o'r UE. Nawr, er y gallwn ni i gyd fod yn falch bod gan y DU un o'r hanesion gorau o ran hawliau gweithwyr yn y byd, mae'n wir y gallai ac y dylai Llywodraeth Cymru fod yn gwneud mwy. Beth am gymryd, er enghraifft, eich cynllun cymorth hunanynysu, y'i bwriedir ar gyfer y rhai ar incwm isel nad ydyn nhw'n gallu gweithio gartref ac y mae'n rhaid iddyn nhw hunanynysu, ac eto rydych chi'n methu â gwneud taliadau i bobl Cymru y dywedwyd wrthyn nhw am ynysu gan ap olrhain y GIG. Felly, pam na wnewch chi esbonio heddiw pa gamau yr ydych chi'n eu cymryd i sicrhau y bydd gweithwyr sy'n cael eu hysbysu gan ap y GIG i hunanynysu yn cael y taliad o £500, fel y maen nhw eisoes yn ei wneud yn Lloegr o dan Lywodraeth Geidwadol y DU? Diolch.

Llywydd, prin y gellid disgrifio ymgais yr Aelod i amddiffyn hanes Llywodraeth y DU yn y mater hwn fel tila hyd yn oed. Mae'n siŵr ei bod hi wedi cael ei briffio am y ffaith bod aelod ar ôl aelod o feinciau cefn y Torïaid, yn nadl Tŷ'r Cyffredin ar y mater hwn ddoe, wedi ciwio i ganmol manteision yr hyn y maen nhw'n ei alw yn hyblygrwydd a choelcerth o fiwrocratiaeth, ac rydym ni'n gwybod beth mae hynny yn ei olygu. Rydym ni'n gwybod bod hynny, yn nwylo'r Blaid Geidwadol, yn golygu coelcerth o hawliau gweithwyr, hawliau y gweithiwyd yn galed i'w hennill, y mae ei phlaid hi, wrth gwrs, wedi eu gwrthwynebu ar bob cyfle posibl.

Cyn belled ag y mae'r cynllun cymorth hunanynysu yn y cwestiwn, derbyniwyd oddeutu 20,000 o geisiadau, a chymeradwywyd ychydig o dan 10,000. Mae dros 6,000 o bobl eisoes wedi derbyn taliadau. Mae hynny'n dod i gyfanswm o dros £3 miliwn. Adran iechyd Lloegr sy'n gyfrifol am ap y GIG. Mae'n rhaid iddo helpu i wneud yn siŵr bod yr ap y mae'n ei ddarparu yn addas i'w ddefnyddio yng Nghymru. Yn y cyfamser, byddwn yn dod o hyd i ateb fel nad yw pobl sy'n cael eu hysbysu drwy'r ap ar eu colled o ran taliadau cymorth hunanynysu yma yng Nghymru, oherwydd byddwn ni'n cymryd y cyfrifoldeb hwnnw, hyd yn oed tra bod ei phlaid hi, sy'n gyfrifol mewn gwirionedd am y broblem y mae hi wedi ei nodi, yn methu â gwneud hynny.

Prif Weinidog, codi bwganod eto. Dyna'n union yr wyf i'n ei ddisgwyl. Roedd  yr ateb a roesoch y math o ateb yr wyf i bob amser yn ei ddisgwyl gennych chi—dinistr, digalondid a mwy o ofn. Mewn sawl maes o hawliau gweithwyr, fel y dywedodd Janet yn briodol, gan gynnwys lwfansau mamolaeth a gwyliau, mae gweithwyr y DU wedi mwynhau ac yn dal i fwynhau amodau llawer gwell na'r rhai a orfodir gan yr UE, ac mae Gweinidog perthnasol Llywodraeth y DU wedi addo na fydd ras i'r gwaelod. Felly, Prif Weinidog, gadewch i ni wrthdroi hyn: beth hoffech chi weld Llywodraeth y DU yn ei wneud yn y maes hwn a fyddai er lles gweithwyr yng Nghymru? Diolch.

Wel, Llywydd, gall yr Aelod geisio diystyru pryderon pobl fel codi bwganod. Darllenais iddi nid fy ngeiriau i, ond yr adroddiad a gyhoeddwyd am fwriadau'r Llywodraeth hon gan y Financial Times, a gadarnhawyd gan Kwasi Kwarteng wrth siarad â Phwyllgor Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol Tŷ'r Cyffredin dim ond ddydd Mawrth yr wythnos diwethaf, pan gadarnhaodd bod yr adolygiad hwn yn cael ei gynnal y tu mewn i'r Llywodraeth. Mae Rhif 10 wedi gwrthod diystyru'r hyn a ddywedodd y Financial Times am ddiwedd yr wythnos waith o ddim mwy na 48 awr, am newidiadau i reolau am seibiannau yn y gwaith, ynghylch dileu tâl goramser wrth gyfrifo hawl i dâl gwyliau. Mae'r rhain yn ymosodiadau uniongyrchol, yn enwedig ar fywydau gwaith y rhai sydd â'r lleiaf o amddiffyniad eisoes. Bydd y Blaid Lafur bob amser yn parhau i sefyll dros y bobl hynny, i wneud yn siŵr bod eu hawliau yn cael eu mynegi a'u deall yn iawn, hyd yn oed wrth iddi hi esgus nad yw'r pethau hynny yn bwysig o gwbl.

Tynnwyd cwestiwn 5 [OQ56193] yn ôl, felly cwestiwn 6, Siân Gwenllian.