1. Pa asesiad y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i wneud o'r effaith y bydd y cytundeb masnach rhwng y DU a'r UE yn ei chael ar ddyfodol diwydiant dur Cymru, yn enwedig gwaith Trostre yn Llanelli? OQ56175

Rydym yn deall bod y diwydiant dur ac undebau wedi rhoi croeso gofalus i’r cytundeb cydweithredu masnachol rhwng yr UE a’r DU. Rydym yn croesawu’r cwotâu di-dariff y cytunwyd arnynt ar gyfer allforion dur Prydain i’r UE, ond rydym yn rhannu pryderon y diwydiant fod capasiti gwerthiannau i Ogledd Iwerddon yn cyfrif yn erbyn y cwotâu hyn.

Rwy'n ddiolchgar i'r Cwnsler Cyffredinol am ei ateb. Yn amlwg, mae dyfodol y diwydiant yn dibynnu ar allu symud tuag at ddyfodol wedi'i ddatgarboneiddio, a tybed a all y Cwnsler Cyffredinol roi gwybod inni heddiw ynglŷn ag unrhyw drafodaethau pellach a gafwyd rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU mewn perthynas â'u cymorth i ddyfodol y diwydiant yng Nghymru yn hynny o beth. Ac a all ddweud wrthym p'un a fydd Llywodraeth Cymru yn gallu sicrhau bod cymorth pellach ar gael i'r cwmni mewn meysydd fel sgiliau ac ymchwil a datblygu, gan gofio, os ydym am gael diwydiant dur llwyddiannus yn y dyfodol, a gallu manteisio ar y trefniant di-dariff, y bydd angen mawr i ddiweddaru'r diwydiant a sut y mae'n gweithredu?

Wel, o ran diweddaru’r diwydiant ar weithrediad y trefniadau di-dariff, yn amlwg, bydd yn gwybod y bydd adeg ym mis Mehefin eleni pan fydd angen egluro’r trefniadau diogelu, ac rydym yn pwyso fel Llywodraeth am eglurhad ar unwaith gan—[Anghlywadwy.]

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 14:28.

Ailymgynullodd y Senedd am 14:38, gyda'r Llywydd yn y Gadair.

Jeremy Miles, felly, i barhau gyda'i ateb i gwestiwn Helen Mary Jones. 

Diolch, Lywydd. O ran cefnogi'r sector dur yng Nghymru, er mwyn ymateb i'r trefniadau newydd, un o'r ystyriaethau cyntaf rydym angen eglurder yn ei gylch gyda'r sector yw'r mesurau diogelu sy'n berthnasol ar hyn o bryd i ddiogelu symiau penodol o allforion dur i'r UE. Daw'r mesurau diogelu hynny i ben, fel y gŵyr yr Aelod efallai, ym mis Mehefin eleni, ac rydym yn gofyn am eglurhad ar unwaith gan Lywodraeth y DU ynglŷn â'r statws bryd hynny. Rydym yn cydnabod, yn sicr, yng Nghymru, na fyddai cyhoeddiad munud olaf o fudd i'r sector yng Nghymru.

O ran y math arall o gymorth roedd yr Aelod yn gofyn amdano, mae'n amlwg ein bod wedi ariannu cymorth sgiliau yn y sector ers nifer o flynyddoedd, ac yn parhau i wneud hynny, gan gynnwys mewn perthynas â'r gweithlu yn Tata. Ac yn wir, mae cryn dipyn o waith yn digwydd yn y sector mewn perthynas â datgarboneiddio, ac mae'r diwydiant ei hun yn awyddus i sicrhau bod y gwaith hwnnw'n digwydd mewn ffordd a all gefnogi a chynnal y diwydiant i'r dyfodol. A gwn, yn ei—. Soniodd am Trostre yn Llanelli yn ei chwestiwn, a gwn o  fy nhrafodaethau gyda Lee Waters, yr Aelod o'r Senedd dros Lanelli, ei fod mewn cysylltiad agos â'r gwaith ynglŷn â'r mathau hynny o faterion hefyd.

Diolch am yr eglurder hwnnw, Weinidog, yn enwedig ynglŷn â'r agenda ddiogelu, oherwydd mae'n bwysig inni edrych ar sut rydym yn diogelu mewnforion ac allforion dur, ac mae'r cytundeb masnach yn edrych ar hynny. Rwyf hefyd yn pryderu ynglŷn â sut y mae'r dur yn dod i mewn, efallai, ac yn cael ei storio mewn warysau bond neu lefydd cadw stoc ddur, a'r pryder yw, pan fydd pobl yn dweud wedyn, 'Rydym yn defnyddio dur Prydain', maent yn sôn yn benodol am ddur o ffynonellau Prydeinig, nid dur a gynhyrchir ym Mhrydain. Nawr, mae'n bwysig, felly, ein bod yn gweithredu'r cam nesaf hwn i sicrhau ein bod yn defnyddio dur o Gymru a Phrydain, ac nid dur sy'n a gyrchir yn y DU yn unig. A wnewch chi drafod gyda'ch cyd-Weinidogion yn y Cabinet felly, a chyda Gweinidogion y DU, i sicrhau eu bod yn dechrau ystyried dur a gynhyrchir ym Mhrydain nawr i sicrhau, pan fyddant yn gwneud eu caffael, eu bod yn cefnogi ein diwydiant dur yn hytrach na defnyddio warysau bond i gaffael dur o fannau eraill, gan niweidio ein diwydiant dur?

Yn sicr. Rwy'n sicr yn derbyn y pwynt y mae David Rees yn ei godi yn ei gwestiwn. Mae'n gwbl hanfodol ein bod yn gwneud popeth yn ein gallu, ac yn parhau i wneud popeth yn ein gallu, i gefnogi dur a gynhyrchir ym Mhrydain, a dur a gynhyrchir yng Nghymru yn ein hachos ni wrth gwrs. Un o'r ystyriaethau rydym yn bryderus yn ei chylch yw mai un o ganlyniadau'r trefniadau diogelu sydd ar waith ar hyn o bryd yw bod y cwota sy'n diogelu dur a gynhyrchir ym Mhrydain yn cael ei lyncu i bob pwrpas, os mynnwch, gan ddur tramwy i Ogledd Iwerddon. Ac felly dyna un o'r pryderon—rydych eisiau sicrhau na ddylai hynny leihau argaeledd cyffredinol y diogelwch sydd ar gael i ddur Prydain.